Паспорт
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Паспорт (пĕлтерĕшсем) пăхăр.Па́спорт (фр. passeport, итал. passaporto: латынь passus (куçăм) тата porta (хапха)) — вăтам ĕмĕрсенче хула хапхи витĕр каçма ирĕк пани; патшалăхсен чиккине каçнă тата ютçĕрсенче пулнă чухне харпăрçăн пайăрлăхĕпе гражданлăхне палăртакан патшалăх докуменчĕ. Паспорт патшалăхăн гражданлăхне кăтартать кăна, унăн территоринче документ харпăрçи пурăнмасть пулсан та.
Паспорт (раҫҫейре ку РФ гражданинӗн ют ҫӗршыв паспортне), ӑна РФ гражданинӑн шалти паспорчӗпе усӑ кураҫҫӗ). Нумай ҫӗршывра паспорт пӗр вӑхӑтрах патшалӑх шалти этемӗн тӗп удостоверенийӗ шутланать (сӑмахран, Беларуҫри тата Узбекистанра). Хӑш-пӗр ҫӗршывсенче этем удостоверенийӗсене пластик карттӑпа пурнӑҫланӑ (сӑмахран, Азербайджанра, Бельгире, Словакире, Литвара, Францире, Китайра, Грузире, Украинӑра), ахаль паспорта вара уйрăммăн ыйтсан параҫҫӗ.[1]
Ют çĕршыва кĕмешкĕн паспорт çине чикĕ урлă каçма ирĕқ паракан визăна лартаççĕ, чикĕ урлă каçнă чухне пĕлтерекен паллăсене лартаççĕ. Паспорт çинче çынна идентификацилекен информаци пур: хуҫин сӑнӳкерчӗкӗ, унӑн ячӗ-хушамачĕ-ашшĕ_ячĕ, хӑçан ҫурални, гражданлӑх (паспорт панӑ ҫӗршыв). Паспортпа пӗтӗм тӗнчипе усӑ курма юрать, ҫавӑнпа та пӗтӗм ҫӗршыв паспорчӗсене хӑш-пӗр енчен пӗр пек ҫирӗплетнӗ, наци чӗлхипе ҫырса хунисене вара, ялан тенӗ пекех, акӑлчан е франс чӗлхипе пичетлеҫҫӗ. XXI ӗмӗрте нумай ҫӗршыв биометриллĕ информацие паспорт ҫине кĕртеççĕ.
Паспорт РФ гражданӗсем камне идентификацилекен тӗп документ пулса тӑрать. Ӑна йӗркелесси 14 ҫула ҫитнӗ хыҫҫӑн обязательно пулса тӑрать. Паспорта илни вӑл ҫуралнӑранпах пулакан правӑсемпе тивӗҫсене гражданла тивӗҫсене пани пулать. Ҫав шутра – палӑртнӑ вырӑнлӑ документа улӑштармалла.
Ҫак требование пурнӑҫламанни чикӗ урлӑ каҫнӑ ҫыннӑн паспортне тата административлӑ яваплӑхне срок патне илсе пырать.
Пурăнан адрес улшăннине, саккун йĕркипе, паспорт паракан органсене пĕлтермелле. Кивӗ документ вырӑнне 20 тата 45 ҫул тултарсан çĕнĕрен документ илмелле. Çак ĕçе тумашкăң саккунпа 90 кун пур. Асӑннӑ вӑхӑт иртиччен кивӗ паспортпа ускурма юрать.[2]
Патшалӑх, ялан тенӗ пекех, хӑй суйласа илмен патшалӑх паспорчӗпе хӑйӗн территорине кӗме ирӗк памасть, анчах та хӑш-пӗр чухне пухуран кӑларса яраҫҫӗ. Сӑмахран, КИТАЙ Республикинчи граждансем (Тайвань) АПША кӗме кӑна мар, электрон визипе (ESTA) ҫӑмӑллатнӑ майпа усӑ курма пултараҫҫӗ, АНЧАХ ТА 1979 ҫултан ПУҪЛАСА КИТАЙ Республикине йышӑнма пӑрахрӗҫ. Ҫапла вара, пӗр вӑхӑтрах патшалӑхӑн гражданӗсем тата унӑн паспорчӗ пулмасан, йышӑнман патшалӑхсен хӑш-пӗр пайӗсене улӑштарма пултараҫҫӗ.
Çав. пекех
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Биометриллĕ паспорт
- ССРП гражданинĕн паспорчĕ
- Виза
- РФ ШĔМ паспорт-виза хĕсмечĕ
- Федерацин миграци хĕсмечĕ
- Прописка
- Миграци картти
- Шкул ачин сывлăх паспорчĕ
- Универсаллă электронлă карттă
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Оформить паспорт можно в интернете 2012 ҫулхи Ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче архивланӑ. WillTell.info — Новости о правах граждан
- Паспортно-визовая служба: как всё начиналось 2016 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.
- Преобразование паспортной системы в эпоху Петра I 2013 ҫулхи Ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ.
- Паспортная система до и после отмены крепостного права 2015 ҫулхи Ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ.
- Формирование и развитие паспортной системы в России в начале XX века 2015 ҫулхи Ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ.
- Развитие паспортной системы в условиях укрепления административно-командной системы в СССР и в период перестройки в России 2015 ҫулхи Ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ.
- Как оформить заграничный паспорт?
- Кронид Любарский. Паспортная система и система прописки в России 2009 ҫулхи Ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче архивланӑ. // Институт прав человека
- Открытый он-лайн регистр удостоверяющих личность документов 2017 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ. PRADO