Кăнтăрти магнит полюсĕ

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Магнит полюсĕ пăхăр.

1. Кăнтăрти полюс
2. Кăнтăрти магнит полюсĕ (2007)
3. Кăнтăрти геомагнит полюсĕ
4. Кăнтăрти çитеймен полюс

Кăнтăрти магни́т по́люсĕ — Çĕрĕн магнит уйĕ тĕп-тĕрĕс çӳлелле вертикаллĕ (сий патне 90° кĕтесле) векторпа тăракан Çĕр сийĕн кăнтăрти поляр облаçĕнчи калаçса татăлнă вырăн. Физика ăслăхĕ енчен, çак полюс «çурçĕрти» пулать^[1], мĕншĕн тесен компасăн кăнтăрти полюс сăннине хăй патне туртать.

Вырнаçни

Кăнтăрти магнит полюсĕ географири кăнтăрти полюс пĕр çĕрте мар. Магнит полюсĕ халĕ Антарктида айăккинче вырнаçнă.

Кăнтăрти магнит полюсĕ ăçта вырнаçнине тĕрĕссĕн виçекен экспедицисене 1841, 1909, 1912, 1952, 2000 тата 2020 çулсенче йĕркеленĕ^[2].

Сурçĕрти магнит полюсĕ ^[3]	(2001) 81°18′ с. ш. 110°48′ з. д.^HGЯO	(2004) 82°18′ с. ш. 113°24′ з. д.^HGЯO	(2005) 82°42′ с. ш. 114°24′ з. д.^HGЯO	(2010)^[4] 85°00′00″ с. ш. 132°36′00″ з. д.^HGЯO	(2012)^[4] 85°54′00″ с. ш. 147°00′00″ з. д.^HGЯO
Кăнтăрти магнит полюсĕ ^[5]	(1998) 64°36′ ю. ш. 138°30′ в. д.^HGЯO	(2004) 63°30′ ю. ш. 138°00′ в. д.^HGЯO	(2007) 64°29′49″ ю. ш. 137°41′02″ в. д.^HGЯO	(2010)^[4] 64°24′00″ ю. ш. 137°18′00″ в. д.^HGЯO	(2012)^[4] 64°24′00″ ю. ш. 137°06′00″ в. д.^HGЯO

Истори

Çав. пекех

Литература

И. А. Дьяченко. Магнитные полюса Земли. — (Библиотечка «Математическое просвещение». Вып. 24.) — М. — МЦНМО. — 2003. — 48 с. — ISBN 5-94057-080-1.
Л. Тарасов Магнитные полюса Земли — путешествие во времени // Наука и жизнь. — 2017. — № 5.

Асăрхавсем

^ И. А. Дьяченко. Магнитные полюса Земли 2014 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.. — (Библиотечка «Математическое просвещение». Вып. 24.) — М. — МЦНМО. — 2003. — 48 с. — ISBN 5-94057-080-1.
^ Тарасов, 2017, с. 113
^ Geomagnetism — North Magnetic Pole, Canada Natural Resources website, retrieved May 2007
^ ¹^,²^,³^тата⁴ Data Analysis Center for Geomagnetism and Space Magnetism Graduate School of Science, Kyoto University 2019 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ. Анализ данных Центра геомагнетизма и космического магнетизма Высшей школы наук, Университет Киото
^ South Magnetic Pole 2004 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.. Commonwealth of Australia, Australian Antarctic Division, 2002.

Каçăсем

Интерактивная карта с указанием положения магнитных полюсов
Магнит полюсĕсем юлашки 2000 çул хушшинчи вырăнĕ пирки чĕр хыпарсем 2009 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ.
Полюссем куçăнни
Çурçĕрти тата кăнтăрти полюссем куçăнни 2022 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ.
Анимация движения полюса по состоянию на 2010 год
Анимация движения магнитного полюса, 2010 год2011 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ.

Ку Антарктика географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[1] И. А. Дьяченко. Магнитные полюса Земли 2014 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.. — (Библиотечка «Математическое просвещение». Вып. 24.) — М. — МЦНМО. — 2003. — 48 с. — ISBN 5-94057-080-1.

[Тарасов—2017——113-2] Тарасов, 2017, с. 113

[canada-3] Geomagnetism — North Magnetic Pole, Canada Natural Resources website, retrieved May 2007

[киото-4] ¹^,²^,³^тата⁴ Data Analysis Center for Geomagnetism and Space Magnetism Graduate School of Science, Kyoto University 2019 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ. Анализ данных Центра геомагнетизма и космического магнетизма Высшей школы наук, Университет Киото

[5] South Magnetic Pole 2004 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.. Commonwealth of Australia, Australian Antarctic Division, 2002.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]