Кĕнеке


Кĕнеке, — этемлĕх культурин çитĕнĕвĕсен чи пахаллă пайсенче пĕри, нумай ĕмĕр хушшинче çынсен информацине пухса сыхласа хăварма пулăшакан япала. Çырăва кĕнекесенче нумай чухне йĕркелесе çыраççĕ. Татăшах кĕнекене ӳкерчĕксемпе капăрлатаççĕ.[1]
Кĕнеке — темиçе пĕлтерĕшлĕ термин:
- уйрăм брошюрăпа пичетрен кăларма хатĕрленĕ литература е ăслăлăх ĕçĕ[2];
- полиграфире — пичет продукци тĕсĕсенчен пĕри: брошюрăланă хут çулçисемпе (страницăсемпе) е тетрадьсем çине типограф е алçырав меслечĕпе текстлă тата графиллĕ (капăрлатуллă) информацие кĕртнĕ, 48 страницăран ытла калăпăшлă, хытă хуплашкаллă, тапхăрпа тухакан мар кăларăм[3];
- çырса пымалли («çыру кĕнеки», «ампар кĕнеки») пĕрлехи хуплашкари хут çулçисене пĕрлештернĕ, çаплах литература темиçе пысăк ĕçĕсен пĕри[4].
kъniga праславян сăмахĕ авалхи пăлхар (чăваш) чĕлхинчен пулса тухать, темелле; авалхи пăлхар-чăваш-kenege, кун кĕнеки, йĕкене кунсерен çырни; дунай-болгар *küiniv; уйгур kuin, kuinbitig) Китай чĕлхи kΏüen — свиток (Фасмер пăхăр).
Кĕнеке тытăмĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Кĕнеке тĕсне илсен (энциклопеди, сăмахсар, вĕренӳ кĕнеки, монографи т. ыт.), унăн тытăмĕ улшăнма пултарать, çапах та яланхилле[5] унта çак пайсем пур:
- Суперхуплашка
- Хуплашка (çемçĕ е хытă, унта кĕнеке ятне, авторне кăтартаççĕ, хăш чухне, капăрлатусене кĕртеççĕ)
- Форзац
- Корешок
- Титул пичĕ (кĕнеке çĕлĕкĕ, авторĕ тата пиктограмма)
- Аннотаци (кĕске ăнлантару) тата рецензи (пулмасан та юрать)
- Умсăмах
- Хăй кĕнекен тексчĕ — кĕнеке блокĕ
- Нахзац
Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Аваллăх[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Аваллăхра кĕнекесем вырăнне свитоксем, пергаментсем, е ытти манăçа тухнă çыру япалисене усă курнă. Вăтам ĕмĕрсен пуçламăшĕнче Европăра алçырăвлă кĕнекесем сарăлнă. Кĕнеке кăларасси Европăра кĕнеке пичетлессине (1440-мĕш) шутласа кăларнăранпа вăйлă аталантарса кайнă. Пĕрремĕш пичĕтленсе тухнă кĕнекесене инкунабулсем тенĕ.
Свитоксем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Авалхи алçыравсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Вăта ĕмĕрсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Алçыравĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Хальхи самана[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Управ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Кĕнекесен пухăмĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Кĕнекесен классификацийĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕнчере кĕнекесен классификацисен темиçе системи пур: ББК, УДК, ISBN.
Электронлă кĕнеке[тӳрлет | кодне тӳрлет]
![]() |
Статьян çак пайне халлĕхе çырман. Википедине хутшăнакан ĕмĕчĕпе, çак вырăнтаятарлă пай.
Эсир çак пая çырса проекта пулăшма пултаратăр. |
Аудиокĕнеке[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Кăсăклă фактсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Тĕнчере чи пысăк кĕнеке — Гигас кодексĕ (Codex Gigas), XIII ĕмĕрĕн пуçламăшĕнчи çав тери пысăк алçыравлă пухăм (640 (624) страница, хуплашка калăпăшĕ — 92 см çӳллĕш, 50 см анлăшĕ; хулăмĕш — 22 см, йывăрăш — 75 кг).
Тенчере чи пĕчĕк кĕнеке[6] — "Хамелеон" А.П.Чехова размером 0,9 х 0,9 мм. Унта кашни 30 страницăра 11 йĕрке, 3 сăрăллă капăрлату. Кĕнекене А.И.Коненко 1996 ç. Омск хулинче пичетлесе пуçтарнă.
Çав. пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Паллă кĕнекесем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Добиаш-Рождественская О. А. История письма в средние века. Руководство к изучению латинской палеографии. — 3-е изд. — М.: Книга, 1987. — (История книжного искусства. Монографии и очерки). — 5000 экз.
- Кирпичников А. И. Книга // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
- Немировский Е. Мир книги. С древнейших времён до начала XX века / Рецензенты А. А. Говоров, Е. А. Динерштейн, В. Г. Утков. — Мускав: Книга, 1986. — 50000 экз.
- Георгиев П. В. Библиотека и традиционная бумажная книга // Учитель истории в социокультурном пространстве Евразии в конце ХХ — начале XXI в.: Материалы Всероссийской научно-практической конференции. — Хусан: Изд-во Казанского университета, 2016. С. 361—368.
- Шапкина О. И. Символистская книга в России начала XX века // Известия высших учебных заведений. Проблемы полиграфии и издательского дела. — 2014. — № 5. — С. 115—122
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Полиграфин тӗп тӗсӗсем Архивленĕ 26 Ҫӗртме уйӑхӗн 2020 çулта.
- ^ Лопатин В. В., Лопатина Л. Е. Русский толковый словарь : около 35 000 слов. — 4-мĕш кăл. — М.: Русский язык, 1997. — 832 с. — (Библиотека словарей русского языка). — 15 000 экз. — ISBN 5-200-02420-X
- ^ Книга(ĕçлемен каçă) // Стефанов С. И. Реклама и полиграфия: опыт словаря-справочника. — М.: Гелла-принт, 2004. — 320 с.
- ^ Книга(ĕçлемен каçă) // Толковый словарь русского языка: В 4 т. / Под ред. Д. Н. Ушакова. — М.: Гос. ин-т «Сов. энцикл.»; ОГИЗ; Гос. изд-во иностр. и нац. слов., 1935—1940.
- ^ Глоссарий полиграфических терминов | Вся полиграфия — Print Base| Архивленĕ 16 Нарӑс уйӑхӗн 2011 çулта.
- ^ Книга рекордов Гиннесса
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Кĕнеке кун-çулĕ
- Епле кивĕ кĕнекесене упрамалла Архивленĕ 13 Авӑн уйӑхӗн 2013 çулта.
Кĕнеке |
|
---|---|
Ăнлавсем | |
Тĕп уйрăмĕсем | |
Уйрăм страницăсем |
Авантитул (фронтиспис) • Титул листи • Ăшчиклĕх (пуçелĕклени • указатель) • Шмуцтитул • Выходные сведения (выпускные данные • колофон) • Воката[en] |
Страница пайĕсем | |
Ярăм пайĕсем |
Издательская марка • Колонтитул • Колонцифра • Кустода • Сноска • Пуçелĕк (абреже • çĕлĕқ • хунарчăк • форточка) • Пуçелĕк айĕ • Иллюстраци • Оборка |
Çав.пекех: издательство, типографи, типографика, шрифт, набор, вёрстка, пичетлени |