Контент патне куҫ

Рушева Надежда Николаевна

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Рушев хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.
Надя Рушева
Çуралнă чухнехи ят: Найдан Николаевна Рушева[1][2]
Çуралнă вăхăт: 1952, кăрлач, 31
Çуралнă вырăн: Улан-Батор, Монгол Халăх Республики
Вилнĕ вăхăт: 1969, пуш, 6
Вилнĕ вырăн: Мускав, РСФСР, ССРП
Стиль: графика

Наде́жда Никола́евна (На́дя) Ру́шева (31.1.1952, Улан-Батор, Монголи — 6.3.1969, Мускав, ССРП) — совет ӳкерçи-графикĕ. Надя хăйĕн пурнăçĕнче питĕ нумай ӳнер еткерлĕхне — вуникĕ пине яхăн ӳкерчĕке — хăварнă. Вĕсен шутне тĕп-тĕрĕссĕн пĕлме те çук — чылайăшĕ çырусенче саланнă, çĕршер листана ӳкерçĕ тусĕсене, юлташĕсене парнеленĕ, нумай ĕçĕ тĕрлĕ сăлтава пула пĕрремĕш куравсенчен таврăнайман. Çапах та унăн нумай ӳкерчĕкĕ Мускаври Лев Толстой музейĕнче, Надя Рушева ячĕллĕ музейĕн Кызыл хулинчи филиалĕнче, Петербургри Ăслăхсен академин Пушкин килĕнче, Наци культура фондĕнче, Чулхула облаçĕнчи Саров хулин музейĕнче тата Мускаври А. С. Пушкин патшалăх музейĕнче упранать,

Пурĕпе 160 ытла курав тĕрлĕ çĕршывра — Японире, Германире, АПШ-ра, Индире, Монголире, Польшăра тата урăх çĕрте — иртнĕ. Арт-пасарĕнче Надя Рушева рейтингĕ, ПӲР версипе — 4А, «индивидуаллă стилĕпе ĕçлекен профессионал-ӳкерçĕ».

Биографи

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Надежда Рушева 1952 çулхи кăрлачăн 31-мĕшĕнче Улан-Баторта (Монгол Халăх Республики) Николай Рушев совет ӳкерçи (1918—1975) килйышĕнче çуралнă. Унăн амăшĕ — пĕрремĕш тува балерини Наталья Дойдаловна Ажикмаа-Рушева (1926—2015). 1952 çулхи çулла вĕсем Мускава куçса кайнă.

Надя пиллĕк çул тултарсан ӳкерме тытăннă, ăна никам та ӳнер ĕçне вĕрентмен, çаплах шкула кайиччен çырма-вулама вĕрентмен. Çичĕ çула çитсен, пĕрремĕш класа кайсан, пĕрмаях ӳкерме пуçланă, кашни кун уроксем вĕçленсен, çур сехет те пулин ӳнер ĕçĕпе хăтланнă. Çапла вăл пĕр каçра Пушкинăн «Салтан патша пирки юмахне», ашшĕ вуланă чухне, вăтăр ултă ӳкерчĕкпе иллюстрациленĕ.

1964 çулта вундеркинд-ӳкерçĕн пĕрремĕш официаллă куравĕ иртнĕ.

1969 çулхи пушăн 6-мĕшĕнче 17 çул тултарсан пуç миминчи юн тымарĕнче çуралнă чухнех пулнă аневризми татăлса пуç мимине юн кайнипе (геморра инсульчĕ пулнипе) пульницăра вилсе кайнă.

Пултарулăхĕ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Унăн ĕçĕсем хушшинче — Авалхи Эллада халапĕсене, А. С. Пушкинăн, Л. Н. Толстойăн, М. А. Булгаковăн хайлавĕсене капăрлатнисем. Пурĕпе аллăна яхăн автор хайланисене иллюстрациленĕ.

«Маçтăр тата Маргарита» романа капăрлатни Надьăн юлашки ĕçĕ пулнă. Çаплах, «Маçтăр тата Маргарита» хайлава Надя пĕрремĕш ӳнерленĕ. Титул страницинчи иллюстрацинче Берлиозпа Бездомный Патриарх пĕвисем патĕнче тĕлпулу иллюстрацийĕ çинче Елена Сергеевна Булгакова, Михаил Афанасьевич арăмĕ, «Как жаль, что я не знала это необыкновенное существо — Надю Рушеву», — автограф хăварнă.

Надя çырнисем хушшинче «Анна Каренина» балета ӳкернĕ темиçе ĕç пур. Балета чăннипе ӳнерçĕ вилнĕ хыççăн лартнă пулнă, тĕп партине унта Майя Плисецкая ташланă.

Ӳкерчĕксене эскиз тумасăрах, яланах тӳрех, çырнă, нихăçан та тӳрлетмешкĕн резинкăпа усă курман.

«Я их заранее вижу… Они проступают на бумаге, как водяные знаки, и мне остаётся их чем-нибудь обвести»,

— каланă Надя.

Критика

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Люди нуждаются в таком искусстве, как в глотке свежего воздуха. Гениальная девочка обладала поразительным даром проникновения в область человеческого духа…

— Дмитрий Сергеевич Лихачёв, РĂА академикĕ

То, что это создала девочка гениальная, становится ясным с первого рисунка. Они не требуют доказательств своей первозданности.

— писатель Ираклий Луарсабович Андроников о цикле «Пушкиниана»

Её рисунки далеко выходят за пределы детского творчества, но и среди взрослых художников едва ли многие могут поспорить с лёгкостью её техники, чувством композиции, с остротой её образов, с её творческим восприятием мира.

— скульптор Василий Алексеевич Ватагин

Беспощадная жестокость судьбы вырвала из жизни только что расцветший талант гениальной московской девочки Нади Рушевой. Да, гениальной, — теперь нечего бояться преждевременной оценки.

— из посмертной статьи академика В. А. Ватагина в журнале «Юность»

Куравсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Циклсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Документалистика фильмĕсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Надя Рушевăна асăнмалăх

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Надя Рушевăпа унăн ашшĕн — Николай Константиновичăн — Пукрав çăвинчи вилтăпри.
  • Мускавра, Пукрав çăвинче (1-мĕш участок) пытарнă. Вилтăпри çинче палăк пур, унта унăн «Кентаврёнок» ӳкерчĕкне çырнă.
  • 29.9.2023, Тува тĕп хулинче — Кызылра — Надя Рушевăн палăкне уçнă (скульптор - Байза Ондар).
  • 21.10.1982, совет астрономĕ Л. Г. Карачкина уçнă 3516 №-лĕ пĕчĕк планетăна Надя ятне — Rusheva — тивĕçтернĕ[3].
  • Кавказра Надя Рушева ту каçи пур.
  • Н. Н. Рушевăна халалланă «Девочка Надя» пьеса (1973 ç.). Авторĕ — драматург А. Родионова.

Библиографи

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Альбом «Графика Нади Рушевой» — Изобразительное искусство, Москва, 1976. Составитель: Николай Константинович Рушев. Автор текста: Георгий Викторович Панфилов.
  • Последний год Надежды. Воспоминания о моей дочери. Автор: Рушев Н. К. — М.: ТЕИС, 2007.
  • Мама Нади Рушевой. Автор: Зоя Донгак — Кызыл: ОАО «Тываполиграф». 2014.
  • Э. И. Пашнёв «Девочка и олень», Москва, Терра-Книжный клуб, 2001, 276 страниц. Иллюстрации Нади Рушевой.
  • +Михаил Булгаков
    −{{{2}}}     Мастер и Маргарита с иллюстрациями Нади Рушевой. — АСТ, 2018. — 256 с. — 9000 экз. — ISBN 978-5-17-090446-4.

Çав. пекех

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Литература

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ В Феодосии открылась выставка рисунков юной художницы Нади Рушевой :: Новости :: ТВ Центр
  2. ^ Жизнь, ставшая историей. Наталье Ажикмаа-Рушевой - 85!.
  3. ^ Хĕвел системин кĕçĕн кĕлеткисен MPC хыпарĕсен бази 3516

Каçăсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/w/index.php?title=Рушева_Надежда_Николаевна&oldid=839310»