Коряк чĕлхи
Курӑнакан калӑплав
Коряк чĕлхи — палеоази чĕлхисен шутне кĕрекен Коряксен чĕлхи.
1989 çулхи перепись тăрăх пурĕ 9 200 коряк шутланнă. Вĕсенчен 53% хăйсен тăван чĕлхи вырăнне коряк чĕлхине шутлать. 1959 çулхи перепись тăрăх тăван чĕлхе тесе коряксен 99,6% каланă.
Диалекчĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Литературăра пурĕ 11 диалект шутланать: чавчув, караг, апук, алютор, палан, кахтан, рекинник, камен, иткан, парень, гижигин. Стебницкий Сергей Николаевич тĕпчевçĕ çавăн пекех керек чĕлхине те коряк чĕлхисен диалекчĕ тесе шутланă.
Çыруллахĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Ку чĕлхе сахал çыруллăхла чĕлхесем шутне кĕрет. Пĕрремĕш алфавита латиница çинче йĕркеленĕ. Унта 29 саспалли пулнă. 1937 çулта кириллица çине куçнă. Хальхи алфавита 1960 çулта йышăннă. Çыруллăха чувчав диалектне тĕпе хурса никĕсленĕ.
Алфавичĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]1931:
A a | B в | Є є | D d | E e | Ә ә | F f | G g |
H h | I i | Ь ь | J j | K k | L l | M m | N n |
N̡ n̡ | Ŋ ŋ | O o | P p | Q q | R r | S s | T t |
Ţ ţ | U u | V v | W w | Ƶ ƶ |
1933:
A a | B в | C c | D d | E e | Ә ә | F f | G g |
H h | I i | Ь ь | J j | K k | L l | M m | N n |
N̡ n̡ | Ŋ ŋ | O o | P p | Q q | R r | S s | T t |
Ţ ţ | U u | V v | W w | Ƶ ƶ |
А а | Б б | В в | В' в' | Г г | Г' г' | Д д | Е е |
Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Ӄ ӄ | Л л |
М м | Н н | Ӈ ӈ | О о | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Литература
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- +Жукова А. Н.
−{{{2}}} Корякский язык // Языки мира. Палеоазиатские языки. — Шаблон:Указание места в библиоссылке, 1997. — С. 39—53. - +Campbell G. L., King G.
−{{{2}}} Koryak // Compendium of the World's Languages(акăлч.). — Taylor&Francis, 2013. — P. 885. — ISBN 9781136258466. - Корсаков Г. М. Нымыланско-русский словарь. — Л., 1939.
- Молл Т. А. Корякско-русский словарь. — Л., 1960.
- Жукова А. Н. Русско-корякский словарь. — Л., 1967.
- Жукова А. Н. Словарь корякско-русский и русско-корякский. — 2-е изд. — Л., 1989.
- Мудрак О. А. Этимологический словарь чукотско-камчатских языков. — М., 2000.
- Пронина Е. П. Учебный тематический словарь разговорной лексики корякского языка. — СПб., 2002.
- Пронина Е. П. Картинный словарь корякского языка. — СПб., 2003.
- +Жукова А. Н.
−{{{2}}} Грамматика корякского языка. Фонетика и морфология. — Шаблон:Указание места в библиоссылке, 1972. - Жукова А. Н. Язык паланских коряков. — Л., 1980.
- Жукова А. Н. Корякский язык: Учебник для учащихся педагогических училищ. — Л., 1987.
- Стебницкий С. Н. Очерки по языку и фольклору коряков. — СПб.: Музей антропологии и этнографии РАН, 1994.
- Икавав М. Ф., Попов М. И. Корякский язык. — СПб.: Просвещение, 1994. — 159 стр.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Жукова А. Н. Корякский язык // "Языки мира. Палеоазиатские языки". М., 1997. С. 39-53
- Языки народов Сибири, находящиеся под угрозой исчезновения: Корякский язык
Палеоази чĕлхисем |
||
---|---|---|
Енисей | ||
Чукот-камчат |
чукот-коряк (алютор • карагин (†) • керек (†) • коряк (паланский • чукот) • ительмен (тухăç ительмен † • ительмен (анăç ительмен) • кăнтăр ительмен †) | |
Юкагир-чуван | ||
Эскимос-алеут | ||
Изолятсем | ||
† — çухалнă чĕлхесем (†) — тен, çухалнă чĕлхесем |