Кет чĕлхи

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал

Кет чĕлхиЕнисей чĕлхе çемьинчи пĕртен пĕр чĕрĕ чĕлхе. Ун синче Енисей тăрăхĕнчи кетсем калаçаççĕ. Çухалма пуçланă чĕлхесем шутне кĕрет. 1926 çулта пурĕ 1 225 кет пулнă пулсан, 1989 çулта вара вĕсен шучĕ таран чакнă.

Челхе çинчен пĕрремĕш хут 1788 çырнă. 1858 çулта М. А. Кастрен пĕрремĕш хут сăмахсарĕпе грамматикине («Versuch einer jenissei-ostjakischen und kottischen Sprachlehre») пичетленĕ. Унтах котт чĕлхи çинчен те вал çырнă пулнă. XIX ĕмĕрте кетсене йăнашса финн-угрсен ушкăнне кĕртнĕ. 1934 çулта Н. К. Каргер кет чĕлхин грамматикипе букварьне пичетленĕ.

Раççейĕн ăсчахĕсем кет чĕлхипе бурушаски чĕлхин тăванлăхне тĕпчесе палăртас тесе ĕçленĕ.

Çырулăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1930-мĕш çулта пĕрремĕш алфавитне шутласа кăларнă. Вăл латиница çырăвĕ çинче никĕсленнĕ пулнă. 1980-мĕш çулта вара çыруллахне кириллица çине куçарнă.

А а Б б В в Г г Г̡ г̡ Д д Е е Ё ё
Ж ж З з И и Й й К к Ӄ ӄ Л л М м
Н н Ӈ ӈ О о Ө ө П п Р р С с Т т
У у Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ
Ә ә Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Казакевич О. А., Хелимский Е. А. Кетский язык // Красная книга языков народов России: Энциклопедический словарь-справочник. Москва, 1994.
  • Каргер Н. К. Кетский язык // Языки и письменность народов Севера. — М.-Л., 1934. — Ч. III.
  • Дульзон А. П. Очерки по грамматике кетского языка. — Томск, 1964.
  • Дульзон А. П. Кетский язык. — Томск, 1968.
  • Вернер Г. К. Кетский язык // Языки мира. Палеоазиатские языки. М., 1997.
  • Werner, Heinrich. Die ketische Sprache. — Wiesbaden, 1997.
  • Казакевич О. А., Хелимский Е. А. Кетский язык // Красная книга языков народов России: Энциклопедический словарь-справочник. Москва, 1994.
  • Кетский сборник. Лингвистика / Под ред. Вяч. Вс. Иванова, В. Н. Топорова, Б. А. Успенского. — М.: Наука, ГРВЛ, 1968. — (Кетский сборник).
  • Кетский сборник. Мифология, этнография, тексты. — М.: Наука, ГРВЛ, 1969. — (Кетский сборник).
  • Кетский сборник. Антропология, этнография, мифология, лингвистика / Редкол.: Е. А. Алексеенко (отв. ред.), И. И. Гохман, Вяч. Вс. Иванов, В. Н. Топоров; АН СССР. Ин-т этнографии им. Н.Н. Миклухо-Маклая. — Л.: Наука, ГРВЛ, 1982. — (Кетский сборник. Вып. 3).
  • Шаблон:Кĕнеке=
  • Вернер Г. К. Словарь кетско-русский и русско-кетский: Учеб. пособие для уч-ся нач. шк. — 2-е изд., перераб., — СПб.: «Издательство „Дрофа“ Санкт-Петербург», 2002. — 240 с. ISBN 5-94745-083-6

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Wikimedia Incubator
Wikimedia Incubator