Вăтăркăр
Вăтăркăр — (утуркур) V-VII ĕмĕрсенче Танпа Кубань хушшинчи хирсенче куçса пурăннă тухăç пăлхарсен йăхĕ. Атăл ĕмпӳн Ирнак ятлă ывăлĕ ертсе çӳренĕ йăхран пулса кайнă[1].
Кун-çулĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]VI ĕмĕрте кăтăркăр текен анăç пăлхарсен йăхĕпе вăрçса пурăннă пулнă. 568 çул патнелле Тĕрĕк хаканлăхĕн йышне кĕнĕ пулнă[2]. 633 çулта аварсемпе çапăçнă хыççăн хăтăлса юлнă кăтăркăрсем вăтăркăрсемпе пĕрлешеççĕ.[3] 670 çулта хасарсем вăтăркăрсене çапăçура çĕнтернĕ хыççăн вăтăркăр халăхĕ темиçĕ ушкăна пайланса каять. Пĕр ушкăнĕ 679 çулта Тан шывĕ урлă каçса Висантти ĕмпӳлĕхĕн Месĕй и Хăраккĕй ятлă тăрăхĕсене ярса илсе Пĕррĕмĕш Пăлхар патшалăхне йĕркелет[4]. Тепĕр ушкăнĕ Атăлпа Чулман Атăл хушшинче Атăлçи Пăлхар патшалăхне йĕркелесе ярать.
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ Хасар кун-çулĕ (вырăсла) 2009 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ.
- ^ Тĕрĕксен пулса кайнипе авар тапăнăвĕ (вырăсла)
- ^ Л. Н. Гумилёв Древняя Русь и Великая степь.
- ^ Кун-çул (вырăсла) 2019 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ.
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет] Хунсем |
||
|---|---|---|
| Импери | Тĕп хула — Гунигард
Гунналанд • Джидан • Кавказ Хун Енĕ
|  |
| Тытăмçăсем |
Паламар (360—378) • Балтазар (378—390) • Улдин (390 — до 409 или 410) • Донат (412-чен) • Харатон (412 тĕлн.) • Октар (430-чен) • Руа (434-чен) • Айбарс • Мундзук (390—434) • Бледа (434—444) • Атăл (434—453)
| |
| Вăрçă ĕçĕ |
гот-хун • хун-дан • хун-рим • хун-висанти • хун-перс • Хун-китай
| |
| Каланисем | ||
| Çыхăннă темăсем | ||
| Çав. пекех: Евразири юркăнсем • Ант пĕрлешĕвĕ • Скиф Ен • Ойум • Гог тата Магог • Гунор тата Магор • Авитохол • 535—536 çулсенче сивĕтни | ||
</noinclude>