33-мĕш çар (СССР)

33-мĕш çар (СССР) — Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи тапхăрĕнчи СССР хĕçпăшаллă вăйĕсен шутĕнчи оперативлă çар пĕрлешĕвĕ (пĕрлехи çар).

Çара Мускав вăрçă тăрăхĕнче 1941 çулхи утă уйăхĕнче йĕркеленĕ^[1].

1945 çулхи çурла уйăхĕнче салатнă. Çар тытăмлавне Смулен вăрçă тăрăхĕн тытăмлавне тума хушнă.

Çарăн çарпуçĕсем

комбриг Д. П. Онуприенко (утă, — юпа, 25 - 1941)
генерал-лейтенант М. Г. Ефремов (юпа, 25 - 1941 — ака -1942)
çар генералĕ К. А. Мерецков (çу — çĕртме - 1942)
генерал-лейтенант М. С. Хозин (çĕртме — юпа - 1942)
генерал-полковник В. Н. Гордов (юпа - 1942 — пуш - 1944)
генерал-лейтенант И. Е. Петров (пуш — ака - 1944)
генерал-лейтенант В. Д. Крючёнкин (ака — утă - 1944)
генерал-лейтенант С. И. Морозов (утă — авăн - 1944)
генерал-полковник В. Д. Цветаев (юпа - 1944 — çу -1945)

Çар йышĕ

Малтанхи

Раштав, 25 - 1944

Ирĕке кăларнă хуласем

Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче 33-мĕш çар çак хуласене тăшманран çĕнтерсе илнĕ^[2]:

Наро-Фоминск — 26 декабря 1941 года в ходе контрнаступления под Москвой
Боровск — кăрлач, 4 - 1942 çул, Мускав патĕнчи хирĕç тапăнура
Верея — кăрлач, 19 - 1942 çул, Ржев-Вязьма операцинче
Вязьма — пуш, 12 - 1943 çул, Ржев-Вязьма операцинче (5-мĕш çарпа пĕрле)
Спас-Деменск — çурла, 13 - 1943 çул, Сăпас-Демен операцинче (49-мĕш çарпа пĕрле)
Починок — авăн, 23 - 1943 çул, Смулен-Рославль операцинче
Горки — çĕртме, 26 - 1944 çул, Могилёв операцинче
Шклов — çĕртме, 27 - 1944 çул, Могилёв операцинче
Приенай (халĕ Пренай) — утă, 22 - 1944 çул, Каунас тĕлнелле тапăнса пынă чухне
Мариямполе — утă, 31 - 1944 çул, Каунас операцинче
Солец-Куявски — кăрлач, 15 - 1945 çул, Варшава-Познань операцинче
Илжа — кăрлач, 16 - 1945 çул, Варшава-Познань операцинче
Радом — кăрлачăн 16-мĕшĕ, 1945 çул, Варшава-Познань операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
Лодзь — кăрлач, 19 - 1945 çул, Варшава-Познань операцийĕ (8-мĕш гварди, 69-мĕш, 1-мĕш гварди танк çарĕсемпе, 16-мĕш тата 18-мĕш сывлăш çарĕсем пулăшнипе)
Калиш — 23 января 1945 года в ходе Варшавско-Познанской операции
Швибус (халĕ Свебодзин) — кăрлач, 31 - 1945 çул, Варшава-Познань операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
Франкфурт-Одер-çинчи, тухăç енĕ (халĕ Слубице) — ака, 19 - 1945 çул, Берлин операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)
Франкфурт-Одер-çинчи, анăç енĕ — ака, 23 - 1945 çул, Берлин операцинче (69-мĕш çарпа пĕрле)

Асăрхавсем

Вуламалли

Шаблон:Кĕнеке:Советская военная энциклопедия
И. Жоров В тылу врага под Вязьмой, ВИЖ, 1965, № 6.
Владимир Мельников. Трагедия и бессмертие 33-й Армии / Патриот, 2006
Свердлов Ф. Д. Трагедия 33-й армии // Ошибки Г. К. Жукова. — М.: Монолит, 2002. — ISBN 5-85868-114-X

Каçăсем

Страница военно-патриотического клуба «Память» Воронежского государственного университета. 33-я армия

