Кроманьон çынни
| Кроманьон çынни | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Ăслăх классификацийĕ | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Латинла çырни | ||||||||||||||
| Homo sapiens | ||||||||||||||
|
Кроманьонсем (фр. Homme de Cro-Magnon) — Европăри тата унăн тулашĕнчи 40-10 пин çул маларах (малтанхи палеолит тапхарĕ) пурăннă хальхи çыннăн авалхи тăхăмĕсем. Пуç мимин калăпăшĕ 1200—1500 см³. Çӳллĕшĕ 180 см яхăн.
Этеплĕх
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Кроманьон çыннисен уйрăмлăхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Неандерталь çыннипе танлаштарни
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Хальхи çынпа танлаштарни
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Эволюци енчен пăхсан, морфологи тытамĕпе тата кăткăслăхĕпе çак çынсем пирĕнтен ытлах уйрăлса тăман, çапах та скелетпа пуç шăммин калăпăшпе, скелетăн хăш шаммисен ĕлкипе т. ыт. антропологсем уйрăмлахсене палăртаççĕ.
Сунгирь патĕнче пурăннă сунарçăн, вилес умĕн, 50 çултискерĕн, шăлĕсене кариес тĕкĕнмен пулнă, çийĕннĕ пулсан та[1].
Реконструкцисемпе ӳкерчĕксем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Кроманьон çыннин кĕлеткипе сăнне Waterford музейĕнче ĕçлекен М. М. Герасимовпа Г. В. Лебединская археологсем ăсталанă:
-
Пржедмость çĕрĕнчи хĕрарăм. Г. В. Лебединскайăн реконструкцийĕ, 1975 ç.
-
Сунгирь сунарçи. М. М. Герасимовăн реконструкцийĕ, 1968 ç.
-
Пăрлăх тапхăрĕнчи сунарçă. Waterford музейĕнчи ӳкерчĕк, АПШ
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ «The Sunghir archaeological site — Palaeopathology about» статьяран илнĕ
Урăх статьясем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- П. И. Борисковскин кĕнекисен ят-йышĕ. С.15-24 // STRATUM plus. 2001—2002. № 1. Малтан чул пулнă.
Ăслăх-популярлă литература
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Сергей Покровский — «Охотники на мамонтов» 2009 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче архивланӑ.. Вăтам шкул ачисем валли.
- Эдуард Шторх — «Охотники на мамонтов». Книга со ссылками на реальные археологические источники
- Б.Байер, У. Бирштайн и др. История человечества 2002 ISBN 5-17-012785-5
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Сунгирь — Улатимĕртен инçех мар, Мускавран 192 çм вырнаçнă кроманьонсен вырăнĕ.
Антропогенез тата палеоантропологи |
||
|---|---|---|
| Триба Гоминини |  | |
| Австралопитексем | Австралопитексем:
anamensis •
афар •
bahrelghazali •
африкан •
garhi •
седиба | |
| Çынсем тата протоçынсем (Homo, Этем) | Чухлакан ç. • H. rudolfensis • H. georgicus • Ӗçлекен ç. • Тӳрĕ утакан ç. (Питекантроп • lantianensis • palaeojavanicus • pekinensis • soloensis) • H. cepranensis • Ч.-предшественник • Гейдельберг ç. • Неандерталь ç. • Денисово ç. • Родези ç. • Флорес ç. • H. sapiens (idaltu • Кроманьон çынĕ • sapiens) | |
| Гоминида тупнисем | ||
| Генезис | ||
| Гоминид сарăлăвĕ | ||