Тăнайçи Пăлхарĕ

Република България
Тăнайçи Пăлхарĕ

Болгари ялавĕ Болгари гербĕ
Патшалăх чĕлхисем	полхар чĕлхи
Тĕп хула	София
Чи пысăк хула	София
Президент	Румен Радев
Премьер-министр	Бойко Борисов
Лаптăкĕ  - Пĕтĕмпе	102 вырăнта 110 910 км2
Халăх йышĕ  - Пĕтĕмпе(2000)  - Йышлăхĕ	88 вырăнта 7 707 495 69 5/км²
Валюта ячĕ	Лев
Вăхăт тăрăхĕ	ГВ +02 пуçласа +02 таран
Патшалăх гимнĕ	Болгари патшалăхĕн гимнĕ
Тетел доменĕ	.bg
Тел. префиксĕ	359

Тăнайçи Пăлхарĕ (полх. Република България), — Европăн Балкан çурутравĕ çинче вырнаçнă патшалăх.

Тăнайçи Пăлхарĕпе юнашар Греци, Турци, Сăрп, Хурату, Македони тата Румыни вырнаçнă. Хĕвелтухăç енче çыранĕсем Хура тинĕс еннелле тухаççĕ. Чикĕ тăрршĕ — 2 245 çухрăм. Вĕсенчен 1 181 çухрăмĕ çĕр тăрăх, 686 çухрăмĕ юханшывсем тăрăх, 378 çухрăмĕ тинĕс урлă иртет.

Кун-çулĕ

1230 çулхи пушăн 9-мĕшĕнче Клокотница çывăхĕнче болгарсемпе эпирсем хушшинче çапăçу пулса иртнĕ, ун хыççăн Балкан çурутравĕнче Болгари патшалăхĕ чи вăйлисен шутне кĕме пуçланă.

1885 çулхи чӳкĕн 14-28 хушшинче Болгари Сербипе вăрçăнса кайнă. Ку вăрçă хыççăн Болгари пĕрлешме май тупнине ытти патшалăхсем ĕнене пуçланă.

Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи умĕн Болгари икĕ Балкан вăрçине хутшăнма тивнĕ. Ку икĕ вăрçă Балкан çурутравĕнчи туркăсен вăйĕ чакнипе, вĕсен витĕмĕ пĕчĕкленнипе вĕçленнĕ.

Пайланăвĕ

Болгари пурĕ 28 облаçе пайланать.

1. Бургас
2. Благоевград
3. Добрич
4. Габрово
5. Хасково
6. Кърджали
7. Кюстендил
8. Ловеч
9. Монтана
10. Пазарджик
11. Перник
12. Плевен
13. Пловдив
14. Разград
15. Русе
16. Шумен
17. Силистра
18. Сливен
19. Смолян
20. София хули
21. София облаçĕ
22. Кивĕ Загора
23. Търговище
24. Варна
25. Велико Търново
26. Видин
27. Враца
28. Ямбол

Полхари уявĕсем

• Кăрлач, 1 — Çĕнĕ çул уявĕ.
• Нарăс, 14 — Трифон Зарезан (иçĕм тăвакансен уявĕ)
• Пуш, 1 — Çуркунне уявĕ (Çуркунне çитнине паллă тăваççĕ)
• Пуш, 3 — Болгарине Осман пусмăрĕнчен кăларнă кун.
• Пуш, 8 — Пĕтĕм тĕнчени хĕрарăмсен кунĕ.
• Çу, 6 — Çвятуй Георги кунĕ (Болгари çăрĕсен кунĕ)
• Çу, 24 — Болгари этеплĕхĕпе славян çыруллăхĕн кунĕ (Çвятуй Кириллпа Мефодий кунĕ)
• Çĕртме, 2 — Ботев кунĕ.
• Авăн, 6 — Болгарине пĕрлештернин кунĕ.
• Авăн, 22 — Пăхăнмалăх кунĕ.
• Юпа, 8 — Студентсен кунĕ.
• Раштав, 6 — Болгари конституциĕн кунĕ.

Полхари хулисем

Полхарире хальхи кун пурĕ 100 хула патнелле шутланать. Чи пысăк хула София, унта пурăнакан халăх йышĕ пĕр миллионтан иртет. Ыттисем ун пекех пысăк мар. Сăмахран, халăх йышĕпе иккĕмĕш вырăн йышăнакан Пловдивра пурĕ те 340 пин ытларах çын çеç пурăнать. Çавăн пекех пысăк хуласен шутĕнче Варна, Багрус, Тусе, Кивĕ Загора, Плевен, Добрич, Сливен, Шумен хулисене асăнма пулать.

Патшалăх çĕрĕсем тинĕс хĕррине тухнă май чылай хула курортлă шутланать. Хăш-пĕр курорт вара пачах та пурăну вырăнĕ шутланмасть, вĕсене кĕскен «к.к.» (курорт комплексĕ), «к.» (курорт) пек палăртаççĕ.

Çавăн пекех

• Апас сали — Полхарири авалхи пурăнан вырăн.

Вуламалли

• Никифор, патриарх Константинопольский, "Краткая история со времени после царствования Маврикия".
• "Краткая история Болгарии (С древнейших времен до наших дней)", "Наука" кĕнеке кăларăвĕ, Мускав, 1987.

Курмалли

• "Аспарух хан", кинофильм, реж. (?), Евгени Константиновăн "Дрезговини" (Ӗнтрĕк) романĕ çийĕн, София, Тăнайçи Пăлхарĕ.

Ашмарин, "Древние болгары", Казань, 1903.

Каçăсем

• Essential History of Bulgaria in Seven Pages
• Antarctic Place-names Commission of Bulgaria