Кӳрен (пĕлтерĕшсем)

Кӳрен:

Кӳрен — пăсара.
- Хура кÿрен — чăваш мифологийĕнчи сăнар.
- Хир кÿренĕ) — Михаил Фёдоров çырнă поэма.
Кӳрен (Пава уесĕ) — ял.
Кӳрен (кил-çурт)

Асăрхаттару

В. Г. Егоров сăмахсарĕнчен^[1]:

Пăсара, «хорёк»; МК кӳзӳн, туркм., кумык, сасык гёзен, кирг. кӳзӧн, сасык кӳзӧн, казах. сасыккӳзен, к. калп. (сасык) кузен, узб. сассик кузан, алт. В, хак. кӳзен, уйг. Син. сасык кӧзӧн, башк., тат. (сасы) козән «хорёк»; тув, кӳзен «колонок», «куница»; монг. (Бурдуков) ӳмкил кӳрене «хорёк» (кӳренг «коричневый»); ср. калм. курн «хорёк». В древнее время и в чувашском языке для обозначения хорька, по-видимому, было слово кӳрен: по общему признанию венгерских лингвистов, венгры свое gӧrе́ny «хорёк» заимствовали из древнечувашского языка (Gоmbосг. BTLU 72—73). Слово пăсара возникло, вероятно, тоже давно: ср. удм. бызара (< чув.) «суслик» и мар. пушара «хорёк»; пăсара представляет собой древнее причастие от глагола пăсар (букв. «испускающий газы, ветры»); так назван он по характерному для него запаху; ср. уйг. сесикчи, азерб. гогарча, тур. кокарча «хорёк» (букв. «вонючка»); ср. русск. выхухоль от несохранившегося хухать «вонять»; у Даля: „И хохуля себя не хулит, даром что воняет“.

Çапла вара, «пăсара» тенине, ахăртнех, таксономи тулашĕнчи ят теме тивет.

Çавна май пĕр историе аса илни вырăнлă^[2].

...Унтан: «Тĕнчере мĕн чупать?» — тесе ыйтрĕ <вĕрентевçĕ>. Ачасем: «Лаша, сурăх, качака путекки, сысна çури», — теççĕ. Эпĕ: «Пăсара чупать», — терĕм. Ачасем ахăл-ахăл кулса ячĕç. Учитель ман пата пырса хăлхаран тытрĕ те: «Эсĕ, ачам, вĕренме килнĕ е култарма-асма, аннӳ хыçне кайса вырт-ха», — тесе тĕртсех кăларса ячĕ. Эпĕ шкултан тухрăм та макăра-макăра килелле чупрăм.
— Анне, анне, — тетĕп куççуле шăла-шăла. — Пăсара чупмасть-им?
— Мĕнле чупмасть? Пĕтĕм чăх-чĕппе çавах пăвса пĕтерчĕ. Чăх мăйне татать те Карачăмсен вут шаршанĕ айне чупса кĕрсе пытанать.
Атте мана шкултан кăларса яни çинчен пĕлсен: «Тьфу! çав учитель пулать-и вара вăл», — тесе мăкăртатрĕ. Урама тухсан ачасем мăшкăллама тытăнчĕç. «Пăсара, пăсара», — тесе ăнран яратчĕç.

Асăрхавсем

^ Этимологический словарь чувашского языка (1964)
^ Никитин, Ефим. Пурнăç çулĕ такăр мар — Электронлă вулавăш (Çаках тепĕр тĕлте те (5 Ака, 2022 Тăван Атăл, 3 №, пуш, 2022 çул) пур)

Ку страницăра эсир пĕр ятлă, анчах та тĕрлĕ пĕлтерĕшлĕ статьясен ят-йышне куратăр.
Енчен те эсир кунта урăх статьяран лекрĕр пулсан, çав статьяри каçăна тĕрĕс статья çине куçаракан каçă çине улăштарăр.

[1] Этимологический словарь чувашского языка (1964)

[2] Никитин, Ефим. Пурнăç çулĕ такăр мар — Электронлă вулавăш (Çаках тепĕр тĕлте те (5 Ака, 2022 Тăван Атăл, 3 №, пуш, 2022 çул) пур)

[1]

[2]