Ку СССР Хĕçпăшаллă вăйĕсем пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

[1] Шаблон:Кĕнеке:Советская военная энциклопедия

[2] Освобождение городов. — М.: Воениздат, 1985

[1]

[2]

п • с • т ССРП Хĕçпăшаллă Вăйĕсем Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче
Фронтсем (çарпуçсем)	Беларуç • 1-мĕш Беларуç • 2-мĕш Беларуç • 3-мĕш Беларуç • Брянск • Волхов • Воронеж • Инçет Тухăç • 1-мĕш Инçет Тухăç • 2-мĕш Инçет Тухăç • Тан • Байкал лешьен • Кавказ лешьен • Анăç • Кавказ • Калинин • Карели • Крым • Курск • Ленинград • Можай хӳтĕлев йĕрĕ • Мускав хӳтĕлев зони • Мускав резерв • Орёл • Балтиçум • 1-мĕш Балтиçум • 2-мĕш Балтиçум • 3-мĕш Балтиçум • Тинĕсçум çар ушкăнĕ • Резерв • Резерв çарĕсен • Çурçĕр • Çурçĕр-Анăç • Çурçĕр-Кавказ • Сталинград • Çеçенхир • 1-мĕш Украина • 2-мĕш Украина • 3-мĕш Украина • 4-мĕш Украина • Вăта • Кăнтăр-Тухăç • Кăнтăр-Анăç • Кăнтăр

СХВ фрончĕсем	Тухăç • Кавказ лешьен • Анăç • Мускав • Çурçĕр • Вăта • Кăнтăр-Анăç • Кăнтăр

Флотсем	Балти • Çурçĕр • Лапкă океан • Хура тинĕс •

Флотилисем	Азов • Амур • Шура тинĕс • Атăл • Тăнăвар • Тăнай • Ильмен • Каçпи • Ладога • Онега • Пинск • Çурçĕр Лăпкă океан • Чудь

Пĕрлехи	Тинĕсçум • 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 21 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • 56 • 57 • 58 • 59 • 60 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 66 • 67 • 68 • 69 • 70 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • Тапăну: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 •

Танк	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 •

Сывлăш	1-мĕш бомба пăрахакан • 1-мĕш истребитель • 2-мĕш истребитель • 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 •

СХВ çарĕсем	1-мĕш истребитель • Баку • Байкал лешьен • Ленинград • Мускав • Амурçум • Тинĕсçум

Сапёр	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 •

Перевçĕ	Пайăр • 1 • 2 • 3 • 4 (1940) • 4 (1942) • 5 • 6 (1922) • 6 (1942) • 6 (1943) • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 • 34 • 35 • 36 • 37 • 38 • 39 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 54 • 75 • 56 • 57 • 58 • 59 • 50 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 66 • 67 • 68 • 69 • 70 • 71 • 72 • 73 • 74 • 75 • 76 • 77 • 78 • 79 • 80 • 81 • 82 • 83 • 84 • 85 • 86 • 87 • 88 • 89 • 90 • 91 • 92 • 93 • 94 • 95 • 96 • 97 • 98 • 99 • 100 • 101 • 102 • 103 • 104 • 105 • 106 • 107 • 108 • 109 • 110 • 111 • 112 • 113 • 114 • 115 • 116 • 117 • 118 • 119 • 120 • 111 • 112 • 113 • 114 • 115 • 116 • 117 • 118 • 119 • 120 • 121 • 122 • 123 • 124 • 125 • 126 • 127 • 128 • 129 • 130 • 131 • 132 • 133 • 134 • 135 • Гварди: 1 • 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

Танк	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12

Механизациленĕ	1 (1940) • 1 (1942) • 2 • 3 (1940) • 3 (1942) • 4 • 5 • 6 (1942) • 6 (1942) • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9

Кавалери	Уйрăм • 1 • 2 (1922) • 2 (1941) • 3 • 4 • 5 (1934) • 5 (1942) • 6 (1934) • 6 (1941) • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • Гварди: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7

Артиллери	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10

Сывлăш-десант корпусĕсем	1 • 2 • 3 • 4 • 5 • Гварди: 8