Гелий

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Гели ҫинчен куҫарнӑ)
Гели/Helium (He)
Атом номерĕ 2
Ансат япалалăхăн курăмĕ Тĕссĕр, шăршăсăр тата тутăсăр газ
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)
4,002602 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ ? (31)[1] пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
2361,3(24,47) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ 1s2
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус 28[1] пм
Ион радиусĕ 93[1] пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
4,5
Электрод потенциалĕ 0
Оксидлав капашĕсем 0
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 0,147 (при −270 °C) 0,00017846 ( +20 °C) г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 20,79[2] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх 0,152 Вт/(м·K)
Шăрану температури 0,95 (2,5 МПа) K
Шăраннин пайлавла ăшши n/a кДж/моль
Вĕрев температури 4,215 (для 4He)[2] K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ 0,08 кДж/моль
Моль калăпăшĕ 31,8 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ гексагоналлă
Решетке периочĕ a=3,570; c=5,84 Å
c/a танлашăнни 1,633
Дебай температури n/a K

Ѓели (He, α) лат. heliumЭлементсен периодикăллă системин иккĕмĕш элеменчĕ, молекулăсăр пĕр атомлă çăмăл сахал газ.

He 2
4,002602
1s2
Гелий

Газăн фазăри пахалăхĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Конденци фазăри пахалăхĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Изотопӗсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Гели изотопĕсем

Ҫутҫанталӑк гелийӗсенчен авалхи икӗ стабильлӗ: 4

He (авалхи анлӑ сарӑлни-99,99986 %) тата сайра тӗл пулакан 3

He (0,00014 %; гели содержанийӗ-3-мӗш ҫутҫанталӑк ҫӑлкуҫӗсенче самаях анлӑ ҫӗрсенче пиҫме пултарать). Авалхи гели искусствӑлла ултӑ радиоактивлӑ паллӑ.

Хӑнӑхса ҫит[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Гелипе промышленноҫра тата халӑх хуҫалӑхӗнче анлӑн усӑ кураҫҫӗ:

  • металлургире таса металл шӑратмашкӑн хӳтӗлев газӗ пулса[ҫӑлкуҫне 3408 кун кӑтартман];
  • апат-ҫимӗҫ промышленноҫӗнче (E939 апат хушса ҫырӑннӑ) пропеллент тата упаковка газӗ;
  • ытлашши температура илмелли хладагент пек (уйрӑммӑн илсен металсене пурлӑха куҫарма);
  • сывлӑша вӗҫекен карапсене (дирижабельсемпе аэростатсене) тултарма - водородпа танлаштарсан гелисен ҫӗклемелли вӑйӗпе танлаштарсан ним хӑрушсӑрлӑх та ҫук;
  • тарӑн тарӑн путма сывлӑш хутӑшӗнче (дайвинг Баллонӗ);
  • сывлӑш шарикӗсене тата метеорологи зондӗсен хупписене тултарма[3];
  • газ разряд трубкисене тултарма;
  • ядерлӑ реакторсен хӑш-пӗр типӗсенче теплоходитель пулса;
  • газ хроматографийӗнче носитель пул;
  • трубопроводсемпе хурансенчи кӑвакалсене шырама (с. Гели тетрискатель);
  • рабочи ӳчӗн компоненчӗ пек гелий-нононсен лазерӗсенче;
  • хытӑ магнит дискӗсем ҫинче наполеительсен хальхи моделӗсенче направительсем;
  • ҫут тӗнчери лампӑсен колбисене тултарма ҫакӑ ҫутӑ ҫипсенчен тухӑҫлӑ уйӑрса илме май парать.

Унсӑр пуҫне нуклид 3

Нейтронлӑ нейтронлӑ детекторсен ӗҫ веществипе, ҫав шутра позиципе туйӑмлӑ нейтронлӑ детекторсен техникинче, поляризатор пулса, усӑ кураҫҫӗ. Гели-3 ҫавӑн пекех термоядерлӑ энергетика валли малашлӑхлӑ пуртӑ шутланать. Гели ирӗлни-3 гелире-4-мӗш сӑвӑ йӗркисенче ытлашши температурӑна илес тесе усӑ кураҫҫӗ.

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ 1, 2 тата 3 Size of helium in several environments (акăлч.). www.webelements.com. Тĕрĕсленĕ 10 Утӑ уйӑхӗн 2009.
  2. ^ 1 тата 2 Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) Химическая энциклопедия: в 5 т.. — Мускав: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — С. 513-514. — 623 с. — 100 000 экз.
  3. ^ Сывлӑш шарӗсем вӗҫнӗ чухне витӗм кӳрекен факторсем 2021 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]