Хорезм
Хорезм (авест. Xvairizem; перс. خوارزم Xvārazm; туркм. Horezm; узб. Xorazm, حارزم) — авалхи патшалӑх тата Тӗп Азири регион, Амударья юханшывӗн айлӑмлӑ тӑрӑхӗнче (ҫӗре шӑварса ҫимӗҫ, тыр-пул ӳстерес ӗҫ, ал-ӗҫ тата суту-илӳ аталанӑвӗн вырӑнӗ) вырнаҫнӑ пулнӑ.
Кун-ҫулӗ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Хальхи вӑхӑтра Хорезм ҫӗрӗсем Туркменистанпа Узбекистан патшалӑхӗсене кӗреҫҫӗ.
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Веселовский Н. И. Очерк историко-географических сведений о Хивинском ханстве от древнейших времён до настоящего времени. — СПб., 1877.
Виноградов А. В. Тысячелетия, погребенные пустыней. — М.: Просвещение, 1966. — 188 с. — 65 000 экз. Толстов С. П. Новогодний праздник «каландас» у хорезмийских христиан начала XI века // Материалы и исследования по этнографии и антропологии СССР. 1946, 2, с. 87-108. Толстов С. П. По следам древнехорезмийской цивилизации. — М.; Л., 1948. Грозный Б. Протоиндийские письмена и их расшифровка // Вестник древней истории. — Прага, 1940. — № 2 (11). — С. 15–34. Кдырниязов М. Ш. Ремесло Хорезма в XIII—XIV вв. // Археологические исследования в Каракалпакии / Академия наук Узбекской ССР, каракалпакский филиал; Отв. ред. к.и.н. И. К. Косымбетов, к.и.н. В. Н. Ягодин. — Ташкент: Фан, 1981. — С. 123-139. Кдырниязов М.-Ш. Материальная культура городов Хорезма в XIII—XIV веках. — Нукус: Каракалпакстан, 1989. — 176 с. — ISBN 5-8272-0392-0.
Каҫӑсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Кунград
- Портал Хорезма
- Наш край — Хорезм 2020 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.
- А. Паевский. Следы забытой империи
- Царство Хорезмийцев
Узбекистан историйĕ |
|
|---|---|
| Аваллăх |
Андрон культури (п.эрч. XVII — п.эрч. IX ĕм.) • Бактри-Марги археологи комплексĕ (п.эрч. XXIII — п.эрч. XVIII ĕм.) • Скифсем (саксем, массагетсем, дахсем) (п.эрч. XVIII — п.эрч. IV) • Хорезм (п.эрч. VIII — п.эрч. VI ĕм.) • Сăкăт (— п.эрч. VI ĕм.) • Чач (— п.эрч. III ĕм.) • Фергана (— п.эрч. VI ĕм.) • Бактри (п.эрч. VIII — п.эрч. VI ĕм.) • Ахеменид патшалăхĕ (п.эрч. 558—330) • Александр Македонскин империйĕ (п.эрч. 334 — п.эрч. 312) • Селевкидсен патшалăхĕ (п.эрч. 312—п.эрч. 250 çç.) • Грек-Бактри патшалăхĕ (п.эрч. 250 — п.эрч. 130 çç.) |
| (П.эрч. II ĕмĕр — 1055) |
Кангюй патшалăхĕ (п.эрч. III ĕм. — п.эрч. V ĕм. варри) • Давань (п.эрч. II — п.эрч. I ĕм.) • Кушан патшалăхĕ (I — III ĕм.) • Уструшана (IV — V ĕм.) • Чаганиан (V — IX ĕм.) • Илак (V — XIII ĕм.) • Хионитсен патшалăхĕ (IV — V ĕм.) • Кидаритсен патшалăхĕ (Тохаристан) (IV — V ĕм.) • Эфталитсен патшалăхĕ (V — VI ĕм.) • Тĕрĕк хаканлăхĕ (552—603) • Анăçри хаканлăх (603—698) • Тюргеш хаканлăхĕ (698—766) • Огуз патшалăхĕ (750—1055) • Карлук хаканлăхĕ (766—940) |
| Ислам çĕнсе илни (661—750) |
Омейяд халифачĕ (661—750) • Аббасид халифачĕ (750—1258) • Тахирид эмирачĕ (821—873) • Саффарид эмирачĕ (861—1003) • Саманид эмирачĕ (875—999) |
| Тĕрĕк патшалăхĕсем (840—1221) |
Газневид султаначĕ (963—1187) • Караханид патшалăхĕ (840—1040) • Анăç-Караханид ханлăхĕ (1040—1212) • Тухăç-Караханид ханлăхĕ (1042—1212) • Сельджукидсен патшалăхĕ (1037—1194) • Хорезмшахĕсен султаначĕ (1077—1231) |
| Монголсем çĕнсе илни (1221—1269) |
Каракитай ханлăхĕ (1141—1212) • Монгол империйĕ (1206—1291) • Чагатай улусĕ (1224—1340) • Джучи улусĕ (1224—1360) |
| Çĕнĕ вăхăт |
Могулистан (Тухăç Чагатай улусĕ) (1346—1370) • Тамерлан империйĕ тата Тимуридсен патшалăхĕсем (1370—1500) • Узбек ханлăхĕ (1428—1468) • Бухара ханлăхĕ (1500—1785) • Хива ханлăхĕ (1512—1920) • Коканд ханлăхĕ (1709—1876) • Ташкент патшалăхĕ (1784—1809) • Бухара эмирачĕ (1785—1920) • Кундуз ханлăхĕ (1800—1850) • Раççей империн Вăтам Азири харпăрлăхĕсем (Сырдарья • Фергана) • Самарканд облаçĕсем • Туркестан автономийĕ (1917—1918) • Вăхăтлăх Фергана правительстви (1919—1920) |
| Çĕнĕрех вăхăт |
Туркестан АССР (1918—1924) • Бухара ХСР (1920—1924) • Хорезм ХСР (1920—1923) • Хорезм ССР (1923—1924) • Бухара ССР (1924) • Узбек ССР (1924—1991) • Узбекистан Республики (1991-па) |