Сапфир

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Сапфир
Якатман сапфир
Формула Al2O3
Хутăш Fe2+, Fe3+, Ti
Сингони Тригональлĕ
Тĕс Синкер тата кăвак тĕслĕреххисем; тĕссĕр, шупка, апельсин, сарăх, симĕс, фиолет, хура
Йĕр тĕсĕ Шурă
Ялтăру Кантăк
Янкăрлăх Янкăр, çурма янкăр
Хытăлăх 7,5 — 8
Çыпăçтарулăх Çук
Катăлни Неровный до раковистого
Тачăлăх 3,95—4,00 г/см³
Çутă пăрăнни 1,766—1,774
Огранённый синий сапфир
Çăлтăрлатнă сапфирлĕ кабошонри Астеризм

Сапфи́р (ав.гр. σάπφειρος (sappheiros) — синкер чул, ивр. ספּיר‎ (sapir) е перс чĕлхинчи çав ятлăскĕрех) — тĕрлĕ тĕслĕ хаклă чул, корундăн пĕр тĕслĕхĕ[1]. Минералогире сапфирсем тесе синкер сăрлă корундсене çеç палăртнă, ювелир промăçлăхĕнче — кирек еплĕ сăрлă, сирень-хĕрлисĕр (çавăн пек чулсене рубинсем теççĕ). Сапфирăн синкер сăрне титанпа (Ti) тимĕр (Fe) хутăшĕсем параççĕ. Ĕлĕк Раççейре сапфира, ытти синкер тĕслĕ хаклă минералсене те, баус тенĕ.

Чаплă сапфирсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Андерсон Б. Определение драгоценных камней — М.: Мир, 1983
  • Киевленко Е. Я., Сенкевич Н. Н., Гаврилов А. П. Геология месторождений драгоценных камней — М.: Недра, 1974.
  • Пыляев М. И. Драгоценные камни — М.: Стрелец, 1990.
  • Рид П. Геммология — М.: Мир, 2003.
  • Ферсман А. Рассказы о самоцветах — М.: Наука, 1974.
  • Рубин и сапфир. М.: Наука, 1974.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Шаблон:Окислсем (минералсем) Шаблон:Самоцветы