Чукун çул
Чукун çул транспорчĕ - пассажирсене тата тиевсене рельсран тунă çулсем тăрăх туртса çӳрекен транспорт тĕсĕ.
Чукун çул[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Чукун çул тени çĕр (е кĕпер, тоннель, эстакада) çине рельссем хурса транспорта çӳреме юрăхлă çула пĕлтĕрет. Чукун çул пĕр е юнашар вырнаçтарнă темиçе çулран тытăнса тăрать.
2006-мĕш çул тĕлне Раççейри чукун çулсен тăршшĕ 85100 км, трамвай çулĕсен - 2800 км, метрополитенăн - 440 км пулнă.
Истори[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Чукун çулсене XIX ĕмĕр пуçламăшĕнче Англире, Бельгинче тата Францинче тума тытăннă.
10 000 км вăрăмрах чукун çуллă çĕршывсем:
[1].
Ытти çĕр-шывсемпе çыхăнман чукун çул системисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Австрали
- Гайана
- Израиль[çăлкуç?]
- Индонези
- Куба
- Мадагаскар
- Мьянма
- Çĕнĕ Зеланди
- Панама
- Суринам
- Тайвань
- Фиджи
- Филиппинсем
- ЦАР
- Шри-Ланка
- Ямайка
- Япони
Чукунçулсăр патшалăхсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Антигуа тата Барбадуа
- Афганистан
- Багам утравĕсем
- Барбадос
- Бахрейн
- Белиз
- Буркина-Фасо
- Бурунди
- Бутан
- Вануату
- Гвиней-Бисау
- Гренада
- Доминика
- Хĕвеланăç Сахара
- Исланди
- Йемен
- Кабо-Верде
- Катар
- Кипр
- Кирибати
- Комор утравĕсем
- Лесото
- Ливи
- Маврикий
- Мальдив утравĕсем
- Мальта
- Мартиника
- Маршалл утравĕсем
- Микронези
- Папуа Çĕнĕ Гвиней
- Руанда
- Самоа
- Сан-Томе тата Принсипи
- Сейшел утравĕсем
- Сент-Винсент тата Гренадинсем
- Сент-Китс тата Невис
- Сент-Люси
- Тимор
- Тонга
- Тринидад тата Тобаго
- Тувалу
- Палау
- Чад
- Экваторти Гвиней.
-
Ван Гог
-
Савицкий Константин. Чукун çула майлани
-
Иннесс Джордж. «Лакванна айлăмĕ»
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ CIA World Factbook 2018 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.
Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Чукун çул Викиампарта? |
- Чукун çул транспорчĕн кун-çулĕ
- Чукун çул куçарăвĕсен схеми
- Тĕнчери Чукун çулсен порталĕ 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- «Паровоз ИС». Раççей чукун çул порталĕ*
- «Железные дороги мира» журналăн электронла версийĕ 2007 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
- «Вестник ВНИИЖТ» журналăн электронла версийĕ 2007 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.
- Журнал «Локомотив» 2010 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче архивланӑ., Журнал «Вагонный парк» 2011 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 16-мӗшӗнче архивланӑ.
- Тĕнчери Чукун çулсен чи кăсăк маршручĕсем 2011 ҫулхи Ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ.
- Планетăн 10 капăр чукун çул маршручĕсем 2014 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.
- Латин Американ хурçă магистралĕсен ассоциацийĕ (испанла тата португалла) 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ.