Çӳлти Чулман Атăл районĕ

Тури Чулман Атăл районĕ — Киров облаçĕн (Раççей) çурçĕр-тухăçĕнчи административлă пайĕ. Административлă тĕпĕ — Кирс хули.

Тавралăхĕ

Çĕр-шыв лаптăкĕ — 10 370 çм² (чи калăпли). Коми Республикипе, Пермь облаçĕпе тата Киров облаçĕн Нагорски, Белохолуницки, Омутнински тата Афанасьев районĕсемпе чикĕленет.

Тĕп юханшывĕсем — Чулман Атăл тата Нухрат Атăл.

Халăх йышĕ, район тытăмĕ

Районăн халăх йышĕ —37 пин çын (2006), çав шутра хула никĕсĕпе —27 пине яхăн çын.Пурĕпе 62 пурăну вырăнĕ.

Кай – районăн чи ватă ялĕ, Строгановсем 1558 туса хунă.
Сорда посёлокĕ.

Климат

Район вăтам тайга тăрăхĕнче вырнаçнă та Киров облаçĕн çурçĕр агроклимат ярăмĕ шутне кĕрет. Çурçĕр ярăмра шартлама нӳрĕк хĕл кунĕсем. Вегетаци тапхăрĕ кунта чи кĕски, 153-157 куна çити пырать, сивĕ мар вăхăчĕ —105-110 кун.

Кун-çулĕ

Тури Чулман Атăл районне СССР Аслă Канаш Президиумĕн 1965 çулхи кăрлачăн 12-мĕшĕнчи Хушăвĕпе йĕркеленĕ.
1929-1934 – Кай районĕ ят панă, тĕпĕ — Лойно чиркӳ ялĕ, Чулхула енне пăхăнса тăнă.
1934-1936 - Киров енне кĕрет.

Хуçалăхĕ

Районта Рудничный посёлок - Раççейпе пысăк Вятка-Чулман Атăл фосфорит минерал тупăçлакан - вырнаçнă.

Транспорт

Пур поселок тата совхозсен тĕп кил йăвисем район тĕпĕпе автомобиль çулĕпе çыхăннă. Кирс хулине облаç хулипе автомобиль тата чукун çул йĕрĕ çыхăнтарать.

Паллă вырăнсем

çăва çинчи йывăç часовньă («Кирскабель» завочĕн профилакторийĕ);
Георгий йывăç чиркĕвĕ, кондовăй хыртан 1881 çулта туса хăпартнă (Волосница сали);
Афанасий йывăç чиркĕвĕ, 1889 çулта лартнă (Гидаево сали);
Покров чиркĕвĕ, 1915 çул (Кирс хули);
Мăн пĕве, Кĕçĕн пĕве, Волосница пĕви, пур шыв лаптăкĕ — 617 га.
Рудниково вăрман хуçалăхĕнченчи çутçанталăк палăкĕсем: Круглое тата Падун кӳлĕсем, Кай вăрман хуçалăхĕнче – Дикое кӳлĕ.
Сыхлавра çаплах Лойно сали патĕнчи Чулман Аталăн çыранĕ (тури юр тапхăрĕнчи чул тăпри курăнать).

Граждан вăрçи историпе çыхăннă палăксем:

1-мĕш Çапăçу урамĕнчи обелиск (Кирс хули);
граждан вăрçи паттăрĕсен палăкĕ (Кирс хули);
палăк («Кирскабель» завадăн паркĕ – Кирс хули);
граждан вăрçи паттăрĕсен тăванлă çăви (Кай сали).

Каçăсем

Облаç администрацин сайтĕнчи хыпарсем 2007 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.