Уçлăх-вăхăт

Уçлăх-вăхăт (Уçлăх-вăхăт талккăшĕ, Уçлăх-вăхăт континуумĕ) — виçĕ виçеллĕ уçлăха таваттăмĕш виçепе — вăхăтпа — туллилетсе тунă физикăлла модель.

Релятивизмла мар классикăлла механикăра виçĕ виçеллĕ Евклид уçлăхне усă курни вырăнлă, мĕншĕн тесен унăн пĕр виçеллĕ вăхăтпа тÿрĕ çыхăну çук. Вĕсене кашнине уйрăм пăхма пулать. Релятивизма шута илме тытăнсан вара кунашкал пăхăнусăрлăх çухалать.

Космологи тата релятивизмла физика енчен пăхсан уçлăх-вăхăт концепцийĕ уçлăха тата вăхăта абстрактлă пĕр тĕнчене пĕрлештерет.

Каçăсем

Пространство и время — Физикăлла энциклопеди (вырăсла).

п • с • т Уçлăх виçелĕхĕ
Уçлăхсем, виçелĕхпе	Нуль-виçеллĕ • Пĕр-виçеллĕ • Ик-виçеллĕ • Виç-виçеллĕ • Тăват-виçеллĕ • Пиллĕк-виçеллĕ • Улт-виçеллĕ • Çич-виçеллĕ • Сакăр-виçеллĕ • Тăхăр-виçеллĕ • n-виçеллĕ • Минус виçеллĕ

Политопсем тата фигурăсем	Симплекс • Гиперкуб • Тессеракт • Гипертăваткĕтеслĕх (ортотоп) • Çурмагиперкуб • Кросс-политоп • Гиперсфера

Уçлăхсен тĕсĕсем	Вĕçлĕ виçеллĕ уçлăх • Евклид уçлăхĕ • Аффинла уçлăх • Проективлă уçлăх • Ирĕклĕ модуль • Нумайсăнарлăх • Алгебрăлла улшăнавçăн хапи • Уçлăх-вăхăт

Виçелĕхсен урăх концепцисем	Крулль хапи • Лебег хапи • Индуктивлă хапа • Вакла хапа (Минковский хапи, Хаусдорф хапа) • Фрактал хапи • Ирĕклĕх капашĕсем
Математика