Шурту
Ял
Шурту
Шурту
|
Шурту - Саратов облаçĕнчи ял. Чăвашсем пурăнаççĕ. Чи çывăхри чăваш ялĕ — Ĕшнеуй. Вăл кунтан икĕ çухрăмра çеç.
Географи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Шурту- самаях пысăк ял, вăл çӳллĕ сăртăн кăнтăр енчи хӳттинче, пысăк мар юханшывăн икĕ çыранĕнче сарăлса ларать. Вăл пысăк, ытти чăваш ялĕсенчен питĕ татăлса, вырăссем хушшинче ӳссе ларнă ял. Ку таврара татах та чăваш ялĕсем пур: Ăвăс, ăна урăхла Аптул теççĕ. Ку ялта пурĕ 68 кил. Вăл Яковлевка текен ялсоветне кĕрет. Касанла ятлă пысăк чăваш ялĕ пур. Унта пилĕкçĕр ытла кил. Шуртупа юнашарах тепĕр пысăк чăваш ялĕ- Ĕшнеуй.
Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Шуртусем ĕлĕкрен-авалтан Илем шывĕ хĕрринчи ялсемпе çыхăну тытнă. Ку тăрăхри чăвашсемпе пĕрле Шуртусем те питĕ йышлăн куçса кайнă. Çак тăрăхри чăвашсем çинчен Д. А. Архипов "Константинопольри чăвашсем" ятлă историллĕ повеçре çырса кăтартнă. XIX ĕмĕрте чăвашсем епле тата мĕншĕн Турцие куçса кайнине И. И. Одюков профессор хăйĕн 1965 çулта Шупашкарта пичетленсе тухнă "Чувашские народные песни социального протеста и революционной борьбы" кĕнекинче питĕ лайăх ăнлантарса панă:
"Усиление крепостного гнета, жестокая эксплуатация колониальных народов Среднего Поволжья и Сибири, отторжение монастырями и церквями земель, насильственное крещение, сопровождаемое национального достоинства, насильственное переселение в русские деревни, аресты, ссылки отказавшихся от крещения на каторгу, насильственное крещение под угрозой оружия, поборы со стороны служителей культа, запрещение старинных обрядов, обычаев, веры, уничтожение старых культовых мест и т.д. вывало со стороны чувашей острый протест против политики царизма. В условиях насильственной русификации и христианизации переселение из центральных районов в Сибирь и другие места, переход в магометянство, переселение за границу, в частности в Турцию, имело значение социального протеста". |
Паллă çыннисем тата ытти харкамлăхсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Ласса Хĕлипĕ (Аникин Филипп Лазаревич) (1881-1974), — патша саманинчи чăваш сăвăçи.
- Идобаев Афанасий Тихонович (1910-?) — çар хирургĕ[1].
- Идобаев Федор Гордеевич (1918-20.02.1945) — гвардири хĕрлĕ çарçă[2].
Ласса Хĕлипĕн "Шурăту ялĕсем" сăвви (1907)[3]
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Пирĕн ял шур ту айĕнче
- Ту сулхăнĕ ăшĕнче,
- Шурăту халăхĕ вĕренмен,
- Вĕрентекене итлемен,
- Пурăна киле куртăмăр,
- Ăнлă çынсем пултăмăр,
- Пирĕн ăнлă пуласси —
- Чăвашла çыру вуласси.
- "Хусан чăваш хулинче,
- Вĕреннĕ çынсем хушшинче,
- Чăвашла хаçет кăларчĕç,
- Тĕттĕме хăваласа ячĕç;
- Чăвашла хаçет янăшăн,
- Пире çутта кăларнăшăн
- Мĕн каласа тав тăвар?
- Епле майпа пулăшар?
- Пулашу кирле пулсассăн,
- Пире çыру ярсассăн
- Пулашма хатĕр тăрăпăр,
- Ыйтнине тума тăрăшăпăр.
- Ялпа пĕрле пухăнса
- Чăвашла хаçет вуласа,
- Ялăмăр хуйхи пĕтрĕ,
- Ĕмĕтленнĕ ĕмĕт çитрĕ,
- Хура чăваш та сисрĕ.
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ Енжаева, Ольга. Вестник района — 16.10.2018
- ^ гвардии красноармеец Идобаев Федор Гордеевич
- ^ "Хыпар" хаçат, 1907, февралĕн 11-мĕшĕ.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Касанла пирки кĕске информаци.
- Касанла пирки информаци. 2017 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 19-мӗшӗнче архивланӑ.
- Саратов облаçĕнчи Ĕшнеуй.
Ку Сарăту облаçĕн географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |
Пасарлă Карабулак районĕнчи пурăнан вырăнсем |
||
---|---|---|
Район центрĕ: Пасарлă Карабулак |
- Шаблонсенче тӑтӑш тӗл пулакан аргументсемпе усӑ куракан старницӑсем
- Страницы с некорректными тегами координат
- Число мар formatnum аргументлӑ страницӑсем
- Пурăнан вырăнсем, алфавитпа
- Халăх йышне кăтартман пурăнан вырăнсем
- Пасарлă Карабулак районĕнчи пурăнан вырăнсем
- Сарăту облаçĕ
- Чăвашсем
- Страницы, использующие расширение Kartographer