Чăваш (этноним)

Чăваш (нумайлă хисепре чăвашсем) — чăвашсем хăйсене хăйсем чĕнмелли сăмах, этноним (эндоэтноним). Ытти халăхсем ку тĕлĕшпе усă куракан сăмахсем те (экзоэтнонимсем) ытларах чухне çакна çывăх, харпăр чĕлхен фонетикине кура çеç кăштах уйрăлса тăма пултараççĕ.

Этнонимсене асăннă чухне вырăс чĕлхинче ытларах чухне нумайлă хисеппе усă кураççĕ, мĕншĕн тесен пĕрреллĕ хисепре несĕл категорийĕн витĕмĕ пур — арçынсемпе хĕрарăмсене тĕрлĕрен асăнма тивет. Чăваш чĕлхинче кунашкал нуша çук та, çавăнпа пĕрреллĕ хисепрех калама пулать.

Чăвашсене ытти халăхсем епле калани (экзоэтнонимсем)

1. Çармăссем (улăхри) — чуваш, кукмарий, шкелӱм (пурте — пĕрреллĕ хисепре).
2. Вырăссем — чуваш (арçынсене), чувашка (хĕрарăмсене), чуваши (нумайлă хисепре).
3. Тутарсем — чуаш, чуашлар (нумайлă хисепре)
4. Пушкăртсем — сыуаш, сыуаштар (нумайлă хисепре)
5. Ирçесем — ветьке, ветькеть (нумайлă хисепре).

Калас пулать, пушкăртсем усă куракан экзоэтноним, хăй евĕрлĕ пек туйăнать пулсан та, кăсăклă мар. Мĕншĕн тесен пушкăртсем яланах тутарсен [ч] сассине [с] пек калаççĕ. Регулярлă майпа. Пушкăртсен чĕлхинче [ч] сасă çук.

Каçăсем

• Аçтахар Плотников: Ҫӑваҫӑ, ҫӑваҫ, чӑваш?
• О первом упоминании названия «чуваши» вместо исторического «волжские болгары» в летописи и фальшивой карте.
• Владимир Болгарский: Этимология этнонимов «чуваш» и «болгар» лежит на поверхности, или как подать народу его историю.
• Тема: сопоставление этнонимов чуваш - табгач.
• Лингвофорум. Тема: Ещё раз об этнониме "чăваш" (чуваш, чуаш, чюваш и т. д.).

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.