Йăвача

Йăвача çакнашкал вĕтĕ те пулма пултарать

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Йăвача (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Йăва (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Йăвача, çавăн пекех йăва (ахăртнех, шултрараххине пĕлтерет пулас) — хатĕрленĕ чустана унаса, ăна вара салма е çăмах пек вакласа, кайран çу çинче шарителсе тунă çимĕç.

Кун пирки Н. И. Ашмарин сăмахсарĕнче çапла каланă:

Йăвача. назв. кушанья. См. йăва. Тюрл. Йăвача или йăва. Сред. Юм. Иăвача или иăва; çăмах пик туçа, типле кăмакана лартса, пĕçерекен çимĕçе калаççĕ. К.-Кушки. Ырсемсене кашнине юсманпа, йăвачапа кĕл - тунă. N. † Туллăн, туллăн тулача, тулăран тунă йăвача сарă çăва юратать. Юрк. Тутлă чустаран унаç тăваççĕ, ăна çĕçĕпе салмаран вакрах касса тураççĕ. Ăна вара çатма çинче çупа, кăмакана лартса, пĕçереççĕ; çав йăвача пулат. Ib. Йăвачана та тутлă чустаран тăваççĕ. Ăна малтан унаç тăваççĕ; унтан çĕçĕпе вĕтчеççĕ салма пек тураççĕ. Вĕсене вара çатма çинче пĕçереççĕ, кайран çулаççĕ. Йăвачасене те чăвашсем чӳк тунă чухне тыткалаççĕ, çиеççĕ. Йăвача та, юсман пек, пит тутлă пулат. N. Тата йăвача, тутлă тулăран, çăмах пек касса, тăваççĕ. Сала 100° . † Сар-сар йăвача сарă çăва юратат. А. Турх. «Йăвача — в роде капăртма, но мелкое; на масле; сладкое». М. П. Петр. «Йăвача - нечто в роде нарезанной салмы, оладьи».

Литература

• Боорсок // Культура питания. Энциклопедический справочник / Под ред. И. А. Чаховского. — 3-е издание. — Мн.: «Белорусская энциклопедия имени Петруся Бровки», 1993. — С. 34. — 540 с. — ISBN 5-85700-122-6.

Ытти çăлкуç

• Шитова С. Н. Баурсак // Башкирская энциклопедия / гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа : ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-306-8.