Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорине математикăлла кăтартни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕ
Гравитаци
Математикăлла кăтартни
Космологи
Çавăн пекех «Физика порталĕ»

Пирĕн интуицилле туйăм-сисĕм уçлăх-вăхăт регулярлă тата татти-сыпписĕр иккенне — урăхла каласан, вăл «шăтăксемсĕр» пулнине — кăтартать. Математика енчен пăхсан, ку ак мĕне пĕлтерет. Уçлăх-вăхăтăн моделĕ тăватă хапаллă, яка тата дифференциленекен нумайсăнарлăх пулать. Çак 4 виçеллĕ уçлăх-вăхăтăн кашни пăнчин тавралăхĕ локаллĕн 4 виçеллĕ Евклидла уçлăх тĕлне тивĕçет. «Яка» тени çителĕклĕн дифференциленнине пĕлтерет. Çителĕклĕх мĕн тараннине халлĕхе тĕллемесĕр хăварма пулать.

Танлаштарулăхăн ятарлă теорийĕ çителĕклĕ тĕллĕхпе пурнăçланнине кура, çакнашкал нумайсăнарлăха Лоренц метрикипе, урăхла каласан, (е, ку эквивалентлă, ) сигнатурăллă тата юхăнман метрикăлла тензорпа тивĕçтерме пулать.

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Einstein, A. (1961). Relativity: The Special and General Theory. New York: Crown. ISBN 0-517-02961-8.
  • Misner, Charles; Thorne, Kip S. & Wheeler, John Archibald (1973). Gravitation. San Francisco: W. H. Freeman. ISBN 0-7167-0344-0.
  • Landau, L. D. & Lifshitz, E. M. (1975). Classical Theory of Fields (Fourth Revised English Edition). Oxford: Pergamon. ISBN 0-08-018176-7.
  • Petrov, A. N.; Kopeikin, S. M.; Tekin, B. & Lompay, R. (2017). Metric Theories of Gravity: perturbations and conservation laws. *Berlin: De Gruyter. doi:10.1515/9783110351781. ISBN 978-3-11-035173-6.

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]