Юн
Юн — çын ӳт-пĕвĕ витĕр чĕре таппи пусăмне пула юхакан шĕвĕк. Шӗвӗ хутлӑхран — плазмӑсенчен тата унта виҫнӗ формӑллӑ элементсенчен (клеткӑсенчен тата клеткӑсенчен): эртроцитсенчен, лейкоцитсенчен тата тромбоцитсенчен тӑрать. Циркуляцилет савӑтсен питӗрӗнчӗк системи тӑрӑх, пӗр тикӗссӗн кӗскелсе пыракан чӗре вӑйӗпе циркуляци тӑвать, гистогематика барьерӗсем пуррипе ӳт-пӗвӗн ытти пирӗсемпе тӳрремӗнех ҫыхӑнса тӑмасть.
Ҫурӑм шӑммисен юнне кислород йӑтса ҫӳрекен гемоглобин эртроцитӗсенче пуррипе (шупкаран пуҫласа тӗттӗм-хӗрлӗ) хӗрлӗ тӗс ҫапнӑ. Ҫыннӑн кислородпа тулнӑ юн (артериальнӑй) ҫап-ҫутӑ хӗрлӗ, ӑна ҫухатнӑ (веноза) тата тӗксӗмрех. Хӑш-пӗр моллюсксен тата член ураллисен (тӗрӗсрех каласан, гемолимфӑн) гемоцианин шучӗпе сенкер юн.
Юн функцийĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ӳпкерен илнĕ йӳçлĕке юн пĕтĕм органисăма çитерсе парать, йӳçнĕ кăмрăк газне ӳпкерен пуçтарса каять. Çавăн пекех клеткăсене вăй кӳрекен сĕткенсене илсе килет. Иммун тата гормон системи шутне кĕрет.
Юн пайланăвĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Юн клеткисем хушшинче эритроцитсем, шурă ӳт-пӳ пайĕсем, тромбоцитсем пулаççĕ. Клеткăсăр юна плазма теççĕ. Юн плазминче шыв, тăварсем тата протеинсем чылай.
Юн тӑк[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Юн тӑкасси-организмран темиҫе сиплӗ тӗллевпе юн тӑкасси. Юн тӑкас ӗҫре хальхи кӑтартуллӑ медицинӑра питӗ сахал каласа панӑ. Историпе сиен кӳнӗ чухне пациентсен юнӗ нумай тӑкӑннӑ.
Протокола (венепунцисем), веня (венесецисем) е сӗлӗхсем урлӑ ҫырмалла.
Техникӑлла юн юхтарни[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Хиджа[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Юн ӑшӗнче ("хиджа") медицина банкисене касса сывлӑша ҫурмалла та сӑран татӑкӗсенчен банкӑна хупмалла.[1]
Гиудотапи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Кирудотапи сеансӗ, вӑхӑт ытларах гипудин туртас тесе, юн тӑкмалла. Пӗр 30-60 минут юн тӑкма 10-15 километр сӗлӗхсем, сӗлӗхсем пӗр сеанс ҫине 4-12 лартаҫҫӗ, ҫапла 40-180 юпа юн тӑкрӗ.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Иммун системи |
|
---|---|
Клеткăсем | |
Локализаци | |
Хутăштару | |
Пăсăлусем |
Биологилле тĕртĕмĕсем |
|
---|---|
Пайрăм | |
Чĕрчунсем | |
Ӳсентăрансем |
Хунав (меристема) • Хуплав • Механические • Абсорбцилле • Ассимиляцилле • Ярăш • Саппаслав • Аэренхима • Пар |
Çавăн пекех | |
Орган |
Тĕвĕ çулçисенчен аталанакан органсем тата тĕртĕмсем |
|
---|---|
Эктодерма | |
Энтодерма | |
Мезодерма |
Мĕнпур органсен яка мускулатури • Çанçурăм мускулатури • Чĕре мышци • Çыхăнтаракан тĕртĕм • Шăмăсем • Хрящи • Дентин зубов • Юн • Юн тымарĕсем • Брыжейка • Пӳре • Семенники и яичники |
![]() |
Ку биологипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |