Лисина Ева Николаевна
Ева Лисина | |
![]() | |
Çуралнă чухнехи ят: | Лисина Ева Николаевна |
---|---|
Çуралнă вăхăт: | 1939, утă, 26 |
Çуралнă вырăн: | Чăваш АССР Патăрьел районĕ Именкасси |
Ĕçлев тĕсĕ: | çыравçă, тăлмач |
Жанр: | калав, юмах, повеç, пьеса |
Ĕçсен чĕлхи: | чăваш, вырăс |
Чыславсем: |
![]() |

Ева Николаевна Лисина (1939 çулхи утă, 26, Патăрьел районĕ, Именкасси ялĕ) — сӑвӑҫӑ, проза ӑсти, драматург, куҫаруҫӑ, СССР ÇП пайташĕ (1988).
Митта Ваçлей парнин лауреачĕ, Совет Союзĕнчи чи лайăх ача-пăча кĕнеки конкурсĕн çĕнтерӳçи, Библи куçаруçи[1][2]
Биографи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
1939 çулхи утă уйăхĕн 26-мĕшĕнче Чăваш Енĕн Патăрьел районне кĕрекен Именкасси ялĕнче вĕрентӳçĕ килĕнче çуралнă. Мускав ял хуçалăх Тимирязев ячĕллĕ академийĕнче агроном-биолога вĕренсе тухнă. Мускав патшалăх университечĕн ботаника садĕнче, Мускаври ютçĕр чĕлхисен литература библиотекинче, Щепкин ячĕллĕ театр училищинче вĕрентӳçĕре ĕçленĕ, Театр институтĕнче пулас чăваш артисчĕсене чăваш чĕлхипе литературине вĕрентнĕ.
1994 çултанпа Шупашкарта пурăнать. 1991 çулта "Нимĕç хумĕ" радиостанци (ФРГ, Кельн) ирттернĕ конкурсра 1683 калав хушшинче "Çăкăр чĕлли" калавĕпе çĕнтерӳçĕ ятне тивĕçнĕ.[3]. Асăннă калав тăрăх ăнăçлă радиопьеса (нимĕçле) йĕркеленĕ.
1990-2009 ҫҫ. Библи куçарас ӗҫре тимленӗ.2009 ҫ. Библи пичетленсе тухнӑ
Г.Н. Айхи сăвăçпа Луиза Юманкка ( илеме вăйлă туякан хăй тĕллĕн вĕреннĕ ӳкерӳçĕн) йăмăкĕ.
Пултарулăх ĕçĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Ева Лисина чăвашла тата вырăсла çырнă нумай калав, юмах, повеç, пьеса авторĕ. Чăвашла А.Н. Островский, Э. де Филиппо, П.Гаринеи, Ю. О’Нил тата ытти çыравçă хайлавĕсене куçарнă.
«Çăкăр чĕлли» калав чи палли. Вăл Вăрçă хыççăнхи çулсенче выçăпа вилнĕ Çĕньял ачисене асăнса 1970 çулта çырнă. Калава нумай ют чĕлхе çине куçарнă.
- шведла: Eva Lisina. Ett stycke bröd /Çăкăр чĕлли). (А. Бэкстрём куçарнă, Финляндири «Horisont» журналта 2007-01 тухнă)
Пичетленсе тухнă кĕнекисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Е. Лисина – 14 кӗнеке авторӗ. Вӗсем хушшинче:
- Сказки (1969)
- Çĕньял ачисем Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта. (Дети Синьяла, 1971, 1977, 2005) ISBN 5767014027,
- Дети Синьяла Архивленĕ 17 Авӑн уйӑхӗн 2021 çулта., Инна Сергеева куҫарнӑ, Мускав, «Детская литература» 1977
- Хĕле кĕрес умĕн Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта. (Накануне зимы, 1974)
- Хупах хăлха Илюк Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта. (Лопоухий Илюк Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта., 1979, 1986)
- Тепĕр çул та килетпĕр Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта. (Мы вернемся, 1989)
- Пăркка мучи калавĕсем Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта. (Рассказы дедушки Пркка, 1991)
- Çăкăр чĕлли Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта. (Кусок хлеба, 1994) ISBN 5767007640
- Христос Çуралнă Çĕр (Ночь Рождества Христова, 2000)
- Улăхпи Архивленĕ 23 Ҫурла уйӑхӗн 2018 çулта. (Луговая, 2002)
- Sånger från Nedre Tjuvasjien. (Анатри чӑваш юррисем) «Ариель» 2017, шведла. тата ыт. те.
Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Афанасьев, П. Лисина Ева Николаевна // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Чебоксары, 2006. – С. 236-237.
- Афанасьева, Е. Р. Психологическое раскрытие характера героя в прозе Евы Лисиной / Е. Р. Афанасьева // Международная научная конференция "Чувашский язык и современные проблемы алтаистики" (27-28 февр. 2009 г.) : в 2 ч. – [Чебоксары], 2009. – Ч. 1. – С. 83-84.
