Çĕнтерӳ кунĕ

09.05.2005

Çĕнтерӳ кунĕ, — СССР Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче 1945 çулта фашистлă Германине çĕнтернине палăртакан кун. Çу уйăхĕн 9-мĕшĕнче иртереççĕ, Раççейре канмалли кун шутланать.

Уявăн кун-çулĕ

Çĕнтерӳ Ялавĕ

Пĕрремĕш хут чаплăн ăна 20 çул иртсен кăна палăртнă, Çав çулах куна канмалли уяв кунĕ туса хунă. Кашни çулах халĕ парад иртереççĕ. СССР саланнă хыççăн нумай çул парадсене иртермен, 1995 çулта кăна, вăрçăра çĕнтерни 50 çул çитсен, парад иртернĕ. Вăл çул хыççăн вара кашни çул иртереççĕ.

Çак кун нумай çĕртре вăрçă ветеранĕсем тĕл пулаççĕ, палăксем умне пуç кăшăлĕсем хураççĕ, каç пулттипе салют яраççĕ.

1945 çулта кĕртнĕ, анчах та 1947 çултанпа ĕçлев кунĕ шутланнă: пĕрремĕш хут СССР-та вăл уяв йышне икĕ вуннă çул иртсен кăна кĕрет. Кăçалăклă 1965 çулта Çĕнтерӳ кунне кану кунне куçараççĕ. СССР тапхăрĕнче çар парачĕсене Хĕрлĕ лапамра çăвăн 9-мĕшĕнче пуçтарнă; çулсерен парадсене çăвăн 1-мĕшĕнче тата чӳкĕн 7-мĕшĕнче иртнĕ, çăвăн 9-мĕшĕнче парада кăçалăклă 1965 тата 1985 çулсенче ирттернĕ. СССР аркансан пĕр вăхăт Хĕрлĕ лапамра парад пулман, çак йăлана кăçалаклă 1995 çулта çĕнетнĕ. Ун чухне Мускавра икĕ парад пулнă: Хĕрлĕ лапамра (çуран утса) тата Поклонная тăвĕ çинче (вăрçă техникипе). Çавтанпа Хĕрлĕ лапамра парадсене çулсерен ирттерме тытăннă — анчах та вăрçă техникисĕр. 2008 çултанпа парада каллех вăрçă техникине кĕртеççĕ (Хĕрлĕ лапамри 2008 çулхи çăвăн 9-мĕшĕнчи парад).

Çак кун фронтовиксем тĕл пулаççĕ, Мухтавпа салтак хăюлăхĕн палăкĕсем умне чечек кăшăлĕсене хураççĕ, уяв салючĕ кĕрлет.

Вăрçăн юлашки кунĕсем

В апреле 1945 г. советские войска вплотную подошли к границам Берлина.

Капитуляци хучĕ çине ал пусни

(Аудио)
	Германи капитуляци йышăнни пирки совет радио пĕлтерни
	Текста Ю. Левитан вулать
Кăтартнă чух пулăшни

Çĕнтерӳ Кунне пехилленĕ орденсем

«Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче Германие çĕнтернĕшĕн» медалĕ

«Çĕнтерӳ» орденĕ

Совет Союзĕ

«Çĕнтерӳ» орденĕ

«Çĕнтерӳ» орденĕ

Раççей

Медаль «Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче Германие çĕнтерни 50 çул»	Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче Германие çĕнтерни 50 çул» медалĕ
Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул	«Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул» медалĕ

Украина

Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул

«Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул» медалĕ

Казахстан

Медаль 60 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг. (Казахстан)

Медаль «60 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»

Çав. пекех

• Европăри Çĕнтерӳ Кунĕ
• Георги йĕсми
• Çĕнтерӳ Кунĕ (юрă)
• Çĕнтерӳ Ялавĕ
• Çĕнтерӳ Парачĕ

Каçăсем

• Государственные архивы, хранящие фотодокументы о Великой Отечественной войне 2009 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
• День Победы. Акция Георгиевская лента On-Line" 2009 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
• Мультимедийная карта войны и список живущих ветеранов по состоянию на 9 мая 2005 года.
• Наша Победа. День за днём 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче архивланӑ.
• Проект, посвященный Дню Победы в ВОВ
• Сайт, посвящённый 60-летию Дня Победы 2010 ҫулхи Ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.
• Статья «День Победы» 2009 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ. на сайте «Праздники России»