Цитрин
Цитрин | |
---|---|
![]() | |
Якатнă цитрин кристаллĕ | |
Формула | SiO2 |
Хутăш | Fe3+, (Al Li)4+, (Al H)4+ |
Сингони | Тригональ |
Тĕс | Сарă тĕслĕрех |
Йĕр тĕсĕ | Шурă |
Янкăрлăх | Тăрă |
Хытăлăх | 7 |
Тачăлăх | 2,65 г/см³ |
Цитри́н — минерал, çурма хаклă чул, кварцăн тĕсĕ. Ячĕ лат. citrus — сарă лимон тĕслĕ. Çутă лимон тĕсĕнчен янтарь-пыл тĕсне çити. Тăрă.
Цитрин тата аметист хутăшла тĕслĕрех кристалсене аметрин теççĕ.
Хими тата физика пахалăхĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Кремни икйӳçекĕ (SiO2), тригональлĕ сингони.
Çĕр айĕнчи управĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çутçăнталăкра цитринсем кварцăн урăх тĕрлĕхĕсенчен сайрарах тĕл пулаççĕ. Вĕсене Бразилире (Баия, Гояс, Минас-Жерайс), Мадагаскарта, АПШ-ра, Испанире, Францире, Шотландире, Раççейре (Уралра тата Казахстанра тупăшлаççĕ.
Ĕлкӳ тата хысаклав[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕрлĕ тĕсĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ювелиры тăтăшах ылтăнлăрах сарăх цитринсене «ылтăнлăрах топаз», хăмăртарах сарăх цитринсене — «испан топазĕсем» теççĕ. Якатнă цитрин сăрă сĕмĕпе топазăн хăшпĕр тĕслĕхĕсем пекрех курăнать. Топаз вара цитринран хытăрах, плеохроизм енĕпе, тачăлăхпа вăйлăрах, çыпăçулăх пур.
Хăш чухне аметист-цитрин кварцĕн Аметрин кристаллĕсем пулаççĕ, уйрăм ярăмлă цитринпа аметистăн кристаллĕсем.
Суя-цитринсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ытларах сутăнакан цитринсем — ăсталанă тĕтĕмлĕ кварцсем.
Кăсăк фактсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Смитсон институтĕнче 2258 карат йывăрăшлă якатнă цитрин упранать.
XIX — ХХ ĕмĕрĕн пуçламăшĕнче ылтăнпа цитринран харпăр ĕç хучĕсене тата харпăр çырăвĕсене пичетлесе хума усă курнă.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
![]() |
Цитрин Викиампарта? |
---|
- Цитрина çырса ăнлантарнисем тата фотоӳкерчĕксем
- Цитрин тата Аметрин, тĕплĕ хыпарсем. Архивленĕ 7 Пуш уйӑхӗн 2013 çулта.