Швеци
| Konungariket Sverige Швеци патшалăхĕ | |||||
| |||||
| |||||
| Патшалăх чĕлхисем | швед | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тĕп хула | Стокгольм | ||||
| Чи пысăк хула | Стокгольм | ||||
| Патша | Карл XVI Густав | ||||
| Премьер-министр | Ульф Кристерссон | ||||
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе |
вырăнта 449 964 км2 | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе([[]]) - Йышлăхĕ |
вырăнта 9 012 105 21,9/км² | ||||
| Валюта ячĕ | Швеци крони (SEK) | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +1 пуçласа таран | ||||
| Патшалăх гимнĕ | Du gamla, du fria | ||||
| Тетел доменĕ | .se | ||||
| Тел. префиксĕ | 46 | ||||
Швеци (шв. Sverige), — Çурçĕр Европăри патшалăх. Европа Пĕрлешĕвне тата Шенген йышăнăвне кĕрет, çав вăхăтрах НАТО альянсне кĕмест.
Территори 447 435 ҫухрӑм, халӑх вара — 10,5 миллион ытла ҫын-ҫак кӑтартусем тӑрӑх скандинавири чи пысӑк патшалӑх шутланать. Европа патшалӑхӗсем хушшинче территорипе 5-мӗш вырӑн йышӑнать.
Столица — Стокгольм. Официаллӑ чӗлхе — швед чӗлхи.
Унитарлӑ патшалӑх, конституци монархи. 1973 ҫулхи сентябрӗн 15-мӗшӗнчен пуҫласа Швеци королӗ XVI Густав шутланать.
21 йӗтӗн ҫине пайланать.
Скандинав ҫурутравӗ ҫинче вырнаҫнӑ. Балтика тинӗсӗн шывӗсемпе ҫӑвӑнать. Норвегипе Тата Финляндипе чикӗ урлӑ каҫмалла.
Швеци-анлӑ этнокультура, тӗн, раса тата наци нумай енлӗ нумай нациллӗ патшалӑх.
2019 ҫулта АПШ 570,7 миллиард долларӗпе танлашнӑ (АПШ 55 265 долларӗпе ХАЛӐХ чунне илекен пултарулӑх паритечӗпе ТАНЛАШНӐ) ВВП калӑпӑшӗ. Укҫа единици — шведсен крони.
Швеци-ООН (1946), Европа Канашӗн (1949), Ҫурҫӗр совечӗн (1952), ОБСЕ (1973), ИККӖМӖШӖ (1995), Европа союзӗн (1995), Шенген килӗшӗвӗн 9 — мӗшӗнчен пуҫласа 1996 ҫулхи декабрӗн 9-мӗшӗнчен (2001 ҫулта вӑя кӗнӗ).[1]
Администрациллĕ пайлану[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Швеци 21 округран (лен (län)) тăрать, кашнинче вĕсенче правительствă лартакан лен пуçлăхĕ (länsstyrelse) пур. Çавăн пекех кашни ленра вырăнти хăйтытăмлă органĕсем — ландстингсем - пур. Вĕсене халăх суйлать.
Лен коммунасем çине пайланать. 2004 çулта пĕтĕмпе 290 коммуна пулнă. Малтан Швеци провинципе районсем çине пайланнă, вăл пайланăва халă те хăшпĕр çĕрте усă кураççĕ.
Швеци ленĕсем (кодсемпе):
| AB | Стокгольм |
| C | Упсала |
| D | Сёдерманланд |
| E | Эстерйетланд |
| F | Йёнчёпинг |
| G | Крунуберг |
| H | Кальмар |
| I | Готланд |
| K | Блекинге |
| M | Сконе |
| N | Халланд |
| O | Вестра Гёталанд |
| S | Вермланд |
| T | Эребру |
| U | Вестманланд |
| W | Даларна |
| X | Евлеборг |
| Y | Вестерноррланд |
| Z | Емтланд |
| AC | Вестерботтен |
| BD | Норботтен |
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
 Европа Канашĕ |
|
|---|---|
Пайташсем: Австри • Азербайджан • Албани • Андорра • Эрмени • Бельги • Болгари • Босни тата Герцеговина • Аслă Британи • Венгри • Германи • Греци • Грузи • Дани • Ирланди • Исланди • Кипр • Испани • Итали • Латви • Литва • Лихтенштейн • Люксембург • Мальта • Молдави • Монако • Нидерландсем • Норвеги • Польша • Португали • Раççей Федерацийĕ • Румыни • Сан-Марино • Серби • Словаки • Словени • Çурçĕр Македони • Турци • Украина • Финлянди • Франци • Хорвати • Чехи • Швейцари • Швеци • Черногори • Эстони |
Вăтаçĕр тинĕс Пĕрлешĕвĕ |
|
|---|---|
ЕП пайташĕсем: Австри • Бельги • Болгари • Аслă Британи • Венгри • Германи • Греци • Дани • Ирланди • Испани • Итали • Кипр • Латви • Литва • Люксембург • Мальта • Нидерландсем • Польша • Португали • Румыни • Словаки • Словени • Финлянди • Франци • Чехи • Швеци • Эстони |
Нейтраллă патшалăхсем |
|
|---|---|
1 патшалăх евĕрлĕ йĕркеленӳ; 2 Аланд утравĕсен вăрçă контингенчĕпе флот вăйĕсем Финляндири граждан вăрçине (1918 ç.) ; 3 Ливири интервенцине (2011 ç.) хутшăннă |
