Пушкăрт Республикинчи чăваш ялĕсем
.svg)
Пушкăрт Республикинчи чăваш ялĕсем — Пушкăрт республикин (Пушкăртстанăн) территорийĕнче вырнаçнă чăваш ялĕсем. Мĕнпурĕ миçĕ иккенне чат тĕрĕс палăртма май çук. Мĕншĕн тесен чылайăшĕнче нацилĕх тĕлĕшпе хутăш халăх пурăнать, вĕсенчи тăрăм кулленех улшăнса тăрать. Ку статьяра Пушкăртстанри чăваш ялĕсене районсерен палăртса тухма тăрăшнă. Хăшпĕр хуласенчи уйрăм микрорайонсене те асăннă. Чăннипе вара вĕсене урăхларах та ушкăнласа тухма пулать. Сăмахран, ак çапла: 1) Ăх тăрăхĕнчи чăваш ялĕсем[1], 2) Шурă Атăл тăрăхĕнчи чăваш ялĕсем[2].
Пĕтĕмĕшле йыш 117,3 пин çын (2002). Чăваш ялĕсем республикăри 54 районтан 22 районĕнче пур темелле, Пушкăртстанăн хĕвеланăç, кăнтăр-хĕвеланăç тата центрти пайĕсече компактлăн пурăнаççĕ чăвашсем.
Пушкăрт Республикинчи ??? чăваш ялĕ[3].. Республикăри ялсенче, паççулкăсенче, хуласенче ??? чăваш пурăнать
Ĕпхӳ хули
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Хăмăшлă-Мелькомбинат (пурăнакан вырăн)
Кумертау хули
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Казанка • Троицки • Успенка • Устье-Бассы
Абдуллино • Алексеевка (Семенкино ял канашĕ) • Пайашкал • Асавпуç • Березовка • Веселовка • Вязовка • Дадановка • Дарьино (Авăркас районĕ) • Дубровка • Ермолаевка • Журавлевка • Ивановка • Каменка • Кăтаймас • Кепеç • Кивĕ Хурамал • Князевка • Красный-Восток • Культура • Маньел • Меселпуç • Наумьел • Мăйлăпукан • Николаевка • Никольски • Новогуровка • Новочелатканово • Новотроицки • Нукасак • Пелакор • Пишкайăн • Пелакор Хуттăрĕ • Путаш • Пушкинский Хуттăрĕ • Çĕньял • Тальник • Ташлăкӳл • Таштамак • Толмачевка • Треппел • Трудовка • Утаркуль • Чакăллă • Шĕвĕрлĕ • Шланлă • Чăваш Хурамалĕ • Эмçе • Юламан • Барак-84 • Кальчирбуран • Кузьминовка (Авăркас районĕ) • Сосновка (Авăркас районĕ) • Михайловка (Авăркас районĕ) • Чишма • Чулпан • Куганак (ял) • Байкал (Авăркас районĕ) • Абдуллино (Авăркас районĕ) • Барак-89
Ахман | Бугабашево | Юлтимĕр | Матă
Анттуньял | Ахметка | Белое-Озеро-Станци | Героевка | Дмитриевка | Карлы | Мăрак| Новозириково | Пчелосовхоз (пурăнакан вырăн) | Уваровка | Курорт Поççолăкĕ | Ташла | Суходол | Новосемёновка | Дарьино (Гафури районĕ)
Канчăлав | Кузьминовка | Чуйăнчă-Николаевка
Богородск | Енкĕрел | Калиновка | Кăратмас | Михайловка | Никитинка | Николаевка | Суккул | Уйăлка | Хурамал | Эрехĕрри | Янăшма | Плодопитомник (пурăнакан вырăн) | Заряново | Курятмас | Князевка
Лукьяновски | Серегулово | Сулейманово | Глинка Хуттăрĕ | Верхняя-Акберда
Гавриловка | Давлеткулово Хуттăрĕ | Хĕрлĕ Çыр | Кивĕ Альмясово | Тури Сазово
Авангард | Будка-1688 (пурăнакан вырăн) | Ивански | Куршак | Песчано-Лобово | Постуалово | Преображенски | Родники | Слутка | Тауш | Урожай | Чăваш Кăпав | Чуваши Уйăрăш | Преображенка
Анттуньял | Грачевка | Дмитриевка | Калгановка | Каракуль | Матросовка | Йăмран | Пекенеш | Сихун | Суук-Чишма | Тинĕскӳл | Казарма-34
Пертеш | Надеждински Хуттăр | Кувалат
Анновка | Красный-Восток | Кривле-Илюшке | Марьевка | Çĕнĕ Михайловка | Ольховка Хуттăрĕ | Эмеккеç | Сураккай | Çĕнĕ Урал | Çĕнĕ Отрада | Михайловка (Куюргаза районĕ) | Красный-Урал
Алексеевка | Верхоценко | Дубровка | Еспуç | Кекен | Кошкарово | Смородиновка | Суккул-Михайловка | Çĕнĕ Хурамал | Çирĕклĕ | Тимеш | Туяш | Чайка | | Канаш
Александровка | |Алексеевка (Пишпӳлек ял тăрăхĕ) | Ăхпуç | Вишневка | Дубровка | Егоровка | Зириклытамак | Йăкăнашки | Йăлпăлак | Калиновка | Канарейка | Кандры-Куль | Кистенлĕ | Кистенлĕпуç | Лассирма | Мелеспуç | Пăслăк | Петровка (Хушăлка ял тăрăхĕ) | Петровка (Калинино ял тăрăхĕ) | Кистенлĕпуç | Пишпӳлек | Пчельник | Пурлыга | Сармандеевка | Светловка | Ситек | Ситекпуç | Сосновка | Степановка | Степановка | Çĕнĕ Михайловка | Çĕнĕ Пурнăç | Çирĕклĕ | Хушăлка | Шкапово | Ярмулкки | Такмак | Санталак | Ибрайкино|
Алексеевка | Арпÿлек | Гусаркино | Дурасово | Илккел | Канаш | Кивĕ Сименкке | Ключевка | Куршанак паççулкки | Моховое Болото | Свобода | Слакпуç | Çĕнĕ Сименкке | Çирĕклĕ | Фёдоровка | Хĕрлĕ Çыр | Чубукаран | Чубукаран | Шаровка | Шелканово | Этĕльел | Ярмулай | Москоммуна | Кĕçĕн Пелепей
.
