Фёдоров Михаил Фёдорович

Фёдоров хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.

Хĕветĕр Михали
Çуралнă чухнехи ят:	Михаил Фёдорович Фёдоров
Çуралнă вăхăт:	1848 чӳк, 29
Çуралнă вырăн:	Хурапха ялĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕпĕрни, Раççей империйĕ
Вилнĕ вăхăт:	1904 çу, 4
Вилнĕ вырăн:	Царёвкокшайск, Хусан кĕпĕрни, Раççей империйĕ
Гражданлăх:	Раççей империйĕ Раççей империйĕ
Ĕçлев тĕсĕ:	чăваш вĕрентӳçи, сăвăçи, этнографĕ, эссейçи
Жанр:	Поэзи
Ĕçсен чĕлхи:	чăваш

Фёдоров Михаил Фёдорович (1848, чӳк, 29, Хурапха ялĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕперни (халĕ Чăваш Енĕн Сĕнтĕрвăрри районĕ) — 1904, çу, 4, Чархула), — пултаруллă вĕрентӳçĕ, чăваш этнографĕ, çыравçи. «Арçури» поэмин авторĕ.

XIX ĕмĕрти чăваш поэзинче пысăк вырăн йышăнать.

Пурнăçĕ

1848 çулхи чӳк уйăхĕн 29-мӗшӗнче Шупашкар уесĕнчи (халĕ Чăваш Енĕн Сĕнтĕрвăрри районĕ) Хурапха ялĕнче çуралнă.

Аслă Кăршка ялĕнчи вăтам шкула вĕренсе пĕтернĕ. Ун хыççăн Шĕнерпуçри икĕ класлă училищĕне, Самар хулинчи вĕрентекенсен семинарине вĕренсе пӗтернӗ.

1876-мĕш çулта мăшăрланса Янташ чиркĕвĕнче венчете тăнă.

Вĕрентекен пулса тăнă хыççăн хăйĕн пĕлĕвне Хусанта Н. И. Ильминский патĕнче пысăклатнă. Ильминскийпе пĕр сăмах тупайман, çавăнпа та Шупашкартан Чархулана куçнă, унта ачасене ăс пама пуçланă.

1904 çулхи çу уйăхĕн 4-мӗшӗнче Чархулара (ĕлĕк хулана чăвашла çапла палăртнă, халĕ ĕнтĕ Йошкар-Ола) вилнĕ.

Михаил Фёдорова хулан кивĕ масарĕ çинче пытарнă. Халĕ вăл вырăнта канупа культура паркĕ вырнаçнă, вил тăприне тупса палăртма тăрăшнă, ун çинче асăну паллине вырнаçтарнă.

Фёдоров Михаил Фёдорович вилтăпри, Йошкар-Ола, хулан кивĕ çăви.

Ӗçĕсем

• «Арçури» поэма.
• "Авалхи çынсем", "Улăп тăпри", "Хурапха", "Туппай юмçă", "Чиртен сыватни" этнографиллĕ очерксем 1876 çулта Хусанта "Известия по Казанской епархии" журналта пичетленнĕ.

Вуламалли

• Родионов, В. Г. Михаил Федоров : «Арçури» ăнлантарăвĕ / В. Г. Родионов. – Шупашкар : ЧПУ, 1999. – 75 с.
• Чăваш чĕлхипе литератури. Теории тата методика : чӑваш литератури классикне Михаил Федорович Федорова халалласа / [З. С. Антонова пухса хатӗрленӗ] ; А. И. Мефодьев ред. – Шупашкар, 2004. – 49 с.
• Сироткин, Михаил Яковлевич. Михаил Федорович Федоров : очерк жизни и творчества / М Я. Сироткин, 1947. - 47 с.
• Чăваш литературин классикĕ Михаил Федоров / В. П. Никитин пухса хатĕрленĕ. – Шупашкар : ЧПГĂИ, 1998. – 59 с.
• Чӑваш литературин классикӗ Михаил Федоров / [В. А. Иванов пухса хатӗрленӗ]. – Шупашкар : Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2011. – 11 с.
• Родионов, В. Михаил Федоров // Родионов, В. Чăваш литератури. XVIII-XIX ĕмĕрсем : вӗренӳ пособийӗ / В. Родионов. – Шупашкар, 2006. – С. 318-356.
• Хусанкай, П. Поэтăн ĕçĕ–хĕлĕ / П. Хусанкай // Литература вучахĕ. – Шупашкар, 1986. – С. 3–21.
• Афанасьев, П. Федоров Михаил Федорович (Хведер Мигали) // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Шупашкар, 2006. – С. 458–459.
• Воробьев, М. Н. О звуке и цвете в поэме М. Ф. Федорова «Арзюри» / М. Н. Воробьев // Ашмаринские чтения. Шупашкар, 2007. – С. 379-387.
• Родионов, В. Г. Федоров Михаил Федорович (Хведер Мигали) / В. Г. Родионов // Чувашская энциклопедия. Шупашкар, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 349.

Каçăсем

• Михаил Федоров и его жемчужина народной мудрости 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ.
• http://marbibl.narod.ru/baner.htm
• Ҫулталӑк кӗнеки=Книга года 2017 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.
• Культурное наследие Чувашии
• Литературная карта Чувашии 2017 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ.