Лебедев Герман Степанович
Герман Лебедев | ||||
Тулли ят | Герман Степанович Лебедев | |||
---|---|---|---|---|
Çуралнă вăхăт | 1913 çулхи ҫу уйӑхӗн 11-мĕшĕ (акан 28-мĕшĕ) | |||
Çуралнă вырăн | Салапайкасси ялĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕпĕрни, Раççей империйĕ | |||
Вилнĕ вăхăт | 1980 çулхи нарăсăн 3-мĕшĕ | |||
Вилнĕ вырăн | Шупашкар, Чăваш АССР, РСФСР, СССР | |||
Патшалăх | ССРП | |||
Профессисем | композитор, хормейстер, дирижёр | |||
Жанрсем | юрă | |||
Ушкăнсем | Чăваш патшалăх юрăпа ташă академи ансамблĕ | |||
Парнесем |
|
Герман Степанович Лебедев (11.5(28.4).1913, Салапай ялĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕпĕрни[1] — 3.2.1980, Шупашкар, Чăваш АССР) — чăваш композиторĕ, мусăкçăсен пĕрлĕхĕн ĕçченĕ, Чăваш патшалăх юрăпа ташă академи ансамблĕ хормейстрĕ.
Кун-çулĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Çемье
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Арăмĕ — Анастасия Львовна Мигуськина, юрăç, Чăваш АССР тава тивĕçлĕ артисчĕ.
Пултарулăх ĕç-хĕлĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Г. С. Лебедев — Чăваш Енри чи паллă та халăх юратнă композиторсен пĕрри.
Паллă (тĕп) ĕçĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Пултарулăхăн тĕп пайĕ — юрăсем; Герман Степанович 400 юрăна кĕвĕленĕ. В. Давыдов-Анатри, А. Алга, А. Эсхель, И. Ивник, И. Тукташ, П. Хузанкай, В. Урташ, Г. Ефимов, А. Катай, В. Веселов, Н. Ваçанка, Г. Харлампьев, И. Малагай, Н. Евстафьевй, А. Калкан, Уйăп Мишши, А. Лукин, П. Халапсин, Стихван Шавли, Гр. Краснов, А. Новиков, Г. Айхи, А. Пономарёв, П. Градов тата ытти поэтсен сăввисене кĕвĕленĕ.
Хор валли çеç
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- И. Тукташ: «Савниҫӗм» (Любимая)
- И. Ивник: «Юрӑҫсем», "Кил ҫуммийӗн, сад ҫуммийӗн"
- А. Эсхелm: «Сӑпка юрри», «Пахчана ирех эп тухрӑм»
- В. Давыдов-Анатри: «Эпир пурте ӗҫченсем», «Кӗтсе ил, савниҫӗм»
- В. Веселов: «Атӑл ҫинче», «Шупка уйӑх шуса тухрӗ»
- Гр. Краснов: «Ҫӳлтен ҫуле»
- П. Градова: «Шупашкар пристанĕ»
Романссем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Автор пухăмĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «Тӑван ҫӗршыв юррисем», Шупашкар, 1954.
- «Тӑван ҫӗршыв ялавӗ», Шупашкар, 1959.
- «Чаплӑ ӗмӗр ҫыннисем», Шупашкар, 1967.
- «Пӗрле ӳснӗ тантӑшсем», Шупашкар, 1976.
- Хорсем. — М.: Советский композитор, 1976.
Обработки
[тӳрлет | кодне тӳрлет]40 яхăн
Халăх юррисене çырни
[тӳрлет | кодне тӳрлет]150 яхăн
Вокал-ташă сюитисем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- А. Эсхель сăввисем çине:
- «Праздник в колхозе», 1955;
- «Приглашаем на свадьбу», 1957;
- «Родная Чувашия», 1960;
- «Наша весна», 1961;
- П. Ялкир сăввисем çине: «Тĕлпулу», 1964;
- халăх сăмахĕсем: «Чăваш рапсодийĕ», 1967;
- В. Давыдов-Анатри тата А. Эсхель сăввисем çине:
- «Палăк», 1967;
- «Кай, кай Ивана», 1970;
- А. Пономарёв тата П. Маштков сăвви: «Чăваш тĕррисем», 1970;
- В. Давыдов-Анатри сăвви:
- «После трудового дня», 1972;
- «Акатуй», 1974.
Хор тата вокал пултару ĕçĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Чăваш патшалăхĕн юрăпа ташă ансамблĕ валли:
- «Çĕр пин юрă çĕр-шывĕнче»
- «Атăлпа тăвалла»
- «Атăл çинчи асамат»
Симфони оркестрĕ валли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]«Мăнаçлă марш», 1935 (пĕрремĕш выляни — Шупашкар, утă, 29 - 1935 ç., дирижёр С. Габер)
Вĕрсе каламалли йывăç инструменчĕсен квартечĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Чăваш халăх темисемпе прелюди тата фугăсем, 1935 (пĕрремĕш выляни — Шупашкар, утă, 29 - 1935 ç.)
Сĕрме купăс, виолончель тата фортепиано валли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]«Колхоз хĕрĕсем», 1947
Фортепиано валли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Ача-пăча пьеси, 1934
Баян валли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Вокал-ташă сюитисем валли. «Чăваш ташши»
Спектакльсем валли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Чăваш академи театĕнчре:
- П. Осипов. «Тӑван ҫӗршывра» (В родном краю), 1945
- А. Алга. «Юратсан» (Когда полюбишь), 1949
- И. Туташ, М. Белов. «Хурӑнлӑ ҫулпа» (По берёзовому тракту), 1958
- Г. Харлампьев. «Саврӑм эпӗ каччӑна» («Сердце девичье»), 1959
- А. Новиков. «Тусӑм, саншӑн мар-и» (Не для тебя ли, милая), 1959
- Г. Пласкин. «Семафор уҫӑлсан» (Семафор открыт), 1961
- Г. Краснов. «Хӑмла» (Хмель), 1974
- Çамрăксен театрĕнче:
- А. Васильев (Х. Уяр). «Шурча таврашӗнче» (Тенета), 1972
- Чăваш республикин пукане театрĕнче:
- М. Ухсай. «Теллей ҫулӗ» (Дорога счастья), 1949
- М. Ухсай. «Тамаша», 1956
- С. Павлов. «Маленький охотник», 1956
- С. Павлов. «Дед мороз»
- С. Павлов. «Аленушкин концерт»
- С. Павлов. «Заяц и лиса»
- С. Павлов. «Пурнӑҫ чечекӗ» (Цветок жизни)
- С. Павлов. «Песня о любви», 1968
- Е. Сперанский. «Краса ненаглядная», 1972
- М. Юхма. «Хӗвел тӗрри», 1976
- М. Юхма. «Пӳрнескепе унӑн тусӗсем», 1977
Пĕтĕм халăхăн чун кăмăлне Чăваш Енĕн гимнĕ пулса тăнă Илле Тукташ сăввисем çине кĕвĕленĕ «Тӑван ҫӗршыв» (Песня о Родине) юрăпа кĕрсе юлнă[2].
Чыславсемпе парнесем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ЧАССР ӳнерĕн тава тивĕçлĕ ĕçченĕ (1945)
- РСФСР ӳнерĕн тава тивĕçлĕ ĕçченĕ (1970)
- ЧАССР Аслă Канашĕн Президиумĕн Хисеп хучĕ (1940, 1963, 1974)
- Чăваш АССР Министрсен Канашĕн тата ССКП обкомĕн хисеп хучĕ (1973)
- Медаль «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»
- Медаль «За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»
- Значок Министерства культуры СССР «За отличную работу» (1957, 1967)
- Значок «Отличник культурного шефства над селом» (1977)
- Чăваш АССР Каçалăк Хисеп кĕнеки (1957)
Астăвăм
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Шупашкарта композитор пурăннă çурт çине (24 ç., К. Маркс урамĕ) астăвăм хăмине çыпăçтарнă. Г. Лебедев ятне Чăваш наци лицей-интерната панă (Шупашкар).
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Ю. А. Илюхин, "Композиторы советской Чувашии", Шупашкар, 1978, стр. 128—137.
- Листопад Ю. Çурхи тĕнче вăраннă чух / Ю. Листопад // Ялав. – 2003. – № 4 – С. 111-113.
- Харитонов В. Тăван çĕршыв çинчен / В. Харитонов // Хатĕр пул. – 1983. – № 4 – С. 23-24.
- Герман Лебедев // Илюхин Ю. Композиторы Советской Чувашии / Ю. Илюхин. – Чебоксары, 1982. – С. 133-142.
- Илюхин Ю.А. Лебедев Герман Степанович / Ю.А. Илюхин // Краткая Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2001. – С. 244.
- Илюхин Ю.А. Мастер хорового письма / Ю.А Илюхин // Советская Чувашия. – 1983. – 28 апр.
- Лукин Ф. Певец земли родной / Ф. Лукин // Молодой коммунист. – 1973. – 26 апр.
- Лукин Ф. Песни его любимы народом / Ф. Лукин // Советская Чувашия. – 1963. – 11 мая.
- Харитонов В. Кто с песней по жизни шагает / В. Харитонов // Молодой коммунист. – 1963. – 28 апр.
- Ходяшев В. Герман Лебедев - солнечный композитор / В. Ходяшев // Чебоксарские новости. - 1993. – 17 нояб.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Пайăр çынсем, алфавитпа
- Мусăкçăсем, алфавитпа
- Хусан кĕпĕрнинче çуралнисем
- Шупашкарта вилнисем
- «Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче хастар ĕçленĕшĕн» медальпе чысланисем
- РСФСР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕсем
- Википеди:Мусăкçă пирки портретсăр статьясем
- ССРП композиторĕсем
- Чăваш композиторĕсем
- Акан 28-мĕшĕнче çуралнисем
- 1913 çулта çуралнисем
- Нарăсăн 3-мĕшĕнче вилнисем
- 1980 çулта вилнисем
- Чăваш Енре вилнисем