Бухара эмирачĕ — Википеди

Бухара эмирачӗ (узб. بوخارا امرلیگی, Buxoro Amirligi; перс. امارت بخارا‎, Аморати Бухоро) — 1756 - 1920 ҫулсенчи Узбек патшалӑхӗ, Вӑтам Азири хальхи Узбекистан, Таджикистан тата Туркмени пайӗн вырӑнӗнче пулнӑ. Унӑн шутне тата вӑхӑтлӑха Кӑнтӑр Туркестан ҫӗрӗсем е хальхи «Афган Туркестанӗ» тата кӑнтӑр Казахстанри Туркестан тавралӑхӗн ҫӗрӗсем кӗнӗ. Бухара ханлăхĕн малашри патшалӑхне те час-часах ҫав ятпа чӗннӗ. Патшалӑхӑн официаллӑ ячӗ Бухара патшалӑхӗ пулнӑ. Эмират терминпа академиллӗ литературара усӑ кураҫҫӗ.

Бухара эмирачӗ Хива ханлӑхӗ тата Коканд ханлăхĕпе Вӑтам Азири виҫӗ узбек ханлăхĕсенчен пӗри пулнӑ.

Вуламалли

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Басханов М. К. «У ворот английского могущества». А. Е. Снесарев в Туркестане, 1899—1904 гг. СПб., Нестор-История, 2015. — 328 с., ил., карты. — 978-5-4469-0728-1.
Васильев А. Д. Знамя и мечь от падишаха. Политические и культурные контакты ханств Центральной Азии и Османской империи (середина XVI — начало XX вв.). — М. : Пробел-2000, 2014. — 356 p. — ISBN 978-5-98604-478-1.
Арапов Д.Ю., Бухарское ханство в русской востоковедческой историографии. М., 1981.
Гуломов Х., Дипломатические отношения государств Средней Азии с Россией в XVIII – первой половине XIX века. Ташкент, 2005
Маликов А.М. Некоторые аспекты истории Бухарского эмирата в представлениях членов миссии К. Бутенева (1841 - 1842гг.) // Ўзбек давлатчилиги тизимида даргоҳ ва девонлар фаолияти. Тошкент: Akademnasr, 2019, c.168-180

Каҫӑсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

п • с • т Бухара эмирачĕ
Беклĕхсем	Самарканд • Каттакурган • Ургут • Шахрисабз • Карши • Пенджикент • Фараб • Магиан • Фальгар • Матча • Бальджувон • Гиссар • Куляб • Каратегин • Дарваз • Рушан • Шугнан • Ура-Тюбе

Вассалсем	Бадахшан ханлăхĕ • Кундуз ханлăхĕ (Эндераб ханлăхĕ • Хульм ханлăхĕ • Айбак ханлăхĕ) • Балх ханлăхĕ (Мазари-Шариф ханлăхĕ) • Бамиян ханлăхĕ • Акчин ханлăхĕ • Сарыпуль ханлăхĕ • Андхой ханлăхĕ • Меймен ханлăхĕ (Гурзиван ханлăхĕ • Дарзаб ханлăхĕ • Шибирхан ханлăхĕ)

п • с • т Узбекистан историйĕ
Аваллăх	Андрон культури (п.эрч. XVII — п.эрч. IX ĕм.) • Бактри-Марги археологи комплексĕ (п.эрч. XXIII — п.эрч. XVIII ĕм.) • Скифсем (саксем, массагетсем, дахсем) (п.эрч. XVIII — п.эрч. IV) • Хорезм (п.эрч. VIII — п.эрч. VI ĕм.) • Сăкăт (— п.эрч. VI ĕм.) • Чач (— п.эрч. III ĕм.) • Фергана (— п.эрч. VI ĕм.) • Бактри (п.эрч. VIII — п.эрч. VI ĕм.) • Ахеменид патшалăхĕ (п.эрч. 558—330) • Александр Македонскин империйĕ (п.эрч. 334 — п.эрч. 312) • Селевкидсен патшалăхĕ (п.эрч. 312—п.эрч. 250 çç.) • Грек-Бактри патшалăхĕ (п.эрч. 250 — п.эрч. 130 çç.)

(П.эрч. II ĕмĕр — 1055)	Кангюй патшалăхĕ (п.эрч. III ĕм. — п.эрч. V ĕм. варри) • Давань (п.эрч. II — п.эрч. I ĕм.) • Кушан патшалăхĕ (I — III ĕм.) • Уструшана (IV — V ĕм.) • Чаганиан (V — IX ĕм.) • Илак (V — XIII ĕм.) • Хионитсен патшалăхĕ (IV — V ĕм.) • Кидаритсен патшалăхĕ (Тохаристан) (IV — V ĕм.) • Эфталитсен патшалăхĕ (V — VI ĕм.) • Тĕрĕк хаканлăхĕ (552—603) • Анăçри хаканлăх (603—698) • Тюргеш хаканлăхĕ (698—766) • Огуз патшалăхĕ (750—1055) • Карлук хаканлăхĕ (766—940)

Ислам çĕнсе илни (661—750)	Омейяд халифачĕ (661—750) • Аббасид халифачĕ (750—1258) • Тахирид эмирачĕ (821—873) • Саффарид эмирачĕ (861—1003) • Саманид эмирачĕ (875—999)

Тĕрĕк патшалăхĕсем (840—1221)	Газневид султаначĕ (963—1187) • Караханид патшалăхĕ (840—1040) • Анăç-Караханид ханлăхĕ (1040—1212) • Тухăç-Караханид ханлăхĕ (1042—1212) • Сельджукидсен патшалăхĕ (1037—1194) • Хорезмшахĕсен султаначĕ (1077—1231)

Монголсем çĕнсе илни (1221—1269)	Каракитай ханлăхĕ (1141—1212) • Монгол империйĕ (1206—1291) • Чагатай улусĕ (1224—1340) • Джучи улусĕ (1224—1360)

Çĕнĕ вăхăт	Могулистан (Тухăç Чагатай улусĕ) (1346—1370) • Тамерлан империйĕ тата Тимуридсен патшалăхĕсем (1370—1500) • Узбек ханлăхĕ (1428—1468) • Бухара ханлăхĕ (1500—1785) • Хива ханлăхĕ (1512—1920) • Коканд ханлăхĕ (1709—1876) • Ташкент патшалăхĕ (1784—1809) • Бухара эмирачĕ (1785—1920) • Кундуз ханлăхĕ (1800—1850) • Раççей империн Вăтам Азири харпăрлăхĕсем (Сырдарья • Фергана) • Самарканд облаçĕсем • Туркестан автономийĕ (1917—1918) • Вăхăтлăх Фергана правительстви (1919—1920)

Çĕнĕрех вăхăт	Туркестан АССР (1918—1924) • Бухара ХСР (1920—1924) • Хорезм ХСР (1920—1923) • Хорезм ССР (1923—1924) • Бухара ССР (1924) • Узбек ССР (1924—1991) • Узбекистан Республики (1991-па)