Чей

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Чей чашки
Чей тĕммин турачĕ

Чей (китай — «ча́» кантон тата мандарин диалекчĕсенче, «те̂» амой тата «тца»тайвань, яп. «тя» и お茶 «о-тя») — чей (тĕсĕ Thea sinensis,çулçине е туратне вĕретсе, вĕретнĕ шывра тăратса тунă шĕвек. Анлă каласан — ĕçмелли кирек епле ӳсен-тăрана шывра тăратса е вĕретсе тунă шĕвек.

Чейе хатĕрлени[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ӳ ӳ

Чей тĕсĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Чей курăкĕ тĕсĕпе[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Китай уйрăмлăхĕ, е Thea sinensis sinensis: тĕслĕх, китай: юннань, улун и др.), яппун (сенча), дарджилинг, формосă, вьетнам, индонези, грузин тата ыттисем те,
  • Ассам уйрăмлăхĕ, Thea sinensis assamica: инди (ассам тата ытти те), цейлон, кени, уганди тата ытти те,
  • Камбоджă уйрăмлăхĕ, малтан кăтартнисен хутăшĕ: Индокитайăн хăш çĕрĕсенче акса ӳстереççĕ.

Акса ӳстернипе[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Китай. Китайра тĕнчери чейĕн пур тупăçăн чĕрĕкне пуçтараççĕ. Кунта чейĕн пур тĕсĕсене (шурă, сарă, симĕс, хĕрлĕ, хура) туса илеççĕ). Китайри пур чей курăкне китай чей тĕмминчен пухаççĕ. Пур китай чейĕ — çулçăллă, ватма-касма юрамасть. Чылай тĕслĕ ырă шăршăллă чей пуçтараççĕ.
  • Инди. Инди — чей промăçлăхĕпе иккĕмĕш çĕршыв.

Чейе 2003—2005 çулта пухни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Чейе пухнă 2005 — пурĕ 3400 т. ; Китай 27 %; Инди 24 %; Шри-Ланка 9 %; Кени 9 %; Турци 6 %; Индонези 5 %; Юлашки 20 %
Вырăнĕ Çĕршыв пин тоннă %
1. Китай 885 27,7
2. Инди 789 24,7
3. Шри-Ланка 303 9,5
4. Кени 290 9,1
5. Индонези 159 5,0
6. Турци 131 4.1
7. Вьетнам 94,5 3.0
8. Япони 92 2.9
  Пурĕпе 3197 100,0


Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Чай и чайная торговля в России и других государствах. Андрей Субботин. С.-Петербург: Издание Александра Григорьевича Кузнецова. Год: 1892 Страниц: 692
  • Лу Юй «Канон чая», перевод с древнекитайского, введение и комментарии Александра Габуева и Юлии Дрейзис. Москва: Гуманитарий, 2007. — 123 с ISBN 978-5-91367-004-5

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]