Кембридж университечĕ

Ке́мбридж университечĕ
Ке́мбридж университечĕ
Йыхрав	лат. Hinc lucem et pocula sacra, «Çакăнта эпир пĕлӳпе хаклă ăслăх туянатпăр»
Никĕсленĕ çул	1209
Тĕс	халăх
Президент	Филипп, Эдинбург херчăкĕ
Студентсем	18 396
Юридици адресĕ	University of Cambridge, The Old Schools, Trinity Lane, Cambridge CB2 1TN, UK
Сайт	http://www.cam.ac.uk

{{#coordinates:}}: нельзя иметь более одной первичной метки на странице

Ке́мбридж университечĕ (акăл. University of Cambridge, лат. Universitas Cantabrigiensis) — никĕсленĕ çулĕпе Аслă Британин иккĕмĕш, Оксфорд хыççăн, тĕнчере тăваттăмĕш университет; Аслă Британипе Ирландин «ватă университетсенчен» пĕри, тĕнчери паллă университечĕсен йышне кĕрет, элита Рассел ушкăнĕн пайташĕ.

Университет Кембридж хулинчи ăсчахсенчен йĕркеленĕ, кунта вĕсем, çул çӳревсене шĕкĕлчесен, 1209 çулта Оксфордран унти студент хулара пурăнан хĕрарăма вĕлернĕ хыççăн куçса килнĕ^[1]. 1214 çулта университет йĕрке-йăлине çирĕплетнĕ. Çав йĕркелĕхпе аслă пĕлӳ керменĕн ректорĕ, вĕренӳ программи тата вĕçĕнче экзаменсем пулнă. Вăтам ĕмĕрсенче çут тĕнчери мĕнпур пĕлĕве мăнастирсенче пухнă. Мăнастир танлаштарсан, университетра ăслăха, философие, логикăна, математикăна вĕрентнĕ. Кембриджпа Оксфорд университечĕсене пĕрле тăтăшах «Оксбридж» теççĕ. Çак иккĕ университет пĕр-пĕринпе питĕ ăмăртса пурăнаççĕ.

Кембридж университечĕпе çыхăннă çынсем хушшинче 2020 ҫ. 121 Нобель парнин лауреачĕ — çак кăтартупа вăл аслă пĕлӳ шкулĕсем йышĕнче малти вырăнта шутланать^[3].

Кембридж университечĕн колледжĕсем

Хальхи саманта Кембридж университечĕ йышне 31 колледж, вĕсенчен виççĕшне хĕрарăмсене кăна илеççĕ (Нью Холл, Ньюнхэм тата Люси Кавендиш). Ытти 28 колледжĕ — хутăш. Магдалена колледжĕ юлашки арçын колледжĕ шутланнă, хĕрарăмсене 1988 çулта кăна илме пуçлаççĕ. Икĕ колледжа аспирантсене (акăл. post-graduate students) кăна (Клэр Холл тата Дарвин), тепĕр тăваттăшне ытларах çула çитнĕ студентсене е аспирантсене (graduate) (Хью Холл, Люси Кавендиш, Тс. Эдмунд тата Вулфсон) илеççĕ. Ытти 25 колледжа студентсене те, аспирантсене те йышăнаççĕ.

Кембриджра темиçе теологи колледжĕ, тĕслĕхрен университетпа çыхăннă Кембриджри теологи федерацийĕ урлă Вестминстер тата Ридли Холл колледжĕ.

Колледжсен ят-йышĕ тата вĕсене никĕсленĕ çулсем:

Peterhouse 1284
Clare College 1326
Pembroke College 1347
Gonville & Caius College 1348
Trinity Hall 1350
Corpus Christi College 1352
Magdalene College 1428
King’s College 1441
Queens' College 1448
St Catharine’s College 1473
Jesus College 1496
Christ’s College 1505
St John’s College 1511
Trinity College 1546
Emmanuel College 1584
Sidney Sussex College 1596
Downing College 1800
Girton College 1869
Fitzwilliam College 2009 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ. 1869
Newnham College 1871
Selwyn College 1882
Hughes Hall 1885
St Edmund’s College 1896
Murray Edwards College 2019 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ. (New Hall) 1954
Churchill College 1960
Darwin College 1964
Wolfson College 1965
Clare Hall 1965
Lucy Cavendish College 2008 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ. 1965
Homerton College 1976
Robinson College 1979

Паллă профессорсем

Дэвид Томас Анстед — çак аслă шкулра вĕрнсе тухнăскер, геологи профессорĕ, темиçе вун монографи авторĕ.
Стивен Хокинг — теориллĕ физикă профессорĕ, тĕнчипе паллă ăслăха саракан ăсчах.
Джеймс Паундер Уитни — чиркӳ историн профессорĕ, «Вăтам ĕмĕрсен кембридж историн» пĕрремĕш виççĕ томĕсен редакторĕсенчен пĕри.
Р. О. Редмен — астрофизика профессорĕ.
Фрэнк Эдкок — авалхи истори профессорĕ, Авалхи тĕнчен кембридж историн» пĕрремĕш кăларăмĕн редакторĕсемпе авторĕсенчен пĕри.