Ульянов Пётр Лаврентьевич

Ульянов Пётр Лаврентьевич
Çуралнă вăхăт	1928 çулхи çу, 3-мĕшĕ(1928-05-03)
Çуралнă вырăн	Татищево районӗ, Саратовский округ[d], Анатри Атăл Ен, Раççей Федерациллĕ Социализмлă Совет Республики, СССР
Вилнĕ вăхăт	2006 çулхи чӳк, 13-мĕшĕ(2006-11-13) (78 çул)
Гражданлăх	СССР  Раççей Патшалăхĕ
Пăхăнулăх	СССР  Раççей Патшалăхĕ
Альма-матер	Саратовский университет[d] Мускав патшалăх М. В. Ломоносов ячĕллĕ университечĕ
Ĕçе илекен	Мускав патшалăх М. В. Ломоносов ячĕллĕ университечĕ
Премисемпе чысланисем

Ульянов Пётр Лаврентьевич — (3.5.1928, Слепцовка ялĕ, Кологривск вулăсĕ, Аткарск уесĕ, Сарăту кĕпĕрни, РСФСР — 13.11.2006, Мускав, РФ) — совет тата вырăс математикĕ, ССРП ĂА корреспондент-пайташĕ, Патшалăх премийĕн лауреачĕ, МПУ механикăпа математика факультечĕн функци теорийĕпе функци анализĕн кафедрин ертӳçи.

Биографи

Ульянов Пётр Лаврентьевич — 1928 çулхи çу уйăхĕн 3-мĕшĕнче Сарăту кĕпернин Аткар уесĕнче (халĕ - Сарăту облаçĕн Татишево районĕ) Кологриво вулăсĕнчи Слепцовка салинче çуралнă. Тĕрлĕ лару-тӑрăва пула вӑл пилӗк тӗрлӗ шкулта вӗреннӗ. Юлашки виҫӗ ҫулĕнче вӑл Ҫӗнӗ Бурас салинчи вӑтам шкулта математика вӗреннӗ. 1945 ҫулта шкул пӗтерсен Сарӑту патшалӑх университечӗн механикӑпа математика факультетне вӗренме кӗнӗ. Ульяновӑн диплом ӗҫӗн теми конформӑлла ÿкерĕннĕ чухнехи чикӗсен килĕшĕвĕ çинчен калакан Каратеодори теоремине ҫӗнӗлле ҫирӗплетсе пани пулнӑ.

1950 ҫулта Сарӑту университетне вĕренсе пӗтернӗ, ун хыҫҫӑн МПУ механикӑпа математика факультечӗн аспирантурине вӗренме кӗнӗ. 1953-мӗш ҫулта физикăпа математика ӑслӑх кандидачӗн ӑсчах степеньне илме диссертаци хӳтӗленӗ (теми — «Тригонометри речĕсенче A-интегралпа усă курасси тата Фурьева пĕрпеклĕхĕн хăшпĕр уйрăм теоремисем".) Сарăтăвра пурăнма кил-çурт ҫуккипе МПУ-ра ӗҫлеме юлнӑ.

МПУ мехмачӗн вӗрентӳҫи пулса ӗҫленӗ май вӑл пурин пĕлмелли тата ятарлă «Теория функций действительного переменного», «Теория функций комплексного переменного», «Функциональный анализ», «Мера и интеграл», «Теория интеграл», «Теория суммирования рядов», «Ортогональные ряды», «Решённые и нерешённые задачи в теории ортогональных рядов», «Теоремы вложения» курссем вуланă; Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑх семинарне, студентсемпе аспирантсен ӑслӑлӑх ӗҫне ертсе пынӑ.

1959 ҫулта П. Л. Ульянов физикăпа математика ӑслӑх тухтӑрӗн ӑсчах степеньне илме «Коши евĕрĕн интегралĕ. Пĕрлешĕнме тата хушăнма пултарни» темăпа диссертаци хӳтӗлет. 1960 ҫулта вӑл профессор пулса тӑрать. 1979 ҫултан пуҫласа 2006 ҫулччен МПУ мехмачӗн функци теорийĕпе функци анализĕн кафедрин ертӳҫи.

1981 ҫулхи раштавӑн 29-мӗшӗнче П. Л. Ульянова ССРП ĂА математика уйрӑмӗн корреспондент-пайташне (1991 ҫултан пуçласа — РĂА) суйланӑ. 2006 ҫулхи ҫу уйăхĕн 25-мӗшӗнче ӑна РĂА математика ӑслӑх уйрӑмӗн (математика) чӑн пайташӗ пулма суйланӑ.

1954 ҫултанпа — Мускаври математика пӗрлӗхӗн пайташӗ. «Математический сборник», «Математические заметки», «Analysis Mathematica", ««Математические заметки», «Вестник Московского университета. Серия "Математика"» журналсен редколлеги пайташĕ пулнӑ.

2006 ҫулхи чӳкӗн 13-мӗшӗнче Мускавра вилнӗ. Троекурово ҫӑвинче пытарнӑ.

Ӑслӑлӑх интересӗсем

П. Л. Ульянов ăслӑлӑх ӗҫ-хӗлӗн тӗп ҫул-йӗрӗсем шутне интеграл теорийӗ тата унпа чӑн тата комплекслӑ анализра усӑ курасси, тригонометри тата ортогон речĕсен, Хаар речӗсен теорийӗ, ретсемпе йӗркисен хушăнăвĕн ыйтӑвӗсем, хутламлăх теорийĕсем, функци ҫывхартӑвӗн теорийӗ, функци алгебри пулнă.

160 ытла ӑслӑх ӗҫӗн авторӗ. «Математика энциклопедиийӗ» редакцине кӗнӗ. 44 кандидат тата 11 ӑслӑлӑх тухтӑрӗ хатӗрленӗ.

Функцисен теорине вĕрентекен хӗллехи шкулсем

П. Л. Ульянов «Функципе çывхартăвĕн теорине вĕретекен Сарăтăври хĕллехи шкул» оргкомитет председателӗ пулнӑ, ăна никӗслекенӗ СПУ профессорӗ Андрей Андреевич Привалов пулнӑ. Шкула Саратовра 1982 ҫултанпа икӗ ҫулта пĕрре хут иртеҫҫӗ. Ульянов кашни шкултах пӗтӗм Раҫҫейрен килнĕ ҫамрӑк математиксем валли тишкерÿ лекцийĕсем вулама тӑрӑшать.

Чыслани

• Хисеп орденӗ (1998)
• Халӑхсен туслӑхӗн орденӗ (1980)
• Ӗҫлӗх Хӗрлӗ Ялав орденӗ (1988)
• РФ Патшалӑх парнин лауреачӗ (1993) — функцисен метрика теорийӗпе тунӑ ӗҫсен ярӑмӗшӗн
• «Мускав университечӗн тава тивӗҫлӗ профессорӗ» хисеплĕ ят (1998)

Каҫӑсем

• Ульянов Петр Лаврентьевич (03.05.1928 — 13.11.2006). // Сайт math.ru. Тĕрĕсленĕ 22 Ҫурла уйӑхӗн 2008.
• Из воспоминаний П. Л. Ульянова // Саратовский университет : газета. — 2007. — № 6.
• Профиль Петра Лаврентьевича Ульянова РĂА официаллă сайтĕнче

Ку статьяна Википедин Вырӑс уйрӑмӗнчи Ульянов, Пётр Лаврентьевич статьяна чӑвашла куҫарса хатӗрленӗ.