Метр

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Метр (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Метр (палăртăвĕ: м, m; ав.гр. μέτρον — виçе, виçмелли) — хушă виçмелли виçе. Вакуумра çеккунтăн пайĕнче çутă кайнă хушăпа пĕр тан.


Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1889-1960 çулсенче тĕнче усă курнă метр эталонĕ.

1799-мĕш çулта платинăран метр эталонне туса хатĕрленĕ. Ун тăршшĕ Париж меридианĕн пĕр 40-миллионмĕш пулнă

[1].

1889-мĕш çулта 90% платинăпа 10% ириди шăранчăкĕнчен Х саспалли евĕр тепĕр эталон туса хатĕрленĕ. [2]. Ун копине метра хушă виçин стандартне йышăннă çĕршывсене панă. Çак эталон, унпа усă курмаççĕ пулсан та, халь те упранать,

Вуннăлла хутла тата пай виçисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вуннăлла хутла тата пай виçисем метр умне стандартлă СИ приставкисем хушса пулаççĕ. Унсăр пуçне системăсăр виçесем пур: Ангстрем, микрон. Вĕсене усă курма сĕнмеççĕ.

Ытти хушă виçисемпе танлаштарни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Метр виçи,
СИ не кĕмен виçесемпе 
СИ-не кĕмен виçе,
метр виçипе
1 метр 39,37 дюйм                1 дюйм 0,0254 метр           
1 сантиметр 0,3937 дюйм   1 дюйм 2,54 сантиметр  
1 миллиметр 0,03937 дюйм   1 дюйм 25,4 миллиметр  
1 метр 1·1010 ангстрем   1 ангстрем 1·10−10 метр  
1 нанометр 10 ангстрем   1 ангстрем 100 пикометров  

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Brief history of the SI (акăлч.). International Bureau of Weights and Measures. Тĕрĕсленĕ 12 Утӑ уйӑхӗн 2010.
  2. ^ [{{{каçă}}} Метр] — Кругосвет