Математика

Математика —

Математика кун-çулĕ çинчен (кĕскен)

Академик А. Н. Колмогоров математика историне çапла кăтартать:

1. Математика çуралнă тапхăрĕ, çак вăхăтра чылай ĕç пĕлӳ-хăнăхăвне пухнă;

1. Элементарлă математика тапхăрĕ, пирĕн эрăччен VI—V ĕмĕрсенче пуçланса, XVI ĕмĕр вĕçĕнче вĕçленет.

1. Улшăнуллă капăшлă математика тапхăрĕ, XVII—XVIII ĕмĕрсем, «ăна çаплах тепĕр сăмахпа „аслă математика“ тапхăрĕ теме пулать»;

1. Хальхи математика тапхăрĕ —XIX—XX ĕмĕрсем

Математикăн тĕп темисем

Хисепсем – Пурлăх хисепĕсем – Тулли хисепсем – Ваклă хисепсем – Япала хисепĕсем – Çыхăнуллă хисепсем – гиперçыхăнуллă хисепсем – Кватернионсем – Октонионсем – Седенионсем – Гиперяпаллă хисепсем – Сюрреаллă хисепсем – p-адические хисепсем – Математика капашĕсем – Хисепсен ячĕсем – Вĕçи-хĕрисĕрлĕх – Никĕссем

Хисепĕсем

«Хисеп» паллă малтан пурлăх хисепĕсем шутне кĕрет. Кайран çак палăрту ваклă хисепсем, чăн хисепсем, çыхануллă хисепсем тата ытти хисепсем çине те сарăлать.

$1,2,\ldots$	$0,1,-1,\ldots$	$1,-1,{\frac {1}{2}},{\frac {2}{3}},0.12,\ldots$
Пурлăх хисепĕсем	Тулли хисепсем	Ваклă хисепсем
$1,-1,{\frac {1}{2}},0.12,\pi ,{\sqrt {2}},\ldots$	$-1,{\frac {1}{2}},0.12,\pi ,3i+2,e^{i\pi /3},\ldots$	$1,i,j,k,\pi j-{\frac {1}{2}}k,\dots$
Япала хисепĕсем	Çыхăнуллă хисепсем	Кватернионсем

Улăштарса куçарни (Преобразования)

$36\div 9=4$			$\int 1_{S}\,d\mu =\mu (S)$
Арифметика	Дифференциаллă тата Интеграллă хисеплесе пĕлни	Векторлă анализ	Анализ
${\frac {d^{2}}{dx^{2}}}y={\frac {d}{dx}}y+c$
Дифференциаллă танлаштарчăксем	Динамикăллă системăсем	Пăтрашу теорийĕ

Арифметика – Векторлă анализ – Анализ – Виçе теорийĕ – Дифференциаллă танлаштарчăксем – Динамикăллă системăсем – Пăтрашу теорийĕ – Тивĕçсен шучĕсем

Структурăсем

Нумайлăх теорийĕ – Абстрактлă алгебра – Ушкăнсен теорийĕ – Алгебрăллă структурăсем – Алгебрăллă геометри – Хисепсен теорийĕ – Топологи – Линейлă алгебра – Универсаллă алгебра – Категорисен теорийĕ – Умлă-хыçлăх теорийĕ

Уçлăх тытăмĕсем

Геометри	Тригонометри	Дифференциаллă геометри	Топологи	Фракталсем

Дискретлă математика

$\forall x(P(x)\Rightarrow P(x'))$
Математика логики	Хисеплес пĕлӳ теорийĕ	Криптографи	Графăсен теорийĕ

Комбинаторика – Нумайлăх теорийĕ – Чĕнтĕр теорийĕ – Математика логики – Хисеплес пĕлӳ теорийĕ– Криптографи – Дискретлă тивĕçлĕ системисем – Графăсен теорийĕ – Логика хисеплес пĕлĕвĕсем

Пĕлӳлĕх сайчĕсем

• Allmatematika.ru. Вĕренӳ математика сайчĕ. Форум.
• Exponenta.ru. Вĕренӳ математика сайчĕ.
• МЦНМО шутлавĕсем

Математика энциклопедийĕсем

• Математическая энциклопедия (в 5-ти томах), 1980-е гг. // Общие и специальные справочники по математике на EqWorld
• Н.И.Кондаков, Логический словарь-справочник, М.: "Наука", 1975.
• Энциклопедия математических наук и их приложений. 1899-1934 гг. (Нем., крупнейший обзор литературы 19 века)

Математикăн халăх валли кĕнекисем

• Ф. Клейн. Элементарная математика с точки зрения высшей.

• Том первый. Арифметика. Алгебра. Анализ., М., Наука, 1987, 432 с.
• Том второй. Геометрия., М., Наука, 1987, 416 с.

• А. Пуанкаре. Наука и метод — текст эссе на русском и французском языках
• Р. Курант, Г. Роббинс. Что такое математика?

Каçăсем

• Математикăн вăрттăнлăхĕ

Пĕлӳсен классификаци системин кодĕсем

• УДК 51
• Государственный рубрикатор научно-технической информации (ГРНТИ) (по состоянию на 2001 год): 27 МАТЕМАТИКА