Махачкала
Махачкала | |
Хула гербĕ | |
Патшалăх: | Раççей |
---|---|
Регион: | Дагестан Республики |
Никĕсленĕ: | 1844 |
Хула, çултан: | 1857 |
Халăх йышĕ, пин çын: | 462,4 (2003) |
Хула лаптăкĕ: | км2 |
Геогр. анлăхĕ: | 42° 58' ç.ш. |
Геогр. вăрăмлăхĕ: | 47° 26' х.т.д. |
Махачкала, — Дагестан Республикин тĕп хули. 462,4 (2003) пин çын пурăнать. Каспи тинĕсĕн хĕвеланăç енчи çыранĕ хĕрринче, Таркитау тăвĕ хĕрринче вырнаçнă. Мускавран 2166 çухрăмра ларать.
Хула пуçлăхĕ Саид Джапарович Амиров.
Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Ку пурăнакан вырăна 1844 çулта Петровское ятлă хӳтлĕх пек никĕсленĕ. Тусенче пурăнакан халăх ăна Анджи-Кала (Çăнăхлă хӳтлĕх) тесе ят панă пулнă. 1857 çулта хӳтлĕхе хула шутне кĕртсе Порт-Петровск ята панă.
Хăйĕн хальхи ятне хула Магомед-Али Дахадаев (Махач) (1882-1918) дагестан революционер ячĕпе панă. Ячĕ «Махач» тата «кала» (хула, хӳтлĕх) сăмахĕсене пĕрлештернипе пулнă.
Ту халӑхӗсем хушшинче Хула вырнаҫнӑ вырӑнӗ Вăтам ĕмĕртенпех кумӑк чӗлхинчен кӗнӗ Анжи-Кала «ӗнчӗ хула» ячӗ ҫӳрет.
1921 çултанпа малтан Дагестан АССРăн, кайран Дагестан Республикин тĕп хули шутланать.
Халăх йышĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Даргинсем - 22,3 % ;
- Кумăксем - 16,6 % ;
- Вырăссем - 15,4 % ;
- Даргинсем - 12,8 % ;
- Лаксем - 11,4 % ;
- Лезгинсем - 8,7 % ;
- Чеченсем - 3,4 % т.ыт.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Махачкала Викиампарта? |
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Дагестан | |||
---|---|---|---|
Администраци центрĕ: Махачкала Районсем: Агуль районĕ | Акуша районĕ | Ахвах районĕ | Ахты районĕ | Бабаюрт районĕ | Ботлих районĕ | Буйнак районĕ | Гергебиль районĕ | Гумбет районĕ | Гуниб районĕ | Дахадаев районĕ | Дербент районĕ | Казбек районĕ | Кайтаг районĕ | Карабудахкент районĕ | Каякент районĕ | Кизилюрт районĕ | Кизляр районĕ | Кулин районĕ | Курах районĕ | Лак районĕ | Леваш районĕ | Магарамкент районĕ | Çĕнĕ Лак районĕ | Ногай районĕ | Рутул районĕ | Сергокала районĕ | Сулейман-Сталь районĕ | Табасаран районĕ | Тарумовка районĕ | Тлярат районĕ | Унцукуль районĕ | Хасавюрт районĕ | Хив районĕ | Хунзах районĕ | Цумадин районĕ | Цунтин районĕ | Чародин районĕ | Шамиль районĕ Статьясем: Географи | Гербĕ | Гимнĕ | Историйĕ | Халăхĕ | Администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ | Ялавĕ |