Мăн Нухай Урти — Википеди

Мăн Нухай Урти, çавăн пекех Пысăк Нухай Урти^[1] — Ылттăн Урта унтан Нухай Урти те арканса пынă майăн çуралнă патшалăхсенчен пĕри.

Вуламалли

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вадим Трепавлов Малая Ногайская Орда. Очерк истории // Тюркологический сборник. 2003−2004: Тюркские народы в древности и средневековье. — М. : Восточная литература, 2005. — С. 273−311.
Григорьев В. В. [Рецензия на:] Вельяминов-Зернов В. В. Исследование о касимовских царях и царевичах. Ч. 1. СПб., 1863 // День. — № 29.
Шишкин Н. И. Симеон Бекбулатович, царь Касимовский // Русская старина. — 1888. — № 6. — С. 587.
Шишкин Н. И. История города Касимова с древнейших времён:
- 1-мĕш кăларăм. — Касимов, 1888.
- 2-мĕш тÿрлетнĕ тата туллилетнĕ кăларăм. — Рязань: Типо-Литография Н. Д. Малашкина, 1891.
- Ытти кăларăмсем: Рязань, 1999; Рязань, 2001.
Гагин И. С. Краткая сложность о Касимовских царях татарских и памятниках с их времён существующих (публ. М. Крейтон) // Труды Рязанской учёной архивной комиссии за 1901 год. — Т. XVII. — Вып. 3. — Рязань, 1902.

Асăрхавсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

^ Трепавлов В. В. История Ногайской Орды. — М.: Восточная литература, 2002.

Каçăсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Судьба Ногайской Орды] — Марсель АХМЕТЗЯНОВ, доктор филологических наук."Звезда Поволжья" №33-37, 2004г
Исхаков Д. К вопросу об этносоциальной структуре татарских ханств (на примере Казанского и Касимовского ханств XV-сер. XVI вв.) 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.

п • с • т Ылтăн Урта ванчăкĕсем
Шурă Урта:^[1] Мăн Урта \| Хусан ханлăхĕ \| Касимов ханлăхĕ \| Крым ханлăхĕ \| Аçтăрхан ханлăхĕ Синкер Урта:^[1] Нухай Урти: Мăн · Кĕçĕн \| Çĕпĕр ханлăхĕ \| Узбек ханлăхĕ: Бухара · Хива · Коканд \| Казах ханлăхĕ: Аслă · Вăта · Кĕçĕн жузсем ^ ¹^тата² Историксен пайĕ Шурă тата Синкер Урта территорисем пирки урăхла шухăшлаççĕ. Монгол империн ванчăкĕсем \| Чингизидсем \| Раççейĕн территори-политикăллă экспансийĕ \| Раççей кун-çулĕ \| Казахстан кун-çулĕ \| Тутарстан \| Пушкăртстан \| Вăтам Ази

п • с • т Тĕрĕк-монгол кăкĕнчи этноссем тата йăхсем
Дагестан чĕлхиллисем	Кайтаксем*

Индо-иран чĕлхиллисем	Моголсем • Хазарейсем • Чараймаксем (Джемшидсем • Фирузкухсем • Таймани • Теймури • Аймак-хазара)

Тахçанхисем	Аварсем (Секейсем) • Алты чуб (Чубань • Чуюе • Чумсем • Чумугунь • Шато • Ашидэ • Басмылсем • Баяндыр (Берендейсем) • Баятсем • Шурă хунсем* • Гаоцзюй • Гуенсем • Хунсем • Дашти-кăпчак узбекĕсем • Динлинсем • Дулу • Иран хунĕсем* (Алхонсем* • Кидаритсем* • Хионитсем* • Эфталитсем) • Кайсем (Ковуйсем) • Карлуксем • Кимаксем • Кушансем • Кăпчаксем (Кунсем) • Нухайсем (Мăн нухайсем • Кĕçĕн нухайсем (Кубань тутарĕсем) • Огузсем • Ойхорсем • Османсем • Оттомансем • Савирсем • Сельджуксем • Сельджукидсем • Сеяньто • Сяньби • Тутарсем • Теле • Тобассем • Тĕменсем • Тюркютсем • Уарсем* • Усуни* • Хунну • Хягассем • Цзе • Чагатайсем • Юэбань • Юэчжи*

Казах йăхĕсем	Алшынсем (Алимулсем (Каракесек • Карасакал • Кете • Торткара • Шектсем (Жакаим) • Шомекей) • Байулсем (Адай) • Алаша • Алтын • Байбактсем • Берш • Есентемир • Жаппас (Унгутсем) • Кызылкурт • Маскар • Таз • Тана • Шеркеш • Ысык)) • Аргынсем (Атыгай • Канжыгалсем • Каракесек • Куандык (Алтай карпăкĕсем) • Суйиндык (Айдабол • Каржас) • Тарактсем • Тобыктсем • Шегендык (Каксал)) • Керейсем • Жалайыры • Кереи (Абак • Балта) • Кереитсем • Коныратсем (Оразкелди) • Наймансем • Ногай-казахсем (Уйсын-ногай) • Табынсем • Тама • Телеу • Толенгиты • Торе (в составе Аксуйек) • Уаки • Уйсуны (Албаны • Дулаты (Сикым • Шымыр) • Ошакты • Сиргели • Суаны • Шапрашты • Ысты) • Шанышкылы

Тĕрĕк чĕлхиллисем	Айле • Ак Кёбёк • Афшарсем • Байларсем • Барынсем • Гирей • Долансем • Дувансем • Дуваней • Дурменсем • Елансем • Калмак • Кальтатайсем • Каракалпаксем • Карлуки • Катаганы (Узбекские катаганы) • Катай • Кргизы (Кайрылманы • Монгол-киргизы • Монолдоры • Памир кăркăсĕсем • Тёлёсы • Фуюй кăркăсĕсем • Чериксем) • Киятсем • Кошссем • Крым барынĕсем • Кунгратсем • Кураминсем • Кăпсаксем • Пушкăрт кăркăсĕсем • Кырки • Лобнорсем • Локайсем • Майманы • Мангытсем • Минг (Минги) • Минцы (Кубоу • Суби) • Мурзаларцы • Мусабазари • Нухайбексем • Ногайцы (Буджакские татары • Карагаши • Костромские татары • Кубанские ногаи • Кундровцы • Румынские татары • Утарсем • Юртсем) • Сальютсем • Сибирские татары (Калмаксем (Чатсем) • Степные крымские татары • Табыны (Ирэкте • Кесе • Кубаляки • Табыны) • Тазлары • Тангаурсем • Теленгиты • Телеуты • Телеу • Тёлёсы • Тофалары • Тубалары • Тувинцы • Тувинцы-тоджинцы • Тургаки • Тюрки • Уйгуры • Унларцы • Уранцы • Хакасы (Качинсем • Сагайцы • Хыргыссем) • Юзы • Якуты
^* Этнос генезисĕ тавлашуллă.