Кивĕ Хусан

Хулаш
Кивĕ Хусан
Патшалăх	РФ
Вырнаçу	Высокая-Гора районĕ
Статус	Тÿпе айĕнчи музей-управлăх

Сăваплă çăлкуçсем

Кивĕ Хусан — Тутарстанра вырнаçнă хулаш. Унта халь патшалăх тытса тăракан музей-управлăх (1992-мĕш çулта никĕсленĕ). Вăл Хусан хуличен 45 километр çурçĕр-хĕвелтухăçнелле, Хусан шывĕ хĕрринче вырнаçнă. Иске-Казань ял тăрăхĕн территорине кĕрет.

«Кивĕ Хусан» тени тутарла «Иске-Казан» тенине калькăласа куçарни пулать. Тепĕр енчен çакна «Иске-Казан» пек мар, «Ичке-Казан» (Шалти Хусан) пек ăнланмалла текенсем те пур.

Çапла каланисем — пĕтемпĕх вырăнти тутарсем хушшинче çÿрекен халлапсем тăрăх. Чăннипе вара хулаш вырăнĕнчи ĕлĕкхи хулан чăн ячĕ епле пулнине никам та пĕлмест.

Çавăн пекех кунта малтан Хусан пулнă та, вăл вара кайран çĕнĕ çĕре куçса кайнă тенисем те тÿрре тухаймаççĕ.

Сергей Кляшторный профессор (Санкт-Петербург хули) каланинчен:

Ҫӑлкуҫри текст(выр.)  

Важно заметить, что в суждениях о времени основания Казани решающее значение имеет то обстоятельство, что под этим названием известны: а) городище Иски Казань в 45 км от современной Казани, в среднем течении р. Казанки; б) средневековая Казань в устье р. Казанки. Одна часть исследователей (последний по датам публикаций – В.Л.Егоров) решительно отвергает какую-либо историческую преемственность этих двух объектов. Другие же, напротив, эту преемственность признают и обосновывают (последний по дате публикаций – Р.Г.Фахрутдинов).

<Куçару: Хусана хăçан никĕсленине палăртасси тĕлешпе икĕ япала пĕлтерешлĕ. 1) Хусантан 45 километрта Кивĕ Хусан текен хулаш пур; 2) Хусан шывĕн вурринче вăтам ĕмĕрсенче Хусан пулнă. Пĕрисем çак икĕ объект хушшинче çыхăну пуррине шарт та март тунаççĕ (чи юлашкисенчен пĕри — В. Л. Егоров). Теприсем йышăнаççĕ тата çакна никĕслеме те пăхаççĕ (çавнашкал чи юлашки автор — Р. Г. Фахрутдинов).>

Тата тепĕр сайтра калани:

Ҫӑлкуҫри текст(выр.)  

Легенды краше исторических фактов, но " факты - упрямая вещь".

<Куçару: Легендăсем фактсенчен илемлĕрех, анчах та фактсем пурпĕрех «сĕкĕнеççĕ».>

Ҫӑлкуҫри текст(выр.)  

<>

Вуламалли

• Гаев… — Антон Гаев, «Генеалогия и хронология Джучидов»// Древности Поволжья и других регионов, т. 4, НН-2002.
• Великий волжский путь… — Великий волжский путь, Сб. Казань, 2001.
• Клоков, Лебедев… — В. Лебедев, В. Клоков, Монеты с Юго-восточных окраин Сарая// Тараская археология, № 1-2, 2001.
• А. Бурханов. Памятники Иске-Казанского комплекса. Казань, 2002.
• Шельди… — Н. Шельди. Булгаро-татарские монеты 13-15 веков. Казань, 2002.
• Орешников… — А. Орешников. Русские монеты до 1547 года. Москва, 1996.
• Мухамадиев… — Мухамадиев. Булгаро-Татарская монетная система. Казань, 1990.

Каçăсем

• Фоторепортаж о музее-заповеднике «Иске-Казан»
• Болгарский Государственный историко-архитектурный музей-заповедник
• Хакимзянов Ф., Мустафина Д. Эпиграфические памятники города Булгар