Атлантида

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал

Атланти́да (грек Ἀτλαντίς) — халапсенче асăнакан çĕр (утрав-призрак, архипелаг е континент). Платон тăрăх хальхи Атлантика океанĕ вырăнĕнче пулнă. Халапсем тăрăх 11 500 çул каялла паллă мар катаклизма пула мĕн-пур çыннисемпе (атлантсемпе) пĕрле тинĕс айне пулнă. Сăлтавĕ талай та, çĕр чĕтренĕвĕ те пулма пултарнă. Пĕрремĕш хут Платон ăна хăйĕн «Тимей» тата «Критий» диалогĕсенче асăнать. Хальхи саманта ăслăхсем ăна е пĕтĕмпех Платон шутласа кăларнă философи халапĕ, е авалхи катострофа асаилĕвĕсем никĕсĕпе хайланă халап тесе йышăнаççĕ. Ăслăх таврашĕнче Атлантида пирки темĕн тĕрлĕ гипотеза çуралнă . Атлантида çавăн пекех илемлĕ пултарулăх, фантастика хайлавĕсенче мăн вырăн йышăнать.

Халап историйĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Платон диалогĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Платон Рафаэлĕн фрескинче.

Атлантида пирки пĕтĕм хыпар Платонăн икĕ диалогĕсенче: «Тимей» (кĕскен) тата «Критий» (анлă ăнлантарнă).

Аваллăхри урăх авторсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Луврти Аристотелĕн Лисипп хайланă Рим копийĕ.

Гипотезăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Атлантида — Платон шутласа кăларнăскер[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Атлантида Атлантика океанĕнче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Атлантика океанĕнчи вырăн, кунта тĕрлĕ тĕпчевçĕ Атлантида пулнă теççĕ.

Атлантида Вăтаçĕр тинĕсĕнче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Циркумпонти регионĕ (Хура тинĕс)[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Атлантида Каçпи тата Хура тинĕсĕсенче (метрополи, архонлăх тата колонисем)[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тип çĕр гипотезисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Андăри Атлантида[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Этеплĕхе сĕм яни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Профессор Аронакс тата капитан Немо Атлантида ишĕлчĕкĕсем хушшинче
Монсу Дезидерио. Атлантида ӳкĕнĕвĕ
  • Атлантида ӳкĕнĕвĕ — франци барокко сăрăçисен коллективлă Монсу Дезидерио суя ячĕпе кăтартнă фантастика ӳкерчĕкĕ (XVII ĕмĕр.)

Фантастика литературинче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Урăх литературăра[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • 1910-1920 çулсенче Атлантида этемлĕх сăпки гипотези çын этеплĕхĕнче Валерий Брюсов, «Учители учителей» атлантсем çинчен антракт авторĕн ĕçĕсенче палăрать.
  • Джеймс Чĕрчвăрт акăлчан оккультисчĕн «Çухалнă Му континент» (1926) кĕнекинче Атлантида лăпкă океан континентăн çӳллĕ аталаннă расин колонийĕ пулать.
  • Лев Кассилĕн «Кондуит и Швамбрания» повĕçĕнче Степан «Атлантида» гимназиста кăтартнă, ăна çапла çухална материка туаса ӳнта социализммйĕркелесшĕн ĕмĕтшĕн витлев ят панă.
  • Анчаровăн «Самшитовый лес» романĕнче археологпа вăрттăн атлантолог Аркадий Максимович Атлантида çинчен авалхи документ тупаççĕ, тепĕртакран ăслăх дискуссинче, романăн тĕп паттăрĕ Сапожников, Атлантида пулмалла тет — вăл пулни тата çухални историри тата палеонтологири нумай çитменлĕхсене ăнлантарать.
  • Дэвид Гиббинсăн археологăн «Атлантида» (2005) романĕнче — атлантсем Хура тинĕсри Гибралтар кӳлмекĕ пулнă хыççăн тăварсăр кӳлĕ таврашĕнче пурăннă неолит шайĕнчи инди-европейсем. Çавăн пек вара, атлант халапĕсене авалхи икĕпатсем çырса хунă, каярах улăштарса Солонпа Платон патне лекнĕ.

Синематографра[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • «Çăлтăр хапхи:Атлантида» ăслăх-фантастика телесериалĕнче Атлантида — «Авалхисен» этемлĕх расин темиçе миллион çул каялла Çĕрĕн Кăнтăр полюсĕнчен (Орай чуминчен пулнăскер, пулас) вĕçсе тухнă хула-космос карапĕ Пегас галактикине çитсе, унта çĕнĕрен пурнăç чĕртме. 10 пин çул маларах Атлантидăна океан тĕпне вăрçăпа çĕнтернĕ Рейфсенчен хӳтĕленсе антарнă. Хула шыва анса ларсан авалхисем Çăлтăр хапхаи витĕр Çĕр çине таврăннă. Сериал версипе, çав таврăннă Авалхисенчен Платон Атлантида пирки тата вăл океан тĕпне анса ларнине пĕлет.

Атлантида пирки илемлĕ кинофильмсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Мусăкра[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Symphony X V ушкăнĕ— The New Mythology Suite альбумĕ.
  • Therion ушкăнĕ— «Crowning of Atlantis» юрри.
  • Nautilus Pompilius ушкăнĕ— «Атлантида» юрри.
  • Imperio ушкăнĕн «Anlantis» юрри
  • Bal-Sagoth британсен хевтелĕхĕ

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Амельченко В.М., "Золото амазонок, героев и царей привело к Атлантиде", isbn = 5-86692-169-3, 2007, Ростов-Тан-çинчи, "Новая книга" изд.
  • Амельченко В.М., "Древнейшая цивилизация юга России", isbn = 5-86692-169-3, 2009, Ростов-Тан-çинчи, издательство "Новая книга", DVD
  • Аноприенко А.Я., "Атлантида и индоевропейская цивилизация: новые факты, аргументы и модели", isbn 966-8248-12-0, 2007, Донецк, издательство «УНИТЕХ»
  • Ж.-И.Кусто и Паккале И. В поисках Атлантиды. — Мысль, 1986
  • Щербаков В. повести: Золотой чертог Посейдона, Далекая Атлантида; документальные: Где искать Атлантиду?, Все об Атлантиде. — 1986—1990
  • Воронин А. А. Морские колонии Атлантиды. — М.: Вече, 2004.- 480 с.-(Библиотека Атлантиды);
  • Доннели И. Гибель богов в эпоху Огня и Камня/ И. Доннели. — М.: Вече, 2007. — 400 с.;.- (Тайны древних цивилизаций);
  • Дэвинь Р., Берлиц Ч. Атлантида. В поисках пропавшего континента . — М.: Вече, 2004. — 320 с. — (Библиотека Атлантиды);
  • Жиров Н. Ф. Атлантида. Основные проблемы атлантологии. — М.: Вече, 2004. −512 с.-(Библиотека Атлантиды);
  • Зайдлер Л. Атлантида. Великая катастрофа . — М.: Вече, 2005. — 368 с.-(Библиотека Атлантиды);
  • Кавказ и Дон в произведениях античных авторов Составители: В. Ф. ПАТРАКОВА, В. В.ЧЕРНОУС
  • Панченко Д. В. Платон и Атлантида Л.: Наука. Ленингр.отделение. 1990.- 190 с.

ИЗДАТЕЛЬСТВО «РУССКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ», Ростов-на-Дону, 1990;

  • Мук О. Небесный меч над Атлантидой / О. Мук . — М.: Вече, 2007.- 320 с.- (Тайны древних цивилизаций);
  • Сора Д. Атлантида и царство гигантов. Религия гигантов и цивилизация насекомых/ Дени Сора . — М.: Вече, 2005. — 320 с.- (Библиотека Атлантиды).
  • Роберт Т. Кэррол, "Энциклопедия заблуждений: собрание невероятных фактов, удивительных открытий и опасных поверий", Атлантида' пайĕ, тăван ячĕ The Skeptic's Dictionary: A Collection of Strange Beliefs, Amusing Deceptions, and Dangerous Delusions, isbn = 5-8459-0830-2, 2005, Мускав, издательство «Диалектика»

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]