Тритон (çулташ)

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Тритон (спутник) ҫинчен куҫарнӑ)
Тритон
Орбита пахалăхĕсем
категори спутник
Уçни
уçакан Уильям Лассел
уçнă вырăн
уçнă вăхăт 1846 юпа, 10
Орбита пахалăхĕсем
Афели
Перигели
Мăн çуртĕнĕл 354 759 км
Орбитăллă эксцентриситет 0,000 016
Орбитăллă тапхăрĕ
Сидери тапхăрĕ −5,88 кун (кутăнла çаврăнать)
Тайăмĕ 157° Нептун экваторне
Хăпаракан çыххин долготти
Перицентрăн аргуменчĕ
Спутниксем
Физика пахалăхĕсем
Размер
Экваториаллă радиус
Полярлă радиус
Планета пичĕн лаптăкĕ 23 018 000 км²
Хĕсĕнни
Калăпăшĕ
Йывăрăшĕ 2,14·1022 кг
Вăтам тачăлăхĕ 2,061 г/см³
Экватăрти йывăрăшăн вăйĕ 0,779 м/ç²
Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ
Сидерлĕ çаврăнăвăн тапхăрĕ синхронлă
Çаврăну тĕнĕлĕ эклиптика тайăмĕ çук
style="vertical-align:top;" çурçĕр полюсĕнче Тӳррĕн хăпарни
Альбедо 0,76
Планета пичĕн температури
Чи сивĕ
Вăтам
Чи вĕри
атмосферăн йышĕ
Планета питĕнчи пусăмĕ 4,0-6,5 Па çĕртен 20 000 хут сахалтарах|-

Тритон (ав.гр. Τρίτων) — Хĕвел системинчи Нептун чи пысăк спутникĕ. 1846-мĕш çулхи юпан 10-мĕшĕнче акалчан астрономĕ Уильям Лассел уçнă. Орбитăра кутăнла çăврăннипе тата хими хутăшĕпе Плутон евĕр пирки Койпер таврашенчен туртса илнĕ тесе шутлаççĕ[1]. Нептун тавра çăврăнать.

Тритон спутникăн массин 2/3 пайĕ йывăр чул-метал тĕшĕ тесе шутлаççĕ[2], ăна пăр мантипе хупăрланă, çиелти шайĕ шыв тата азот парĕнчен тăрать [3]. Шыв пăрĕ Тритон массинче 15-35 % пулма пултарать тесе шутлаççĕ.


Нимĕç астрономĕçем [[Галле Иоганн Готтфрид] тата д’Арре Генрих Луи Нептун уçсан Гершель Джон Уильяму Лассел патне Нептун спутникĕсене шыраса пахма сĕнесе çыру ярать. Лассел хăтланса пăхать те 8 кунтан Тритона уçать[4]. Лассел также утверждал, что наблюдал у Нептуна кольца. И хотя кольца у планеты действительно есть, официально они были открыты лишь в 1968 году, поэтому заявление Лассела о наблюдении колец подвергается сомнению[5].

Спутника авалхи грек мифологичи Тритона туррине, сына Посейдон ывăлне асанса панă [6], однако это название было принято много лет спустя[7]. .


Тритонăн сайра атмосфери ӳкерçĕ шутланипе
Шăнса ларнă кӳлĕ (сылтăмра)
Нептун (çӳлте) тата Тритон (аялта) Вояджер 2 вĕçсе кайнă вăхăтра.

Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Craig B Agnor, Douglas P Hamilton (May 2006). «Neptune's capture of its moon Triton in a binary–planet gravitational encounter». Nature 441 (7090): 192–194. DOI:10.1038/nature04792. PMID 16688170.
  2. ^ McKinnon, William B. & Kirk, Randolph L. (2007), "Encyclopedia of the Solar System", in Lucy Ann Adams McFadden, Lucy-Ann Adams, Paul Robert Weissman, Torrence V. Johnson, Encyclopedia of the Solar System (2nd ed.), Amsterdam; Boston: Academic Press, pp. 483–502, ISBN 978-0-12-088589-3 
  3. ^ Prockter, L. M.; Nimmo, F.; Pappalardo, R. T. (2005-07-30). «A shear heating origin for ridges on Triton». Geophysical Research Letters 32 (14): L14202. DOI:10.1029/2005GL022832. Тĕрĕсленĕ 2011-10-09.
  4. ^ William Lassell (November 13, 1846). «Discovery of Supposed Ring and Satellite of Neptune». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 7 (9).
  5. ^ Robert W. Smith, Richard Baum (1984). «William Lassell and the Ring of Neptune: A Case Study in Instrumental Failure». Journal of History of Astronomy 15 (42): 1–17.
  6. ^ Flammarion, Camille Astronomie populaire, p. 591 (1880). çăлкуçран архивланă 4 Утӑ уйӑхӗн 2012.
  7. ^ Camile Flammarion. Hellenica. çăлкуçран архивланă 4 Утӑ уйӑхӗн 2012.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]