Торнадо

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ку ăнлава Торнадо-çавраçил тенипе ан пăтраштарăр
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Çавраçил (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Торнадо (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
F5 tornado Elie Manitoba 2007
Damage central Alabama

Торна́до (исп. tornar — «çавăрас, пĕтĕрес»[1]), тромб (итал. tromba — «пăрăх (мăрье?)»[2]), мезо-ураган, — купаллă-çумăрлă аслатиллĕ пĕлĕтсенче çуралакан атмосфера пулăмĕ, вăл вара аялалла, чылай чухне çĕр çийĕ патне çитичченех, çанă пек аталанать, диаметрĕ — вун-вун е çĕр-çĕр метр[3], çав вăхăтрах шыв çийĕнче çав диаметр 5-30 метр çеç те пулма пултарать, тип çĕр çийĕнче — 1,5—4,2 км патне те çитет.

Çавăн пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Значение слова торнадо. Тĕрĕсленĕ 18 Кӑрлач уйӑхӗн 2017.
  2. ^ Школьный словарь иностранных слов / сост. А. А. Медведев. — М.: Центрполиграф, 2011. — С. 439. — 607 с. — ISBN 978-5-227-02479-4.
  3. ^ Советский энциклопедический словарь. — М.: «Советская Энциклопедия», 1981. — 1600 с.

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Вараксин А. Ю., Ромаш М. Э., Копейцев В. Н. Торнадо. М.: Физматлит. 2011. 344 с. — 300 экз. ISBN 978-5-9221-1249-9
  • Арсеньев С. А., Бабкин В. А., Губарь А. Ю., Николаевский В. Н. Теория мезомасштабной турбулентности. Вихри атмосферы и океана. Москва-Ижевск: Институт компьютерных исследований. НИЦ «Регулярная и хаотическая динамика». 2010. 308 с.
  • Арсеньев С. А. Возбуждение торнадо шквальной бурей // Вестник Московского университета. Серия 3: физика и астрономия. 2011. № 5. С. 70—74
  • Арсеньев С. А. Электромагнитные поля в торнадо и смерчах // Вестник Московского университета. Серия 3: физика и астрономия. 2012. № 3. С.51—55.
  • Леммлейн Г. Г. Первые наблюдения смерчей в Балтике // Природа. 1935. № 2. С. 51.
  • Arsen’yev S.A. Mathematical modelling of tornadoes ans squall storms // Geoscience Frontiers. 2011. Vol.2. N 2. P.412—416.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]