Израиль

Израиль, официаллă ячĕ Израиль патшалăхĕ (ивр. מדינת ישראל‎, арап. دولة اسرائيل) — Азин кăнтăр-анăçĕнчи, Вăтаçĕр тинĕсĕн тухăç çыран çĕрĕсенчи патшалăх. Çурçĕрте Ливанпа, çурçĕр-тухăçенче — Сирипе, тухăçра — с Иорданипе, кăнтăр-анăçра — Икĕпатпа чикĕ тытать.Тĕп хули - Иерусалим.

1947 çулхи чӳк уйăхĕн 29-мĕшĕнче ПНО Генераллă Ассамблейин йышăннă 181-мĕш №-лĕ резолюцийĕн йĕркипе, (вул. Палестинăна ПНО планĕпе пайлани) 1948 çулхи çу уйăхĕн 14-мĕшĕнче йĕркеленĕ.

Ирĕклĕх Деклараципе килĕшӳллĕ, Израиль еврейсен патшалăхĕ шутланать.

Этимологи

Ӳкерчĕк:Angel and Jacob.jpg

Пирĕштипе çапăçакан Иаков

Чикĕсем

Израиль Азин кăнтăр-анăçĕнче вырнаçнă, çĕршывăн çĕрĕсем анăçра — Вăтаçĕр, кăнтăрта — Хĕрлĕ тинĕсĕсене тухать, тухăç ра çĕршыв чиккин йĕрĕ Иордан шывĕ юххипе пырать.

Ертÿçисем

Премьер-министрĕсем	Ертнĕ çулсем	Премьер-министĕсем	Ертнĕ çулсем
Давид Бен-Гурион	1948-1954	Ицхак Шамир	1986-1992
Моше Шарет (Черток)	1954-1955	Ицхак Рабин	1992-1995
Давид Бен-Гурион	1955-1963	Шимон Перес	1995-1996
Леви Эшколь	1963-1969	Беньямин Нетаньяху	1996-1999
Игаль Алон	1969-1969	Эхуд Барак	1999-2001
Голда Меир	1969-1974	Ариэль Шарон	2001-2006
Ицхак Рабин	1974-1977	Эхуд Ольмерт	2006-2009
Менахем Бегин	1977-1983	Беньямин Нетяньяху	2009 çултан
Ицхак Шамир	1983-1984	1	1
Шимон Перес	1984-1986	2	2

Физикăпа географи пахалăхĕсем

Геологипе рельефĕ

Климачĕ

Израильте субтропик вăтаçĕр тинĕс климачĕ хуçаланать. Галилейре çул хушшипе 1080 мм нӳрĕк ӳкет. Эйлаттаврашĕнче вăтамран çул хушши 20 мм çеç ӳкет. 700 мм — Иудей тăвĕсем çинче, 100 мм — Негевĕн тухăçĕнче.

Температура питĕ улшăнуллă, уйрăмах хĕл кунĕсенче. Ту çĕрĕсенче сивĕ, хăш чух юр çăвать. Хермон тăвĕн тăрри çулĕпе тенĕ пекех юр пĕркеннĕ, Иерусалимра пĕрре те пулин юр çăвать.^[1] Çав вăхăтрах тинĕс çум хулисенче — Тель-Авивпа Хайфăра — вăтаçĕр тинĕс климачĕ тăрать: сив çумăрлă хĕлпе тăсăлăвлă шăрăх çусем. Азири чи шăрăха (53,7 °C, е 129 °F) 1942 çулта Иордан айлăмĕнчи Тират Цви кибуцĕ çумĕнче палăртнă. Çу-авăн уйăхĕсенче нӳрĕк сайра ӳкет.

Шыв янтă пуррисем

Шыв янтă пурлăхĕ çĕршывра çителĕксĕр.

Флора

Фауна

Халăх йышĕ

Патшалăхра пĕтĕмпе 7.750 пин çын ( 2010 ) пурăнать, чылайăш еврейсем ( 5.840 пин çын ; 75,3 % ) тата арабсем ( 1.588 пин çын ; 20,5 % )

Истори

Тĕнсем

Спорт

Асăрхавсем

^ Goldreich 2003, p. 85

Каçăсем

Викисклад: Атлас: Израиль (ивритла, акăлчанла тата арапла)
Israel в Британника Энциклопединче
Israel Колумби университечĕн библиотекинче
Israel Би-би-си сайтĕнче
Israel Конгресс библиотекинче
The World Factbook:Israel 2018 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ. ЦРУ сайчĕ çинче
Израилĕн Хӳтĕлев Çарĕ 2008 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.

Израилĕн официаллă сайчĕсем

Израиль çинчен хыпар тупмалли, РФ МИД сайтĕнче
Израиль президенчĕ
Кнессет — Израилĕн парламенчĕ
Израилĕн министăрсен кабинечĕ 2008 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ.
Израилĕн Раççейри элчилĕхĕн официаллă сайчĕ
ИАЭК официаллă сайчĕ 2008 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ.
Израилĕн Хӳтĕлев Çарĕ
Израилĕн полици
Израиль тĕрмисен хĕсмечĕ
ISA: Israel Security Agency
Моссад 2013 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.

[1] Goldreich 2003, p. 85

[1]

п • с • т Мандат территорйĕ пулнисем
Аслă Британи	Ирак • Палестина (Иордани, Израиль, Государство Палестина) • Танганьика (почти вся Танзания) • Западный Камерун (часть Нигерии и Камеруна) • Британское Того (восточная часть Ганы)

Франци	Сири (Сири, Ливан, Хатай) • Тухăç Камерун (Камерун пайĕ) • Франци Тоги (Того)

Бельги	Руанда-Урунди (Руанда, Бурунди)

Япони (ИТВ хыççăн АПШ йышне кĕнĕ)	Южный Тихоокеанский мандат (Северные Марианские Острова, Палау, Федеративные Штаты Микронезии, Маршалловы Острова)

Британ доминионĕсем	ЮАС • Юго-Западная Африка (почти вся Намибия) • Уолфиш-Бей (город в Намибии) • Австралия • Новая Гвинея (северная часть Папуа — Новой Гвинеи) • Науру (Науру) • Новая Зеландия • Западное Самоа (Самоа)