- Данилова, Г. Дороги, которые не выбирают / Г. Данилова // Лик Чувашии. – 1994. – № 3. – С. 3-5.
- Карсакова, Л. Живая энергия любви / Л. Карсакова, Л. Сергеева // Лик Чувашии. – 1997. – № 2. – С. 142-143.
- Лисина Ева Николаевна // Батыревская энциклопедия. – Чебоксары, 2005. – С. 128.
- Лисина, Е. Н. «Тӑван чӗлхе тухья мар, арчара упраймӑн» : [аса илӳсем] / Е. Н. Лисина ; пичете Н. Осипова хатӗрленӗ // Тӑван Атӑл. – 2012. – № 1. – Прил.: с. 3-13. – (Сунтал).
- Лисина, Е. Н. "Эп ял учителӗсене юратакан ҫын" / Е. Н. Лисина ; Р. Кудряшова калаҫнӑ // Халӑх шкулӗ = Нар. шк. – 2009. – № 4. – С. 61-63.
- Лисина, Е. Н. Ева Лисина: Я привыкла много работать / Ева Лисина ; беседовала Р. Кириллова // Совет. Чувашия. – 2010. – 22 апр. – С. 1, 5.
- Петрова, В. Йывăрлăха парăнман хĕрарăм / В. Петрова // Чăваш хĕрарăмĕ. – 2005. – 24-30 раштав (№ 51). – С. 2.
- Смирнова, Н. Ева Лисина: "Турӑ мана пулӑшрӗ" / Н. Смирнова // Хыпар. – 2009. – 29 утӑ. – С. 4.
- Такач, М. Из опыта перевода рассказа чувашской писательницы Евы Лисиной «Кусок хлеба» на венгерский язык / М. Такач // Вестник Чувашского государственного педагогического университета им. И. Я. Яковлева. – 2016. – № 4. – С. 73–78.
- Такач, М. Несколько заметок о творчестве чувашской писательницы Евы Лисиной / М. Такач // Ашмаринские чтения. – Чебоксары : Изд-во Чуваш. ун-та, 2016. – С. 13–15.
- Титова, Н. Ева и Библия / Н. Титова // Чебоксар. новости. – 2010. – 12 авг. – С. 3.
- Фомин, Э. В. Чувашская литература в авторском переводе на русский язык / Э. В. Фомин // Переводческий дискурс: междисциплинарный подход : материалы III Междунар. науч.-практ. конф., г. Симферополь, 25–27 апр. 2019 г. – Симферополь, 2019. – С. 409–413.
- Яковлев, Ю. В. Лисина Ева Николаевна / Ю. В. Яковлев // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2008. – Т. 2 : Ж-Л. – С. 452.
- Яковлев, Ю. В. Ева Лисина : пултару тӗнчи / Ю. В. Яковлев ; [В. В. Никифорова ред.]. – Шупашкар : ЧПГӐИ, 2012. – 74 с.
- Takács, M. Eva Liszina: Egy darab kenyér : Egy csuvas novella magyarra fordításá nak tapasztalatai / М. Takács // Forrás. – 2016. – № 11. – O. 137–152. [1][1] Архивленĕ 21 Ҫурла уйӑхӗн 2019 çулта.
- ^ Чувашская энциклопедия: Лисина Ева Николаевна
- ^ Культурное наследие Чувашии: Лисина Ева Николаевна
- ^ Deutsche Welle. History. 1990s Архивленĕ 16 Пуш уйӑхӗн 2008 çулта. — акăлчанла
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- «Çăкăр чĕлли» — Ева Лисинăн паллă калавĕ.
- Traducción de la Bibla al chuvasha Ева Лисина Библине чăвашла куçарни çинчен, испанла.
- Ева ЛИСИНА. Исповедь переводчика. Эссе
- Культурное наследие Чувашии
- Литературная карта Чувашии Архивленĕ 25 Кӑрлач уйӑхӗн 2018 çулта.
- Книга года = Ҫулталӑк кӗнеки Архивленĕ 29 Ҫурла уйӑхӗн 2017 çулта.
- Пайăр çынсем, алфавитпа
- Çыравçăсем, алфавитпа
- Чăваш Енре çуралнисем
- Патăрьел районĕнче çуралнисем
- «Чăваш Республики умĕнчи тава тивĕçлĕх» орденĕн медалĕпе чысланисем
- Çыравçăсем пирки Викивулавăш каçисĕр статьясем
- Митта Ваçлейĕн премин лауреачĕсем
- Тăлмачсем, алфавитпа
- Чăваш çыравçисем
- ССРП тăлмачĕсем
- Раççей тăлмачĕсем
- Чăваш тăлмачĕсем
- Чăваш Енĕн паллă çыннисем
- Раççей çыравçисем
- 1939 çулта çуралнисем
- Утăн 26-мĕшĕнче çуралнисем
- Халĕ пурăнакансем