Контент патне куҫ

Роксолансем

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Роксолансем (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Рим империйĕ 125 çулта. Роксолансем Анатри Дунай çинче. Карттăна тĕрлĕ çăлкуçран пуçтарса тунă.

Роксола́нсем (лат. Rhoxolani, ав.гр. Ῥοξολάνοι, аланла roxs alan/ruxs alan «çутă алан») — п. эрч. II ĕмĕртеп. э. 1-мĕш пинçуллăхăн 1-мĕш çурринче Çурçĕр Хуратинĕс таврашĕпе Дунай регионĕнче куçкаласа пурăннă иран чĕлхиллĕ сармат-алан йăхĕ[1][2][3][4].

В. И. Абаев гипотезипе, «роксолансем» этноним ирансен roxs-alan сăмахĕнче тухнă, ăна «çутă алансем» тесе ăнланмалла, унта roxs авалхи иран чĕлхипе rauxšna «çутă», alan вара aryana «ари» пулать[5][6]. Çак этимологипе хăшпĕр специалистсем (çав шутра М. Фасмер, В. Н. Топоров)килĕшнĕ[7].

О. Н. Трубачёв çакăнпа килĕшмен. Унăн шухăшĕпе, этноним авалхи инди сăмахне ruksą- («ялкăшакан, çиçекен») çывăх, иккен[8].

Крым II ĕмĕрте      Крымри скифсем      Боспор патшалăхĕ      Языгсем      Роксолансем      Сираксем      Меотсем      Таврсем

Роксолан тытăмçисем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Тазий — Митридат VI Евпатора (п. эрч. II ĕмĕрĕң вĕçĕ) тапхăрĕнче пурăннă. Çакна Страбон асăнать[9].
  • Распараган — Адриан император (п. э. II ĕмĕр) чухне пураннă, пĕр эпиграфи çине çырнă, роксолансен ячĕ паллă мар тытăмçипе — Scriptores Historiae Augustae — пĕрех.

Литература

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ Роксоланы // Большая Советская Энциклопедия / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Советская Энциклопедия, 1955. — Т. 36. — С. 636.
  2. ^ Роксоланы // Советская Историческая Энциклопедия / Гл. ред. Е. М. Жуков. — М.: Советская Энциклопедия, 1969. — Т. 12. — Стб. 122—123.
  3. ^ Алемань А. Аланы в древних и средневековых письменных источниках. — М.: Менеджер, 2003. — С. 17, 36—37.
  4. ^ Сулимирский Т. Сарматы. Древний народ юга России. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2008. — С. 13.
  5. ^ Абаев В. И. Осетинский язык и фольклор. — М.—Л.: Академия наук СССР, 1949. — Т. I. — С. 156.
  6. ^ Абаев В. И. Историко—этимологический словарь осетинского языка. — Л.: Наука, 1973. — Т. II. — С. 435—437.
  7. ^ См.: Топоров В. Н. Прусский язык: Словарь. — М.: Наука, 1990. — Т. 5. — С. 186.
  8. ^ Трубачёв О. Н. Лингвистическая периферия древнейшего славянства. Индоарийцы в Северном Причерноморье // Вопросы языкознания. — 1977. — № 6. — С. 27.
  9. ^ Алемань А. Аланы в древних и средневековых письменных источниках. — М.: Менеджер, 2003. — С. 156, 167.