Пăрачкав
|
Пăрачкав, Părackav — Чăваш Енри Пăрачкав районĕн тĕпĕ. Ял Сăр юханшывăн хĕрринче вырнаçнă.
Халăх йышĕ, ял тытăмĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Пăрачкавра вăтам шкул, профессипе техника училищи, лаша спорчĕн шкулĕ, ача-пăча ӳнер шкулĕ, историпе тăван ен тĕпчев музейĕ, 2 вулавăш, культура керменĕ ĕçлет.
2010-мĕш çулхи çыравпа ялта 5825 çын, çав шутра 2639 арçын, 3186 хĕрарăм пурăннă[2].
1959[3] | 1970[4] | 1979[5] | 1989[6] | 2002[7] | 2010[2]. |
---|---|---|---|---|---|
5 217 | 5 515 | 6 140 | 6 502 | 6 482 | 5 825 |
Кун-çулĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Пăрачкава Хаяр Йăван Хусана илнĕ хыççăн никĕсленĕ. 1591 çулхи çулçырăвĕ тăрăх паллă ĕнтĕ, Мускав патшалăхĕнче пăлхав çĕкленнĕ. Пăлхава пусарнă хыççăн 500 патнелле кнеçе, пуяра тата ытти сумлă çынсене пушă çĕрлĕ Сăр тăрăхне хăваласа янă. Çамккисем çине паллă лартнă пулнă — ыттисем çав йĕксĕк ĕçе хутшăнасран хăраччĕр тесе. Çав çамка çинчи паллăсем пирки малтан яла Лобачёвка (Çамкакасси) ят панă пулнă.
Каярах ку вырăна ытти çынсем пурăнма киле пуçланă — мăкшăсем, тутарсем, чăвашсем. Ял урамĕ тăсăла-тăсăла юханшыв хĕррине çитнĕ. Çынсем яла вара «по реце» (хальхи выр. по реке, (чăв. шыв тăрăх) теме пуçланă. Çапла вара ял ячĕ те улшăннă.
Историллĕ хутсенче яла пĕрремĕш хут 1616 çулта асăннă. Çур ĕмĕр иртсен вăл вулăс тĕпĕ пулса тăнă. Крепăç правине пăрахăçличчен ку çĕрсем пĕр хуçаран тепĕр хуçана куçса пынă. Малтан А.Сицкий кнеçĕн çĕрĕ пулнă, каярах Морозовсемпе Нарышкинсен пултаруллă пуярсен.
Вăхăт иртсен вăл Анна Иоановна патша майри юратнă Салтыков графа лекнĕ. Темиçе çул хушши ку çĕрсем çинче I-мĕш Пётр ывăлĕ, Алексей тикки хуçаланнă. Юлашки вăхăтра ку çĕрсем П. Мятлев аллинче пулнă.
Пĕррехинче Пăрачкаври Кожин А.А. çĕр айĕнче пурлăх шыраса тупнă. Пер самантра пуйса кайнăскер вăл кивĕ йывăç чиркӳ вырăнне чулран чиркӳ тума шутланă. Çапла вара Пăрачкавра 1723 çулта Троица соборне хăпартнă.
Паллă ентешсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Мишутин Николай Степанович, çыравçă.
- Мятлев Иван Петрович, Пăрачкавра çĕр хуçи пулнă, сăвăç.
- Петухов Пётр Михайлович, çыравçă.
- Сусленников Николай Петрович, сăвăç.
- Ухов Пётр Федотович, литература тĕпчевçи, филологи ăслăхĕсен кандидачĕ.
- Фролов Иван Александрович, çыравçă.
- Шлямин Борис Александрович, çыравçă, геологи ăслăхĕсен тухтăрĕ.
Культура
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Ялта вырăсла «Порецкие вести» (Пăрачкав хыпарĕсем) хаçат тухса тăрать.
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ 2002 çулхи çыравăн бази.
- ^ 1 тата 2 Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, населенных пунктов Чувашской Республики 2018 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ.
- ^ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg3.php
- ^ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg3.php
- ^ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg3.php
- ^ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg3.php
- ^ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg3.php
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Пăрачкав ял тарăхĕн сайчĕ
- Чăваш Ен пурăнан вырăнсем(ĕçлемен каçă)
Статьяна капăрлатмалла. Эсир проекта пулăшма пултаратăр. Ӳкерчĕксене тата капăрлатусене Википеди йĕркисемпе татăçуллă хайласа кĕртме пултаратăр.
Капăрлатусене шырас тесен:
|
Ку Чăваш Енĕн географипе вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |
Пăрачкав районĕн пурăнан вырăнĕсем |
||
---|---|---|
Администраци центрĕ: Пăрачкав чиркӳ ялĕ Ялсем: Алвеле • Антипинка • Анастасово • Бахмутово • Вознесенски • Долгая Поляна • Заречный • Зеленый Дол • Гарт • Ивановка • Кожевенное • Коровино • Краснобор • Красноглухово • Красномайски • Крылово • Куславкка • Кудеиха • Любимовка • Мачкасси • Милютино • Мишуково • Никольски • Никулино • Ниловка • Октябрьски • Полибино • Раздольное • Рындино • Ряпино • Семёновски • Сиява • Сыреç • Турдаково • Шадриха |
[[|45px]] |