Вăрманкас (Алексеевски районĕ)
Ял
Вăрманкас
|
Вăрманкас (тут. Вурман Касы, выр. Вурман Касы) — Тутарстанăн Алексеевски районĕнчи 1950-мĕш çулсемччен пулнă ял. Кайран вăл Куйбышев шыв усравĕ тĕпне юлнă. (Ун чухне ăна "Шукăль шыв усравĕ тенĕ" Алексеевски районĕнчи кунашкал ялсем:
- Вăрманкас
- Солонцы (ялăн чăвашла ячĕ пулни-пулманни паллă мар)
- Чăваш Культури
Çак пулнă ялсен координачĕсем те халлĕхе паллă мар.
Тавралăх
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Ял тытăмĕ, йышĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Тутарстанти Алексеевски районĕнчи чăваш ялĕсен йышĕн пĕр версийĕ ак çапла: Ерыкла, Пӳлер (Билярск), Ҫӑлкуҫ (Родник), Чӑваш Майни (Чувашская Майна), Чикан Пӑлак (Тиганбуляк), Шеме (Шама)[1].
Çăлкуçра ак çапла каланă:
Ҫӑлкуҫри текст(выр.)По плану чувашские посёлки Солонцы, Вурман-Косы и Чув. культура Алексеевского района (всего 126 дворов) должны были переселить в с. Ромодан.<Куçару: План тăрăх Солонцы, Вăрманкасси, Чăваш Культури текен чăваш ялĕсене (мĕнпурĕ 126 кил) Ромодан текен яла куçармалла пулнă.>
Чăннипе вара куçса каясси урахларах пулса иртнĕ[2][3]:
Ҫӑлкуҫри текст(выр.)«Нашу семью переселили в 1953 г. из чувашского п. Вурман-Косы, но не в Ромодан, а в Савинский посёлок (на границе с Алькеевским районом), где жили наши родственники, - рассказывает Константин Максимов. - Я сам в армии был, мне сестра рассказывала, что большинство жителей Солонцов переехали в с. Лебедино, часть в Ромодан, другие в Савинский посёлок, некоторые вернулись на историческую родину - в Чувашию. Старались переселяться поближе к своим. На переезд уходило не меньше месяца. Тем, кто далеко переезжал, дома не перевозили, а выплачивали компенсацию.<Куçару: Пирĕн килйыша 1953-мĕш çулта Вăрманкасран куçарчĕç, анчах Ромодана мар, Элкел районĕ çумĕнчи Савинские, унта пирĕн тăвансем пурнатчĕç, — тет Константин Максимов, — эп хам салтакраччĕ, тăван каласа пачĕ, Солонцы текеннин çыннисем Лебедино ялне куçнă, хăшĕсем Ромодана, тата теприсем Савинские. Историлле тăван çĕршыва, Чăваш Ене, таврăнакансем те пулнă. Тăвансем патне çывăхарах вырнаçма тăрăшнă. Куçасси пĕр уйăхран кая мар вăхăтра иртнĕ. Аякка куçакансем çурт куçарассипе аппаланман, компенсаци илнипех çырлахнă.>
Малалалла çапла каланă:
Ҫӑлкуҫри текст(выр.)Недовольные, конечно, были. Не хотелось из обжитых мест переселяться. Ведь даже при обычном переезде что-то теряется или ломается, а тут такое! Были те, кто недавно построил новые дома, двух лет не успели пожить спокойно и опять строиться пришлось, уже на новом месте… Но мы были вынуждены переехать, не тонуть же! Да и государственную политику тогда поддерживали беспрекословно. Ни домов, ни производственных помещений, ни колхозных строений – ничего под водой не осталось, кроме погребов, колодцев, да разве что колышков каких. Всё, что не перевезли, снесли подчистую».<Куçару: Кăмăлсăррисем паллах пулнă. Хăнахнă вырăнтан куçасси савăнтарман. Ахаль куçнă чухне те мĕн чуль япала çухалать, кунта вара ак мĕнле! Хашĕсем нумаях пулмасть çеç çĕнĕ пÿрт лартнă, икĕ çул та иртмен — каллех куçмалла! Ара, шыв айне путса вилейместĕн вĕт! Çапах та патшалăх политикинчен çынсем иртме шутламан. Куçнă чухне ним те вырăнта хăварман. Нӳхрепсем, пусăсем юлнă, анчах ыттине, турпас таранччен, йăлт пĕрле илнĕ.>
Паллă çынсем тата ытти харкамлăхсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Научный отчет по проекту "Чуваши Приволжского округа". Чебоксары, 2002. 192 с.
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ВОВ виртуаллă музейĕ (вырăсла)
- Аслă Мами ялĕн историйĕ (вырăсла) 2016 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ..
- Канаш ялĕн историйĕ (вырăсла) 2020 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче архивланӑ..
- Куславкка ялĕн историйĕ (вырăсла) 2017 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ..
- Кивĕ Пăрăнтăк историйĕ (вырăсла) 2020 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ..
Тутарстанăн Алексеевски районĕнчи пурăнан вырăнсем |
|||
---|---|---|---|
Район центрĕ: Алексеевски |
Ку Тутарстан географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |