Юркки Иван Дмитриевич

	Иван Юркки
	Юркки Иван Дмитриевич
Çуралнă чухнехи ят	Никитин Иван Дмитриевич
Çуралнă вăхăт	1881 çулхи çĕртмен 29-мĕшĕ
Çуралнă вырăн	Купăрля, хальхи Муркаш районĕ, Чăваш Ен)
Вилнĕ вăхăт	1948 çулхи юпан 28-мĕшĕ
Вилнĕ вырăн	Шупашкар хули
Гражданлăх	Раççей империйĕ, РСФСР, СССР
Ашшĕ	Дмитрий Никитич
Мӑшӑрӗ	Людмила Петровна

Ку çынна Юркин Иван Николаевичпа ан пăтраштарăр

Юркки Иван Дмитриевич (Юркки Иванĕ, чăн ят Никитин Иван Дмитриевич, 29.06.1881, Купăрля–28.10.1948, Шупашкар) — публицист тата фольклориист. Чăваш вулаканĕсене пуринчен малтан (1926) Н.Я.Бичурин çинчен çырса кăтартнă.

Вăл — Н.В.Никольскийĕн иккĕмĕш сыпăкри тăванĕ (вĕсен ашшĕсем пĕртăван).

Пурнăçĕ

Иван Дмитриевич Юркки 1981-мĕш çулхи июнĕн 29-мĕшĕнче Хусан кĕпернинчи Етĕрне уесĕнчи Купăрля ялĕнче (халь Чăваш республикинчи Муркаш районне кĕрет) çуралса ÿснĕ.

"Юркки" текен псевдонима 1908-мĕш çултан тухнă кĕнекин хуплашки синчех палăртнă. Чăн та, орфографийĕнче пĕр к çеç, анчах чăвашла ун пек çыраймастан, икĕ кк кирлĕ.

Ăçта вĕренни

Шăматри приххут шкулĕ
Шупашкарти тĕн вĕрентĕшĕ
Хусанти тĕн семинарийĕ
Хусан университечĕ (1907-1908, вĕренсе пĕтермен)

Ăçта ĕçлени

Сăваплăхçă тата вĕрентевçĕ
Чăваш Ен Кĕнеке палатинче классификатор
Шупашкарти типографире корректор (1932-1945)
Шупашкарти тĕпчев институтĕнче архивист (1945-1948)

Кун çути курнă ĕçĕсем

Кунсерен çырса пынисем (1905-мĕш çултан пуçласа). Хăшпĕр сыпăкĕсем пичетленсе тухнă, тепĕр пайĕ алçыру халлĕн упранать.
«Песни чуваш Ядринского и соседних уездов», Хусан, 1908.
«Чол йоба» (?)
«Пузырь» (?)
«Киттайра пурăннă Шупашкар ҫынни» [Н.Я. Бичурин çинчен], «Канаш» хаçат, февраль, 5, 1926.
«Ачасен юмаххисем» . Шупашкар, 1936
«М.Ф. Фёдоров». Шупашкар, 1946

И.Д.Юркки куçарнă кĕнекесем

Л. Кассиль, «Буденыши», 1936
В. Бианки, «Где раки зимуют»
Х.-Г. Андерсен, «Сказки», (1936) .

Вуламалли

Пантелеймонов, Н. Çутта, ырлăха ăнтăлма пулăшнă / Н. Пантелеймонов // Хыпар. – 2001. – 3 çурла.
Юмарт, Г. Нимери пек пĕрлешсе : И. Д. Никитин (Юркки) çуралнăранпа 100 çул çитнĕ май / Г. Юмарт // Коммунизм ялавĕ. – 1981. – 1 июля.
Никитин Иван Дмитриевич // Моргаушский район : краткая энциклопедия – Чебоксары, 2002. – С. 99.
Трофимов, Г.Ф. Никитин Иван Дмитриевич (Юркки) / Г.Ф. Трофимов // Краткая чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2001. – С. 293.
Юмарт, Г.Ф. Никитин (Юркки) Иван Дмитриевич / Г.Ф. Юмарт // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2009. – Т. 3 : М-Се. – С. 228 и др.
Георгиева, Н. Халăх сăмахлăх управçи : [публицист, фольклорист этнограф Юркка Иванĕ (Иван Никитин) çуралнăранпа 130 çул çитни çинчен] / Н. Георгиева // Хыпар. – 2011. – 9 утă. – С. 5. – (Культура : хушма кăларăм / кăларăма Надежда Смирнова хатĕрленĕ ; № 11).
Кириллов, Г. «Тĕрĕссине çырма тăрăшрăм...» / Г. Кириллов // Чăваш хĕрарăмĕ. – 2010. – 19-25 çĕртме (№ 24). – С. 10.
Юркки Иванĕ // Революцичченхи чăваш литератури : [текстсем]. – Шупашкар, 1988. – II том, I кĕнеке. – С. 147.
Юркки Иванĕ (1881-1948) // Чăваш сăмахлăхĕ : 10-мĕш класăн вĕрентÿпе вулав кĕнеки. – Шупашкар, 1996. – II пайĕ. – С. 47.

Каçăсем

Асăрхавсем