Колхоз

Колхоз — пĕрлешӳллĕ хуçалăх. СССРта ялсенчи хуçалăх форми пулнă. Колхозри ĕç хатĕрĕсем (çĕр, выльăх-чĕрлĕх) хуçалăхра тăракан çынсен аллисенче пулнă. Туса илнĕ çимĕçсене çынсен хушшинче пайланнă. Хуçалăх хуçине, председателе, халăх пĕрле суйланă. Председателе пулăшмашкăн колхоз правленине суйланă.

Истори

Чи малтанах «колхоз» сăмахпа виçĕ тĕслĕ хуçалăха палăртнă: пĕрлехи çĕрпе ускуракан юлташлăх (ПÇУЮ), ял хуçалăх эртелĕ, ял хуçалăх коммуни. 1938 çулта Совет Пĕрлешĕвĕнче ялсенче ĕçлекен коллектив форми — яд хуçалăх эртелĕ кăна юлнă, каярах ăна колхоз теме тытăннă

Хальхи Раççейре колхоз — коопераци енĕпе ĕçлекен хуçалăх. 1990 çулсенче нумай колхоз саланса кайнă, ĕçлеме пăрахнă. Намайăшĕ çав вăхăт хыççăн хуçалăха пĕрлешӳллĕ енĕпе ертсе пыраççĕ.

Колхозăн урăх çĕршывсенчи аналогĕсем: кибуц (Израиль), «халăх коммунисем» (Китай, «Мăн сикĕ» тапхăрĕнче).

Литература

Колхоз // Кварнер — Конгур. — М. : Советская энциклопедия, 1973. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 12)
Бюджетные обследования колхозников Свердловской области 1935—1953 гг. 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ. Колхозная жизнь на Урале. 1935—1953 / Составители X. Кесслер, Г. Е. Корнилов. — М.: «Российская политическая энциклопедия» (РОССПЭН), 2006. — 912 с. — (Документы советской истории).
Справочник председателя колхоза, ОГИЗ, Государственное издательство колхозной и совхозной литературы 2020 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: «Сельхозгиз», 1941.
Колхозное право 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. — М.: Государственное издательство юридической литературы, 1950.
Колхозы в 1929 г. (Итоги сплошного обследования колхозов) 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: Государственное планово-хозяйственное издательство, 1931
Коллективизация советской деревни (Предварительные итоги сплошных обследований 1928 и 1929 гг) 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: Статиздат ЦСУ СССР, 1939
Коллективизация советской деревни 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ. . М.: Статиздат ЦСУ СССР, 1930
Колхозы СССР (Статистический справочник) 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: Книгосоюз, 1929
Колхозное строительство СССР 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: Издательство Колхозцентра СССР и РСФСР, 1931
Колхозы весной 1931 года (Статистическая обработка отчётов колхоза об итогах весеннего сева 1931 года) 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: Сельколхозгиз, 1932
О производительности труда в колхозах 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: Изд. ГОСПЛАНА СССР и В/О СОЮЗОРГУЧЕТ, 1935
МТС и колхозы в 1936 году (Статистический сборник) 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: Государственное издательство колхозной и совхозной литературы «Сельхозгиз», 1937
Колхозы во второй сталинской пятилетке (Статистический сборник) 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М., Л.: Госпланиздат, 1939
Производительность и использование труда в колхозах во второй пятилетке 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М., Л.: Госпланиздат, 1939
Колхозы СССР (Краткий статистический сборник) 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.. М.: «Финансы и статистика», 1988.
Записная книжка председателя колхоза 1952 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
Записная книжка председателя колхоза 1955 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.

Асăрхавсем

Каçăсем

Васильев И.Ю. Советская и постсоветская Кубань: социальная история и повседневность села. М.: Изд-во «Традиция». 2019. 294 с.
90 фото колхозников разных лет 2021 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.