Нептун

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Нептун (планета) ҫинчен куҫарнӑ)
Нептун ♆
Орбита хаклăхĕсем
Афели 4 553 946 490 км
30,44125206 а. е.
Перигели 4 452 940 833 км
29,76607095 а. е.а. е.
Мăн çурма тĕнĕл 4 503 443 661 км
30,10366151 а. еа. е.
Орбитăн эксцентриситечĕ 0,011214269
Орбитăн тапхăрĕ 164,79 çул
Синод тапхăрĕ 367,49 кун[1]
Орбиталлă хăвăртлăх 5,4349 [1] км/ç
Тайлăм 1,767975°(о. с. э.)
6,43°
Хăпаракан çыххин долготти 131,794310°
Перицентр аргуменчĕ 265,646853°
Спутниксем 14
Физикăллă хаклăхсем[2]
Вăтам радиус 24 341 ± 30 км [3]
Çийĕн лаптăкĕ 7,6408·109 км²[4][5] 
Чăмăртану
Калăпăш 6,08272·1010 км³
0,056 Çĕр
Йывăрăш 1,0243·1026 кг[1][5]
Вăтам тачăлăх 1,638 г/см³  г/см³
Экватăрти йывăрăш вăйĕ 11,15 м/с²[1][5] (1,14 g);g
Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ 23,5 км/ç
Сидериллĕ çаврăну тапхăрĕ 0,6653 <[6] кун
Экватарти çаврăш хăвăртлăхĕ 2,68 км/ç
Планетăн çаврăнăш тĕнĕл тайăлăвĕ 28,32°[1]
Тӳррĕн хăпарни, çурçĕр полюсĕнче Шаблон:RA[3]
Тайлăмĕ 42,950°[3]
Альбедо 0,29 (Бонд)
0,41 (геом.)[1]
Çăлтăрăн курăнуллă виçи 8,0—7,78m[1][7]
Кĕтес пысăкăшĕ 2,2"—2,4"[1][7]
Температура
Чи сивви 72 К[1](-200*С яхăн)
Вăтам
Чи вĕри
Атмосфера шучĕсем
Атмосфера пусăмĕ
Шучĕсем 80±3,2 % водород (H2)
19±3,2 % гели
1,5±0,5%, А. метан
~0,019 % водород дейтеричĕ(HD)
~0,00015  этан
Пăрсем аммиак
шыв
аммони гидросульфичĕ (NH4SH)
3,4 % метан
Кĕскетнисен таблици
о. с. э. Хĕвел экваторĕнчен шутласан
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Нептун пăхăр.

Непту́н — Хĕвел системин чи аякри саккăрмĕш планети. Системăра диаметăрпа тваттăмĕш тата массăпа виççĕмĕш. Нептун масси Çĕрĕннинчен 17,2 хут, экватор диаметрĕ 3.9 хут пысăкрах. [8]. Планета ятне римăн тинĕс туррине асăнса панă.

Çĕрпе Нептун виçисене танлаштарни
Хĕвел тавра çаврăннă май Нептун хăйĕн тĕнĕлĕ тавра 164,79хут çаврăнать.
Нептун структури:
1. Çӳлти атмосфера, çӳлти пĕлĕтсем
2. Водородран, гелирен тата метанран тăракан атмосфера[9].
3. Шывран, аммиакран тата метан пăрĕнчен тăракан манти
4. Чуллă-пăрлă тĕшши[10].
Мăн тĕттĕм пăнчă

[11].


Нептуна 1846 çулхи авăн уйăхĕн 23-мĕшĕнче[12] Урбен Леверье, Иоганн Галле тата Гейнрих д’Арре ӳçнă.

Нептунăн тĕшши, Уранăнни пекех, пăрпа ту породисенчен калăпланнă [13]. Атмосферăн тулаш сийĕнче метан йĕрĕсем пулнипе планета кăвак тĕс парать[14]? [15]. Нептун атмосферинче Хĕвел системинчи планетăсен хушшинче чи вăйлă çилсем вĕреççĕ. Вĕсен хăвăртлăхе 2100 км/сех тарантесе шутлаççĕ хăшпĕрисем [16]. 1989-мĕш çулта планета патĕнче Вояджер-2 иртсе кайнă майНептунăн кăнтăр çурма чăмăрĕнче Юпитер çинчи Мăн хĕрлĕ пăнчă евĕрлĕ "Мăн тĕттĕм пăнчă" курнă.

Кăсăклă фактсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Калаçасса калаçăп эпĕ Нептун синче те чăвашлах.

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 тата 9 Williams, David R. Neptune Fact Sheet. NASA (September 1, 2004). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 14 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
  2. ^ Solar System Exploration: Planets: Mercury: Facts & Figures 2014 ҫулхи Ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче архивланӑ.
  3. ^ 1, 2 тата 3 P. Kenneth, Seidelmann; Archinal, B. A.; A’Hearn, M. F. et al. (2007). «Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006». Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 90: 155—180. DOI:10.1007/s10569-007-9072-y. ISSN (Print) 0923-2958 (Print). Тĕрĕсленĕ 2008-03-07.
  4. ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок fact2 не указан текст
  5. ^ 1, 2 тата 3 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок 1bar не указан текст
  6. ^ Erich Karkoschka. {{{пуçелĕк}}}. — Icarus.
  7. ^ 1 тата 2 Espenak, Fred Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995—2006. NASA (July 20, 2005). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 1 Пуш уйӑхӗн 2008.
  8. ^ Саймон Миттон, Жалкин Миттон. Астрономия. — Росмэн. — ISBN 5-257-00345-7
  9. ^ Hubbard, W. B. (1997). «Neptune’s Deep Chemistry». Science 275 (5304): 1279—1280. DOI:10.1126/science.275.5304.1279. PMID 9064785. Тĕрĕсленĕ 2008-02-19.
  10. ^ Podolak, M.; Weizman, A.; Marley, M. (1995). «Comparative models of Uranus and Neptune». Planetary and Space Science 43 (12): 1517—1522. DOI:10.1016/0032-0633(95)00061-5.
  11. ^ Lavoie, Sue PIA01142: Neptune Scooter. NASA (January 8, 1998). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 26 Пуш уйӑхӗн 2006.
  12. ^ Hamilton, Calvin J. Neptune. Views of the Solar System (August 4, 2001). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
  13. ^ Podolak, M.; Weizman, A.; Marley, M. (1995). «Comparative models of Uranus and Neptune». Planetary and Space Science 43 (12): 1517—1522. DOI:10.1016/0032-0633(95)00061-5.
  14. ^ Munsell, Kirk; Smith, Harman; Harvey, Samantha. Neptune overview. Solar System Exploration. NASA (November 13, 2007). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 20 Нарӑс уйӑхӗн 2008.
  15. ^ Crisp, D.; Hammel, H. B. Hubble Space Telescope Observations of Neptune. Hubble News Center (June 14, 1995). çăлкуçран архивланă 17 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 22 Ака уйӑхӗн 2007.
  16. ^ Suomi, V. E.; Limaye, S. S.; Johnson, D. R. (1991). «High Winds of Neptune: A possible mechanism». Science 251 (4996): 929—932. DOI:10.1126/science.251.4996.929. PMID 17847386.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Astronomy Picture of the Day 8 августа 2010 (акăлч.).

Шаблон:Нептун системи


Портал:Астрономи • Portal

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.