.JPG)
Айгулево | Березовка | Большое Аксаково | Восточный | Дергачевка | Квакав | Красноармейски Уйрамĕ | Любовка | Марковский | Новоалешкино | Подлесное | Покровка | Çурçĕр Уйрăмĕ | Соколовка | Танеевка | Усăллă | Чăваш Куканак | Черкасы | Усть-Зиган станцийĕ | Ямансас | Натальевка | Матвеевка
Çĕнĕ Нарыш | Дарвино | Раевка | Чăваш Улханĕ | Сайран | Пушарнăйсен Деповĕ (пурăнакан вырăн) |
Ашкатар | Верхняя-Митюковка | Казанка | Кинчеккей | Маганевка | Теней | Улядаровка | Ураллă | Орловка (Федоровка районĕ) | Тим Хуттăрĕ | Митрофановка Хуттăрĕ
Пугачев | Яковлевка (Хайпăла районĕ)
Макаровка | Тапканчă | Пайкилт
Борисовка | Васильевка | Виçĕ Çăл | Владимировка | Имчаг | Каракулька | Михайловка | Новоалександровка | Тапканчăпуç | Новотроицки | Паскай | Покровка | Ĕрĕкмен | Новая-Сбродовка | Тӳртӳллĕ | Укьяс | Хурамал | Юность | Кĕчĕк | Елань-Елга | Анисимова-Поляна
Александровка | Андриановка | Кайраклă | Ярапайкӳл
Чăваш чĕлхин уйрăмлăхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Коротаева Л.В. ПУШКĂРТСТАН РЕСПУБЛИКИНЧЕ ПУРĂНАКАН ЧĂВАШСЕН ВЫРĂНТИ КАЛАÇУ УЙРĂМЛĂХĔСЕНЕ ТĔПЧЕНИН КĔСКЕ КУН-ÇУЛĔ 2019 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ. // ЭКСПЕДИЦИОННЫЙ ВЕСТНИК СФ БашГУ : сб. научных трудов / отв. ред. В.Н. Кризский; зам. отв. ред. Л.А. Афанасьева. – Стерлитамак : Стерлитамакский филиал БашГУ, 2018. – 155 с. – ISBN 978-5-86111-639-8
- Коротаева Л.В. ПУШКĂРТ РЕСПУБЛИКИНЕ КĔРЕКЕН ДАВЛЕКАН РАЙОНĔНЧИ ЧĂВАШСЕН КАЛАÇĂВĔН ДИАЛЕКТ УЙРĂМЛĂХĔСЕМ 2019 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ. // ЭКСПЕДИЦИОННЫЙ ВЕСТНИК СФ БашГУ : сб. научных трудов / отв. ред. В.Н. Кризский; зам. отв. ред. Л.А. Афанасьева. – Стерлитамак : Стерлитамакский филиал БашГУ, 2018. – 155 с. – ISBN 978-5-86111-639-8
- Коротаева, Л.В. Тематические группы диалектных слов в говоре чувашей Давлекановского района Республики Башкортостан / Л. В. Коротаева // Современный ученый : междунар. науч.-исслед. журн. 2017. № 3. С. 49-55.
- Коротаева, Л. В. Синтаксические особенности говора чувашей Давлекановского района Республики Башкортостан / Л. В. Коротаева // Чуваши Башкортостана : язык, фольклор, культура : сб. науч. тр. / отв. ред. И. С. Мансуров, зам. отв. ред. Л. В. Коротаева. Стерлитамак : Издво СФ БашГУ, 2017. Вып. 2. С. 20-27
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ Ягафова Е.А. ЧУВАШИ ПРИИКСКОЙ ГРУППЫ. — Электронла чăваш чăваш энциклопедири статья.
- ^ Ягафова Е.А. ЧУВАШИ ПРИБЕЛЬСКОЙ ГРУППЫ . — Электронла чăваш чăваш энциклопедири статья.
- ^ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — приложение в формате Excel 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Петров И.Г. 2020 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче [https://web.archive.org/web/20201127034517/http://enc.cap.ru/?t=publ&hry=137&lnk=3929 архивланӑ. Чуваши Башкортостана.]] — Электронла чăваш чăваш энциклопедири статья.
- Петров И.Г. Чуваши // Народы Башкортостана: историко-этнографические очерки. Уфа, 2002.
- Иванов В. П., «Этническая география чувашского народа», Чебоксары, 2003, ISBN 5-7670-1404-3.
- Жакмон А. Чуваши в Оренбургской губернии // Московские ведомости. 1890. №45, 70.
- Чуваши Приуралья:культурно-бытовые процессы. Чебоксары, 1989.
- Ягафова Е.А. Чуваши Урало-Поволжья (история и традиционная культура этнотерриториальных групп). Ч., 2007.