Талышсем

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Талыш (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Расă тĕсĕ Европа евĕр расăн Каçпи тĕсĕ

Талышсем́ (тал. толыш) — арирен пулса тухнă, кавказăн чылай субстрачĕпе улшăннă халăх[1] Каçпин кăнтăр-анăç çыранĕ патĕнче (Азербайджан Республикин кăнтăр-тухăçĕ тата Иранăн çурçĕр-анăçĕ) Талыш тăвĕ çинче тата ту умĕнче пурăнаççĕ. Тĕнĕпе кăнтăр талышсем — мăсăльман-суннитсем (Накшбанди суфи орденĕ), çурçĕрсем — мăсăльман-шиитсем.

Пĕтĕмĕшле йышĕ — 200 000 яхăн çын. Антропологипе европа евĕр расăн каçпи тĕсĕ шутне кĕреççĕ.

Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статьясем: Талыш кун-çулĕ, Кадусии
Ӳкерчĕк:Талыши.gif
Туçи-талышсем. XVIII ĕмĕрти литографи.

Чĕлхе[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Талыш чĕлхи


Территорипе вырнаçăвĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Азербайджанăн Масалла районĕ

Халăх йышĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Паллă талышсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Талышинский Мир Ибрагим-хан — раççей çарпуçĕ, Раççей Император Çарĕн генерал-майорĕ, Кавказ вăрçине хутшăннă.
  • Исраил Мамедов — талыш юрăçи, Талыш халăхĕн сăвăçи.
  • Балоглан Ашрафов — азербайджан юрăçи.
  • Шейх Захид Гилани[2] — Вăтам ĕмĕрсенчи тĕн ĕçченĕ тата халăха çутта кăлараканĕ.
  • Исмаил Шабанов — «Талыш диаспори» регионри этем пĕрлĕх йĕркелĕвĕн ертӳçи.
  • Новрузали Мамедов — талыш ăсчахĕ тата этем пĕрлĕхĕн ĕçченĕ, «Толыши сядо» хаçатăн тĕп редакторĕ пулса ĕçленĕ, политикăпа айăпласа тĕрмене хупнă, азербайджан тĕрминче асапласа вĕлернĕ.
  • Фахраддин Абосзода (Аббасов) — талыш ăсчахĕ тата этем пĕрлĕх ĕçченĕ, «Шавнышт» хаçатăн редакторĕ.
  • Гилал Мамедов — правохӳтĕлевçи, талыш паллă ĕçченĕ
  • Атахан Абилов — тĕнче юрисчĕ, правохӳтĕлевçи, талыш паллă ĕçченĕ.
  • Ширали Муслимов — талыш чабанĕ, 168 çул пурăннă.
  • Эйвазов Махмуд Багир оглы — Азербайджанри, малтанхи СССР тата тĕнчере халĕ пурăнакансен чи ватă çын.
  • Паша-заде Гаджи Аллахшукюр — талышсен тĕн йалипе этем пĕрлĕхĕн ĕçченĕ, Кавказ Мăсăльманĕсен Тытăмлăхĕн пуçлăхĕ, 2003 çулта Кавказ мăсăльманĕсен XI съездĕнче пурнăç тăршшипех шейх-уль-ислам ята тивĕçтернĕ.
  • Фамил Джафаров — талышсен тĕн йалипе этем пĕрлĕхĕн ĕçченĕ, РФ мăсăльман-шиичĕсен чун-чĕмлĕ тытăмлăхĕн ертӳçи.
  • Тагиев Джавид — азербайджан боксёрĕ, Европа чемпионачĕн парнине тивĕçнĕскер, 2004 çулхи Олимп вăййисене хутшăннă Азербайджан командин пайташĕ.

Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]