Православи

Православи (грек ὀρθοδοξία — «тĕрĕс шухăшланине калани, мухтава кăларни») — Раççейри тата ытти çĕр-шывсенчи тĕн йăли. Çак палăрту (термин) виçĕ пĕр пек, çапах та тĕрлĕ пĕлтерӳллĕ пулать:

• 1.
• 2.
• 3.

Православи тӗнне тытса тӑракансем, ҫак сӑмахӑн пӗлтерӗшӗпе — хӑйсене тишкерекен сӑмахсем-Сӑваплӑ Ҫырура Тата Сӑваплӑ Ҫырура ҫырса хунӑ чӑн апостол тӗнне ӗненнипе танлаштарсан-Православи чиркӗвӗн административлӑ пӑхӑнман чиркӗвӗсен пӗрлӗхне ӑнланаҫҫӗ.

Православнӑй чиркӳ Никео-Патша Тӗнӗн символне филиоква тӗнне тытса тӑрать, ҫичӗ соборӑн догматикӑллӑ саккунӗсемпе йӗркисене йышӑнать, хӑйне пӗртен — пӗр кафоли чиркӗвӗ вырӑнне хурать, ҫав чиркӳ никӗслевҫи тата пуҫлӑхӗ иисус Христос.

Православи православи хальхи вӑхӑтра ҫакӑн пек ҫӗршывсенчен чылайӑшӗ шутланать: Россия, Балкан ҫурутравӗн пӗр пайӗ (Греци, Серби, Болгари, Румыни, Ҫурҫӗр Македони, Черногори), Украина, Беларуҫ, Молдавия, Грузи, Кипр.

Вӗренӗве йӗркелемелли истори

Ҫичӗ собор, тӗнчене Пултарнипе тата вуникӗ Апостол Пухнипе (XIX ӗмӗрти турӑш)

Православи чиркӗвӗ Аслӑ раскол патне ҫитиччен (1054) пӗр чиркӳ историне хӑйӗн историйӗн пайӗ тесе тӗпчет. Православи тӗнӗ апостолсен вӑхӑтӗнчен (I ӗмӗр) тухать. Каярахпа вӑл Ҫут Тӗнчери хӑш — пӗр соборсене, пӗр сӑмахсӑрах чикӗсене, мӗне ӗненмеллине ӑнлантарса панӑ. Православисем Рим чиркӗвне раскол хыҫҫӑн пуҫтарнӑ Соборсен йӗркисене, Ҫав шутра Тухӑҫ патриархатсен представителӗсем, сӑмахран, Ферраро-Флорент соборне те, йышӑнмаҫҫӗ.

Малтанхи икӗ Собор пӗрлӗхлӗ Рим империйӗн Константинополӗнче патшара ларнӑ, ыттисем - Рим (Византи) императорӗсем, Хӗвеланӑҫ Рим империне пӗтернӗ хыҫҫӑн 476 ҫулта хӑйсене рим императорӗсем тесе шутланаканскерсем, административлӑ председатель пулса иртнӗ.

Палăртăвăн (терминăн) тата унăн усă курас вырăнĕсем

Тĕрĕс тĕн (Православи) хĕресĕ

Тĕп догма тата канон шухăшĕсем

Тĕп тата пĕртен-пĕр пур енлĕ (универсаллă) хисеплĕ догма хучĕ — Тĕнĕн Никей-Цареград символĕ.

Терĕс тĕнĕн Турă хисепĕсем, уявĕсем

«Пăталани, тăракансемпе» турăш

Тĕрлĕ çĕрти вырăнти Чиркĕвĕсем

• Константинополь
• Александрия
• Антиох
• Иерусалим
• Вырăс (Мускав Патриархачĕ)
• Грузи
• Серби
• Роман
• Пăлхар
• Кипр
• Эллин (Грек)
• Албан
• Поляк
• Чех çĕрĕсен тата Словакин
• Православи Чиркĕвĕ Америкăра

Çав. пекех

• Ересь
• Авал йăлалăх
• Христианлăх
• Раçсейри тĕнсем
• Православи.ru
• Библи

Каçăсем

• Çветтуй Аврамий чăваш 2011 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗнче архивланӑ. — Сувар хаçатри статья
• Тĕрĕс тĕн христианинĕн «Благовещение» вулавăшĕ 2008 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.
• Захаров Н. В. Вырăс классик литературин Тĕрĕс тĕн тымарĕсем
• Лекцисемпе калаçусем, А. И. Осипов 2008 ҫулхи Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ. - Мускав Чун-чĕм Академийĕн Турăн тĕп сăмахлăхĕн вĕрентӳçи.
• Уçăллă тĕрĕс тĕн энциклопедийĕ «Древо» (Йывăç)
• Православие.Ru
• Тĕрĕс тĕнлĕ христианлăх — православи çинчен пухни 2008 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ.
• Предание.Ру
• Тĕрĕс тĕнлĕ Кафолически Тухăç Чиркĕвĕн Христианлăхăн анлă катихизисĕ. Тĕне Ертсе пыракан Синод пăхса тухса ырласа йышăннă (улăштарса çăмăллантарнă редакцийĕ)
• Седмица.ру — Православи энциклопедийĕ
• Библи ( чăвашла )